Trọng tâm của chuỗi hoạt động này là ngày hội sách tại Đường sách ở quận 1. Sách nhiều, chủng loại phong phú, các hoạt động tương tác như: Giao lưu, giới thiệu sách, tọa đàm, hội thảo, nói chuyện chuyên đề… thu hút đông đảo độc giả các giới tham gia.

Tuy nhiên, trên giá sách của các gian hàng đến từ các nhà xuất bản, công ty phát hành…, đa phần đều là sách về kỹ năng sống, sách giải trí, sách dịch… Mảng sách về đề tài chiến tranh cách mạng chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn. Sách mới xuất bản về mảng đề tài này lại càng ít. Ngay cả Nhà xuất bản Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, chiếc nôi chủ yếu của mảng sách này ở TP Hồ Chí Minh, cả năm nay cũng mới chỉ cho ra đời được vài cuốn. Sách về đề tài này khan hiếm đến nỗi, nhiều phóng viên chuyên về mảng sách phải chạy đôn chạy đáo tìm đề tài để viết cho dịp kỷ niệm 42 năm giải phóng miền Nam. Vậy nên rất dễ hiểu khi một số ít cuốn sách về đề tài chống Mỹ, cứu nước ra đời trong dịp này được báo chí, truyền thông dành sự quan tâm đặc biệt…

Không ít người cho rằng, đất nước đã thống nhất hơn 40 năm, đề tài chiến tranh cách mạng đến nay cũng đã cạn. Nói thế là phiến diện. Mặc dù các thế hệ cầm bút đã làm được rất nhiều, nhưng mảng đề tài này vẫn như những mỏ quặng nằm sâu trong lòng đất, chúng ta mới chỉ đào xới được lớp bề mặt. Hàng triệu cuộc đời, gia đình, thân phận và những chứng nhân lịch sử từ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, đang lưu giữ trong tim ký ức một thời oanh liệt, mà người cầm bút đang bỏ quên hoặc chưa có dịp tiếp cận, khai thác.

Việc khan hiếm sách về chiến tranh cách mạng, có thể kể ra một số nguyên nhân: Thế hệ các nhà văn, nhà báo trưởng thành qua kháng chiến, những người tâm huyết với mảng đề tài này, phần lớn đã về với thế giới người hiền, số ít còn lại đã tuổi cao, sức yếu, ít người còn khả năng sáng tác. Thế hệ các cây bút trẻ hiện nay, vì nhiều lý do, không nhiều người tâm huyết với mảng đề tài này, phần vì viết về chiến tranh cách mạng phải dấn thân, lao tâm khổ tứ tìm kiếm tư liệu, có khi mất mấy năm mới hoàn thành được một cuốn sách, trong lúc vốn sống, phông kiến thức, văn hóa về chiến tranh cách mạng không phải cây bút trẻ nào cũng có đủ. Về phía các nhà xuất bản, mối quan tâm hàng đầu là đầu ra cho tác phẩm. So với các mảng đề tài khác, sách về chiến tranh cách mạng kén độc giả hơn, vì thế việc phát hành, tiêu thụ kém hơn, doanh thu thấp, nhiều khi thu không đủ bù chi.

Nguồn tư liệu còn rất dồi dào. Đòi hỏi của bạn đọc cũng ngày càng khắt khe. Người cầm bút, nhất là thế hệ trẻ, không chỉ coi việc viết về chiến tranh cách mạng là trách nhiệm, bổn phận đối với quốc gia, dân tộc, mà phải thực sự là niềm đam mê. Trong chương trình giao lưu về sách tổ chức tại Thư viện Khoa học tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa qua, ông Trần Quang Hưng, một cựu tù Côn Đảo trong kháng chiến chống Mỹ, đã phát biểu đầy tâm huyết: “Chúng tôi đã già yếu rồi, thời gian trên cõi trần không còn bao lâu nữa. Còn rất nhiều chuyện về chiến tranh muốn kể lại cho thế hệ sau. Các nhà văn, nhà báo không nhanh tay thì sẽ đến lúc, chúng tôi phải đem theo ký ức xuống mồ…”. Tâm sự của ông Hưng cũng là tiếng lòng của hàng vạn, hàng triệu anh hùng, chiến sĩ, gia đình có công với cách mạng. Đó là mạch nguồn cảm hứng thôi thúc người cầm bút, hãy nhanh chân, nhanh tay, đừng chần chừ, bởi thời gian không chờ đợi chúng ta…

Điều mong muốn chung của những người cầm bút là cần có những “bà đỡ” cho tác phẩm ra đời. Việc một số nhà xuất bản, doanh nghiệp phát hành sách sẵn sàng bỏ kinh phí đầu tư cho những bản thảo có chất lượng về đề tài chiến tranh cách mạng, chính là động lực tiếp sức cho người sáng tác. Hy vọng sẽ có nhiều hơn những việc làm tâm huyết như vậy để mảng sách về đề tài chiến tranh cách mạng xuất hiện ngày càng nhiều, chất lượng ngày càng cao để thu hút công chúng…

PHAN TÙNG SƠN