Năm 2004, gia đình anh Đỗ Sơn Lâm, từ tỉnh Đắc Lắc, sang thôn Quảng Hòa, xã Nâm N'đir, huyện Krông Nô (Đắc Nông) mua 4ha đất nằm dọc bờ sông Krông Nô để lập nghiệp. Thế nhưng từ đó đến nay, gia đình anh phải 5 lần di dời nhà vì tình trạng sụt lở đất xảy ra trầm trọng. Anh Lâm chia sẻ: “Hằng năm, cứ mỗi lần lũ lên lại cuốn mất của gia đình tôi vài chục mét. Sạt lở xảy ra nghiêm trọng nên tôi phải mượn đất của người dân trong thôn dựng nhà ở tạm. Thấy cây bơ mang lại hiệu quả kinh tế cao, tôi trồng hơn 2ha bơ cách xa bờ sông hàng chục mét, thế nhưng đến nay, nhiều cây đã bị nước cuốn trôi gây thiệt hại rất lớn!”. Tương tự, ông Đặng Văn Quảng, trú cùng thôn Quảng Hòa, có 5 sào đất trồng bắp gần bờ sông, mỗi lần nước sông dâng lên là diện tích đất của gia đình ông lại mất đi một ít. Ông Quảng buồn rầu: “Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, nay mai chắc gia đình tôi không còn mét đất nào để làm ăn”. Theo thống kê của xã Nâm N'đir, thời gian qua có hơn 14ha đất dọc bờ sông Krông Nô bị sạt lở, trôi xuống sông. Vị trí sạt lở dọc theo bờ sông Krông Nô kéo dài từ thôn Nam Ninh đến thôn Quảng Hà với 47 hộ có đất ở, đất sản xuất bị thiệt hại.
    |
 |
|
Đất sản xuất, đất ở của nhiều hộ dân sống cạnh sông Krông Nô bị cuốn trôi. |
Mới đây nhất, tại cánh đồng Đắc Rền, xã Nâm N’đir, khoảng 30m đường nội đồng cũng vừa bị dòng nước cuốn trôi. Sau khi nắm được thông tin, UBND huyện Krông Nô tiến hành kiểm tra thực tế và tìm phương án gia cố lại con đường để bảo đảm nhu cầu đi lại, sản xuất vụ đông xuân của bà con. Theo ông Huỳnh Long Quốc, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Krông Nô và người dân địa phương thì nguyên nhân chủ yếu gây sạt lở đất ở đoạn bờ sông này do tình trạng khai thác cát tràn lan của nhiều cá nhân, doanh nghiệp, đặc biệt là hoạt động khai thác cát của Công ty TNHH Phú Bình. Không riêng ở bờ nam sông Krông Nô mà phía bờ bắc thuộc địa bàn tỉnh Đắc Lắc, tình trạng đất sạt lở cũng xảy ra.
|
|
 |
|
Người dân lo lắng khi đất sản xuất có hiện tượng nứt, lún, sạt lở. |
Trước thực trạng hoạt động khai thác cát trái phép trên sông Krông Nô (ranh giới hành chính giữa Đắc Lắc và Đắc Nông) diễn biến phức tạp, từ năm 2015, UBND tỉnh Đắc Lắc và Đắc Nông đã ký kết Quy chế phối hợp công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản khu vực giáp ranh trên sông Krông Nô. Thời gian đầu, với sự vào cuộc mạnh mẽ của lực lượng chức năng hai tỉnh, hàng chục vụ khai thác cát trái phép bị phát hiện, xử lý. Tuy nhiên, việc phối hợp giữa hai tỉnh chưa thường xuyên, liên tục nên tình trạng khai thác cát trái phép lại tái diễn và ngày càng nghiêm trọng hơn. Cụ thể, hoạt động khai thác cát trên sông Krông Nô, đoạn chảy qua địa bàn một số xã, như: Quảng Phú, Đăk Nang, Đức Xuyên, Nâm N’đir và Buôn Choah (huyện Krông Nô) vẫn diễn biến rất phức tạp. Liên tục hàng chục tàu, thuyền từ phía Đắc Lắc chạy sang phía Đắc Nông hút cát “trộm” khiến đất canh tác dọc bờ sông của các hộ dân địa phương sạt lở tăng nhanh. Theo số liệu thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắc Nông, qua kiểm tra xác định 19 điểm sạt lở bờ sông Krông Nô thuộc địa phận 5 xã, với tổng chiều dài hơn 8,5km. Các điểm sạt lở có chiều rộng 5-30m, chiều sâu khoảng 5-10m. Tại Đắc Lắc, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh này cũng xác định có hai đoạn bờ sông Krông Nô chảy qua địa bàn bị sạt lở với tổng chiều dài gần 2km.
Để bảo đảm cuộc sống và sự an toàn của người dân, chúng tôi cho rằng, chính quyền tỉnh Đắc Lắc và Đắc Nông cần phối hợp để sớm có các biện pháp chấn chỉnh tình trạng khai thác cát tràn lan trên sông Krông Nô. Không vì lợi ích trước mắt của doanh nghiệp mà ảnh hưởng đến cuộc sống và tính mạng của người dân.
BÌNH ĐỊNH - XUÂN LÊ