Bờ đê mùa nào cỏ cũng xanh mươn mướt. Cỏ dại li ti đủ màu đua nhau điểm xuyết níu giữ chân người. Người dân quê tất bật từ sáng đến tối, sớm sớm gà còn chưa gáy đã thức dậy í ới gọi nhau rồi dắt trâu ra đồng, trưa trưa ngồi dưới gốc cây râm mát ngoài bờ ruộng ăn qua quít chén cơm canh đơn sơ rồi lại xuống đồng làm việc cho tới khi mặt trời xế bóng. Da cha sạm đen, đôi tay chai sần. Tôi thấy giọt mồ hôi của má rỉ ra nhỏ xuống cánh đồng vào vụ. Cuộc sống lam lũ là vậy, bởi thế có mấy ai thanh nhàn mà ngồi hàng giờ bên triền đê có hoa, chỉ để ngắm hoa dại nở như bọn tôi và cánh chị em trong xóm…

leftcenterrightdel
Ảnh minh họa/langvietonline.vn.

Ngày chưa đi lấy chồng xa, chị tôi thường nhẹ bước trên đê mỗi sớm mai để ngắm hoa dại nở. Chị bảo: “Hoa dại tuy giản dị nhưng mạnh mẽ, có thể vượt lên mọi hoàn cảnh cuộc đời để mà sống, để nở hoa dâng hiến vẻ đẹp cho đất trời…”. Tôi không thể nào quên được mái tóc dài chấm lưng thơm mùi hoa dại của chị. Ngày xưa tóc chị dày lắm, đen tuyền. Bà phải lấy kéo cắt bớt một ít để mái tóc không bị chấy. Tôi thích nghịch tóc chị mỗi lúc hai chị em ngồi trên chiếc võng sau vườn, dưới bóng cây ô môi tới mùa đơm bông rực rỡ, rơi đầy khắp lối ngõ vườn nhà.

Tôi giống chị. Má bảo thế! Tôi có một tâm hồn lãng mạn, thích ngồi một mình ngắm hoa bên triền đê chiều về, khi con tu hú kêu trong mấy lùm cây nghe buồn não nuột. Có lẽ mùa hoa dại đã đi vào tâm khảm của tôi những ngày còn là một đứa trẻ quê mùa, sống trong sự chở che, yêu thương của gia đình, của làng quê thân thương. Thế đó, hoa dại nở không ngớt, mỗi mùa một vẻ, thiếu bóng hoa này, hoa khác nở thay vào. Hoa đồng nội không sặc sỡ, chỉ là những màu sắc tinh khiết, bình thường, dân dã mộc mạc, không sặc sỡ nhưng không vì thế mà mất đi cái đẹp của nó. Bằng một sức sống mãnh liệt dẻo dai, ngay cả triền đê khô cằn nứt nẻ cũng mọc lên chi chít những bụi hoa xanh rì, trổ bông trắng xóa làm đẹp cho con đê làng, ngọt ngào như một làng quê trong miền cổ tích yêu thương mà bà và mẹ thường kể lại lúc tôi còn nằm trên võng à ơi dưới mái hiên… Tôi yêu cái màu hồng e ấp mong manh của hoa trinh nữ, yêu cái màu vàng tươi của hoa mướp dại mọc ngoài bờ, không ai vun phân tưới nước cho dây mướp, vậy mà một chiều đi tắm sông về ngang, tôi thấy nó đã ra trái để rồi hái về cho má nấu nồi canh mướp hương thơm phức da diết tận cõi lòng. Trong làng có một cánh đồng hoang, mọc toàn rau muống, tới mùa lại trổ bông trắng xóa cả một vùng, trông rất đẹp mắt. Hoa lục bình dưới mương tím ngát sớm sớm nở rộ dưới ánh bình minh. Hoa cải ngồng màu vàng. Hoa mơ dây màu trắng tinh… Mỗi loài một sắc khác nhau điểm tô cho triền đê để rồi trở thành một điểm nhớ thân thương không thể nào nguôi trong lòng những người con xa xứ.

Chị tôi vẫn giữ thói quen chăm chút cho mái tóc của mình bằng mùi hương hoa dại. Còn tôi, mỗi lần về quê thường thích nằm dài ngoài bãi cỏ bên triền đê năm nào. Nằm dài người mà chẳng hề nghĩ ngợi gì, ở đó, tôi hít được mùi thơm của đồng quê lúa trổ đòng đòng, ngửi thấy mùi hoa dại nhẹ nhàng vương vấn, trên bầu trời cao xanh, thoáng thấy bầy chim nhạn kéo nhau bay về tận bên kia cánh đồng. Chắc nơi đó là nhà! Mà với ai cũng vậy thôi, nhà luôn là chốn bình yên nhất để chúng ta tìm về, lăn vào vòng tay của má, của ba. Về để ăn quả đào, quả mận trên cành bà chắt chiu dành phần cho đứa cháu yêu thương. Về để ngửi mùi hương hoa bưởi ngạt ngào, nhẹ nhàng mà thanh tao thoảng qua mái tóc người chị hiền từ, nết na mà tôi hằng yêu mến… Để được về với mùa hoa dại năm nào… Để được về với những ký ức tuổi thơ…

Tản văn của HOÀNG KHÁNH DUY