Sớm mai mùa thu, mở cửa thấy cả Hà Nội được bao trùm bởi sắc trắng sương giăng. Sương bảng lảng quấn quýt trên mái ngói, hàng cây. Sương bàng bạc ken dày từng ngõ dài, ngách hẹp. Sương chập chờn đôi cánh gày chim sẻ. Sương vấn vương theo từng bước chân đi. Những lần ngắm sương bên ô cửa cũ sờn, ta vẫn thường thích quờ tay chạm vào những giọt sương mềm mại còn ngái ngủ trên bờ vai lá biếc.
Hà Nội mùa thu, những phố dài lá dệt vàng xao xuyến. Theo từng đợt gió nhẹ, lá vàng rơi bịn rịn, bâng khuâng. Thay vì sự ồn ào, tấp nập thường ngày, dường như phố đang lắng lại để hòa vào cái man mác buồn của sắc vàng lá đổ. Một chiều lang thang tản bộ trên con đường thân quen, vu vơ nhặt một chiếc lá vàng rồi tự dưng thấy mình cô độc. Nhớ khoảnh khắc chia tay mối tình đầu, khi phố thu ngập vàng xác lá. Ta tìm về hàng ghế đá từng ghi dấu biết bao kỷ niệm êm đẹp, để mặc cho lá úa rơi rơi…
Hà Nội mùa thu mong manh gió lạnh. Cái lạnh se se không đủ sức làm ta run rẩy nhưng khiến ta cần lắm một cử chỉ quan tâm thân mật hay một vòng ôm nồng ấm, chân thành. Buổi sáng đi làm, nhận được tin nhắn của đứa bạn: “Lạnh rồi đấy, nhớ mặc thêm áo vào”, chợt thấy lòng rưng rưng khó tả. Ít ra, ta không hề đơn độc như mình vẫn hay lầm tưởng. Giữa thành phố rộng lớn này, ta vẫn còn những người bạn tri kỷ, vẫn còn những điểm tựa niềm tin để hướng tới ngày mai.
Hà Nội mùa thu, ngõ gió về khuya thổn thức tiếng rao đêm. Nhìn bóng chị bán bánh rong đổ dài liêu xiêu trên ngõ buồn hiu hắt, bỗng nhiên ta thấy mủi lòng. “Ai bánh khúc đi… Ai bánh khúc nào…”-tiếng rao dẫu đã khàn đặc nhưng vẫn khắc khoải vang lên như đi tìm một niềm đồng cảm. Bất chợt, ta nhớ mẹ ta thuở xưa cũng đêm đêm đi bán bánh rong nuôi ta ăn học. Nghĩ về đốm đồi mồi trên khuôn mặt sạm vàng của mẹ, không kìm nổi lòng mình, ta thầm sùi sụt trong đêm…
Hà Nội mùa thu, hương hoa sữa thơm nồng nàn, lưu luyến. Đó là thứ hương thơm đặc biệt có thể chạm vào tận đáy sâu tâm hồn và gợi dậy trong ta rất nhiều cung bậc cảm xúc. Và không biết tự bao giờ, ta đã yêu hoa sữa, một tình yêu da diết, sâu đằm. Hương hoa sữa ngạt ngào đưa ta sống lại với quá khứ, với những miền ký ức xa xôi. Rồi chợt buồn, chợt nhớ, chợt thương mà chẳng thể định nghĩa tại vì sao ta lại nhớ hương hoa sữa đến nao lòng.
Hà Nội mùa thu tinh khôi áo trắng. Lại gặp bóng dáng mình đâu đó trong cái hân hoan những buổi tựu trường. Cánh cửa đại học mở ra, lắm vinh quang mà cũng nhiều thách thức. Rồi đây, những cô cậu sinh viên mới sẽ phải rời xa bàn tay chăm sóc của cha mẹ để học cách sống tự lập, tự đương đầu với những gian nan. Và liệu rằng cả thành phố này có ai ngô nghê như mình, lần đầu tiên được đắm chìm trong hương sắc mùa thu Hà Nội đã dành trọn những buổi chiều muộn để ngồi trên ghế đá... làm thơ.
Hà Nội mùa thu miên man hương cốm. Thạch Lam từng viết: “Cốm không phải thức quà của người ăn vội”. Một ngày cuối tuần nhàn rỗi hiếm hoi, thay vì qua loa xôi sáng hay bánh mì pa-tê như thường nhật, ta mua một nắm cốm ủ trong lá sen xanh của thiếu nữ làng Vòng, khi ấy mới thấm thía rằng, mùa thu Hà Nội sẽ trở nên nhạt nhẽo nếu thiếu đi vị cốm béo bùi.
Hà Nội có mùa thu hình như là để nhắc mỗi người chúng ta sống chậm lại và tìm về với sự thanh thản, tĩnh tâm, tự tại, tìm về với những điều an nhiên, mộc mạc, đơn sơ. Yêu lắm Hà Nội mùa thu!
Tản văn của PHAN ĐỨC LỘC