Tháng Ba ngấp ngó ngoài ô cửa, kèm theo những cơn mưa phùn dai dẳng. Mưa không nặng hạt, chỉ lất phất như những rãnh sương nhỏ li ti, dù có tản bộ dưới mưa cũng không sợ làm ướt mềm mái tóc. Thế nhưng mưa tháng Ba làm nỗi nhớ trở nên da diết. Gợi trong tâm trí người già bao ký ức không vui trỗi dậy, ùa về.
Hơn bốn mươi năm trước, ông tôi nhập ngũ và không bao giờ trở lại. Một mình bà tảo tần sương gió nuôi bốn mụn con. Bà nhớ ngày ông đi, hoa bưởi thoang thoảng cả đêm, len lỏi trong đầy vơi nỗi nhớ. Ông cài lên tóc bà một nhành bưởi trắng, cùng lời hẹn chắc chắn "đi rồi sẽ về"...
Hơn bốn mươi năm qua bà vẫn không thôi mong chờ, cho dù cháu con đã đuề huề khôn lớn. Đôi chân bà đã bao lần ngã khuỵu, chới với, như nỗi nhớ về ông khắc khoải, thẳm sâu trong trái tim.
Tôi nhớ như in câu chuyện bà thường hay kể, đôi mắt bà hoen đỏ vì thiếu vắng bóng dáng ông. Ngày ấy tôi còn trẻ con, háo hức giục bà kể bao câu chuyện đạn bom, kháng chiến. Đâu hay để chiều lòng con cháu, vết thương suốt bao năm bà chôn lấp được đà ngoi dậy, dai dẳng tứa đau, như những cơn mưa phùn tháng Ba phơ phất bên trời...
Tháng Ba trời nồm. Kiểu thời tiết ẩm ương, khó chịu. Người già, trẻ con không hợp kiểu thời tiết này đâm ra dễ mắc bệnh. Sàn nhà mùa nồm vấy ướt bàn chân, dễ trượt trơn té ngã, nhất là những nhà lát gạch men ở phố. Trong nhà lúc nào cũng ẩm ướt khó chịu, chỉ mong những ngày mưa chóng qua, nắng hé lên, xóa tan bầu không gian u ám bủa vây suốt cả tháng trời...
Tôi luôn sắp xếp để về thăm bà vào đúng mùa mưa phùn giăng đầy khắp lối. Sợ mình bà trong gian nhà tăm tối, bồn chồn bằng bao ký ức vụn vỡ tháng năm. Dù các cô các chú sống gần bên, nhưng không đủ khiến tâm trí tôi bình yên để tin lòng bà có thể an vui và nhẹ tênh như gió... mà bước qua nỗi nhớ ấy một cách dễ dàng.
Tôi về, dìu bà ra thăm thú ruộng vườn, đỡ bà cúi nhặt những cánh hoa bưởi rụng rơi trắng ngần, bần thần nắm chặt trong lòng bàn tay, áp sát vào tim, đánh ánh mắt xa xăm về phương trời vô định. Nhưng bà không khóc, đôi mắt ráo hoảnh, phải chăng nỗi đau theo thời gian đã phủ bụi, vì nước mắt bà đã cạn khô, hay chính cơn mưa phùn tháng Ba đã thay mắt bà rưng rưng cùng hoài niệm, ướt đẫm?
Những trận mưa phùn dai dẳng, kéo dài từ đầu tháng Ba đến giữa tháng Tư mới chịu ngừng. Hoa bưởi trắng ngần, dịu dàng nở bung rồi cũng lụi tàn theo gió. Mưa tan, rồi ắt hẳn nắng sẽ lên, hong đất trời khô ráo, sấy cả những hoài niệm ướt đẫm, đó là quy luật của cuộc sống. Có chăng chỉ những mất mát của đời người, dù có lúc nguôi ngoai, trầm lắng nhưng sẽ bật dậy tứa máu đớn đau mỗi khi ký ức theo mưa trở về...
Tản văn của SONG NINH