Nhân dịp kỷ niệm 69 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ, Trung tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 đã dành cho phóng viên Báo Quân đội nhân dân cuộc trao đổi xung quanh nội dung trên.     

Phóng viên (PV): Đề nghị đồng chí đánh giá kết quả nổi bật sau 3 năm thực hiện Đề án 1237?

Trung tướng Lê Chiêm: Nhiều năm qua, đặc biệt là từ khi thực hiện Chỉ thị số 24-CT/TW của Bộ Chính trị và Quyết định số 1237/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, công tác TKQTHCLS được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, sự quan tâm vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân... Quan hệ hợp tác quốc tế trong công tác này ngày càng được mở rộng và tăng cường. Các đơn vị, địa phương tích lũy được nhiều kinh nghiệm; hiệu quả trong tổ chức TKQTHCLS được nâng lên, đáp ứng một phần nguyện vọng của thân nhân, gia đình liệt sĩ.

Dưới sự chỉ đạo và quản lý thống nhất của Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 và chính quyền các cấp, công tác TKQTHCLS được quan tâm đẩy mạnh một cách toàn diện và hiệu quả. Với quyết tâm chính trị cao, sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các tổ chức, lực lượng, đặc biệt là sự nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ, công tác TKQTHCLS thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Nhiều địa phương đã nỗ lực tổ chức nhiều đợt tìm kiếm tại các khu vực có thông tin và số lượng hài cốt liệt sĩ (HCLS) được quy tập ngày càng nhiều, như các tỉnh: Quảng Trị, Đồng Nai, Bình Dương; Đội quy tập thuộc Cục Chính trị Quân khu 2 và Bộ CHQS các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang... Các đơn vị, địa phương chủ động khai thác, xử lý thông tin và tìm kiếm, quy tập được những khu mộ tập thể có số lượng lớn HCLS như: Tỉnh Đồng Nai tổ chức tìm kiếm 2 khu vực mộ tập thể, quy tập được 130 HCLS; tỉnh Bình Dương tổ chức tìm kiếm 1 khu vực mộ tập thể, quy tập được 100 HCLS; Quân khu 4 tổ chức tìm kiếm 2 khu vực mộ tập thể, quy tập được 52 HCLS... Việc phối hợp chặt chẽ trong thực hiện Đề án 1237 và Đề án 150 về xác định HCLS còn thiếu thông tin đã giúp cho công tác TKQTHCLS đạt kết quả cao hơn; từ năm 2012 đến nay đã tìm kiếm, quy tập được 9.464 HCLS ở trong nước và bên các nước bạn Lào, Cam-pu-chia.

Cùng với kết quả nêu trên, các đơn vị, địa phương đã quản lý chặt chẽ địa bàn, thực hiện đúng quy định của Chính phủ về TKQTHCLS, giảm thấp nhất tiêu cực trong việc TKQTHCLS, đồng thời, tổ chức các hoạt động đón nhận, bàn giao và an táng HCLS chu đáo, trang nghiêm, đúng quy định, phù hợp với phong tục, tập quán của địa phương.

Lễ truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại nước bạn Lào, tổ chức tại tỉnh Nghệ An. Ảnh: THÀNH DUY 

PV: Thưa đồng chí, Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 đã có những giải pháp gì trong chỉ đạo thực hiện và đẩy mạnh, khuyến khích các tổ chức, các địa phương, lực lượng… tích cực tham gia TKQTHCLS?

Trung tướng Lê Chiêm: Thời gian qua, Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 đã chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền vận động cung cấp thông tin về mộ liệt sĩ, vì vậy, công tác này đã được triển khai sâu rộng, chặt chẽ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương và nhân dân, góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm và quyết tâm chính trị của các cấp, các ngành, đoàn thể, các tổ chức, các lực lượng về công tác TKQTHCLS.

Nhiều cơ quan thông tấn, báo chí đã mở các chuyên trang, chuyên mục về công tác mộ liệt sĩ và thông tin về liệt sĩ, góp phần tuyên truyền để cán bộ, chiến sĩ, các tầng lớp nhân dân hiểu rõ chủ trương, chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước, quân đội, về kết quả tìm kiếm, quy tập; kịp thời biểu dương người tốt, việc tốt trong công tác TKQTHCLS, tạo được niềm tin trong nhân dân.

Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo các đơn vị phối hợp với các cơ quan chức năng trong và ngoài quân đội hoàn thành cơ bản việc giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị quân đội trong chiến tranh; đã giải mã được hơn 208.900 thông tin đơn vị quân đội trong chiến tranh, chuyển giao kết quả cho các cơ quan, đơn vị; tổ chức tập huấn toàn quân về rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ và hướng dẫn sử dụng, quản lý phần mềm cơ sở dữ liệu về liệt sĩ. Các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương từng bước hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập và cung cấp thông tin đến thân nhân và gia đình liệt sĩ.

Công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ đã thu hút được đông đảo các tổ chức, lực lượng và toàn dân tham gia. Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam đã phát động phong trào vận động cựu chiến binh tích cực tham gia cung cấp thông tin, đã thu được hơn 36.950 thông tin về liệt sĩ và 2.734 phiếu cung cấp thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ ở ngoài nghĩa trang liệt sĩ.             

Trong chương trình tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thực hiện, thông qua các diễn đàn, chia sẻ thông tin, với cách làm cụ thể, sáng tạo, Ban Chỉ đạo 1237 các cấp đã tiếp nhận được nhiều thông tin có giá trị, có nhiều khu mộ tập thể được tìm kiếm, quy tập. Nhiều đơn vị, địa phương tổ chức lực lượng trực tiếp xuống các thôn, xóm, tổ dân phố phối hợp xác minh địa bàn, nắm thông tin, tổ chức tìm kiếm, quy tập; cử cán bộ trực tiếp về địa phương của liệt sĩ để đối chiếu, rà soát, xác minh, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ...

PV: Thưa đồng chí, hợp tác quốc tế là một nội dung quan trọng, góp phần thiết thực nâng cao hiệu quả TKQTHCLS. Đề nghị đồng chí đánh giá những kết quả đạt được và định hướng công tác này trong thời gian tới?

Trung tướng Lê Chiêm: Ban Công tác đặc biệt, Ủy ban Chuyên trách Chính phủ, các quân khu và các địa phương đã phối hợp chặt chẽ với Ban Công tác đặc biệt Chính phủ Lào, Ủy ban Chuyên trách Chính phủ Cam-pu-chia, các địa phương nước bạn Lào, Cam-pu-chia, huy động các tổ chức, đoàn thể, các cựu chiến binh và nhân dân tham gia dẫn đường, cung cấp thông tin, tham gia tìm kiếm, quy tập; chủ động phối hợp giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình làm nhiệm vụ. Công tác tu bổ, tôn tạo các tượng đài hữu nghị ở Lào và Cam-pu-chia được triển khai tích cực. Từ năm 2012 đến tháng 12-2015, các đội đã tìm kiếm, quy tập được 1.347 HCLS ở Lào và  2.578 HCLS ở Cam-pu-chia.

Ban Chỉ đạo quốc gia 1237, Ban Chỉ đạo 1237 các cấp đã chủ động, tích cực thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế, trao đổi, cung cấp thông tin về quân nhân Việt Nam hy sinh, mất tích trong chiến tranh; đồng thời bước đầu định hướng cơ chế hợp tác với một số nước và các tổ chức có liên quan như: Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ô-xtrây-li-a, Thái Lan…; qua đó, góp phần đẩy nhanh tiến độ TKQTHCLS cả ở trong và ngoài nước.

PV: Trong thời gian tới, các nhiệm vụ trọng tâm và những giải pháp nào cần tập trung thực hiện, nhằm đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả TKQTHCLS, thưa đồng chí?

Trung tướng Lê Chiêm: Các cấp, ngành, địa phương… cần tiếp tục quán triệt sâu sắc Chỉ thị số 24-CT/TW của Bộ Chính trị, các văn bản quy định, hướng dẫn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong công tác TKQTHCLS. Cần xác định đây là nhiệm vụ lâu dài, kiên trì và là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị; là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm thường xuyên của các đơn vị, địa phương, cần được nhận thức và thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.

Mục tiêu cụ thể trong giai đoạn 2016-2018 là hoàn thành cơ bản việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ thuộc đơn vị quản lý; triển khai xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập ở 3 cấp. Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, xây dựng thêm các chương trình tuyên truyền chuyên biệt. Thực hiện một cách bài bản việc tiếp nhận, sàng lọc, cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ và tìm kiếm, quy tập; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng cơ sở dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ.

Tập trung tìm kiếm, quy tập ở các khu vực, địa bàn trọng điểm đã được xác định, gắn với từng địa phương cụ thể; chú trọng địa bàn các tỉnh phía Nam, Tây Nguyên, khu vực biên giới phía Bắc, đồng thời làm tốt công tác TKQTHCLS ở Lào, Cam-pu-chia. Phương pháp tổ chức thực hiện là phát hiện đến đâu, làm ngay đến đó, làm dứt điểm, bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và phương tiện; phấn đấu mỗi năm toàn quốc tìm kiếm, quy tập được khoảng 3.000 HCLS.

Chú trọng kiện toàn Ban Chỉ đạo 1237 các cấp; đối với các địa bàn còn nhiều mộ liệt sĩ, nếu cần thiết thì các tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo ở cấp huyện. Kiện toàn, củng cố cơ quan chuyên trách tham mưu, chỉ đạo; các tổ chức chuyên trách và lâm thời đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các chế độ, chính sách đối với lực lượng trực tiếp tham gia TKQTHCLS.

Tiếp tục đẩy mạnh, mở rộng hợp tác quốc tế, tăng cường quan hệ với các nước, các tổ chức và cá nhân có liên quan để thu thập thông tin, chia sẻ kinh nghiệm. Chủ động nghiên cứu, báo cáo, đề xuất cấp thẩm quyền về hợp tác quốc tế đối với công tác TKQTHCLS trong chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. Thường xuyên làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm; động viên, khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ TKQTHCLS.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí Thứ trưởng!

PHẠM QUÂN - DUY THÀNH (thực hiện)