Chủ tịch nước Trần Đại Quang đến dự và chủ trì buổi lễ. Cùng dự có các đồng chí: Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Ngọc Thiện, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Chủ tịch Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật; Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam.

Vinh danh những tên tuổi, giá trị để lại cho đời

Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật năm 2016 xét tặng dựa trên đề nghị của 9 hội đồng chuyên ngành: Âm nhạc, sân khấu, múa, điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, kiến trúc, văn học và văn nghệ dân gian. Từ 31 hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, 18 tác giả, đồng tác giả và cố tác giả được vinh danh, gồm: Lê Ngọc Canh, Chu Thúy Quỳnh (múa); Trần Bảng, Trần Đình Ngôn, Mịch Quang (sân khấu); Nguyễn Trọng Bằng, Doãn Nho, Chu Minh, Thuận Yến, Đinh Ngọc Liên, Hoàng Hà (âm nhạc); Tạ Quang Bạo (mỹ thuật); Nguyễn Xuân Thiều, Trần Hữu Mai, Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, Thu Bồn (văn học); Ninh Viết Giao (văn nghệ dân gian) và Lương Nghĩa Dũng (nhiếp ảnh). Từ 209 hồ sơ xét tặng Giải thưởng Nhà nước, 95 tác giả, đồng tác giả và cố tác giả được trao tặng, như: NSND Lê Văn Thi, NSND Phạm Nhuệ Giang, NSND Trần Thế Dân, TS Ngô Phương Lan, NSND Đào Bá Sơn, NSƯT Nguyễn Xuân Sơn, NSND Hà Bắc, Nguyễn Đăng Chương, nhạc sĩ Cao Việt Bách... Tên những tác giả, đồng tác giả và cố tác giả được trao giải thưởng gắn với sức truyền cảm, lan tỏa và có sức lay động lòng người từ các công trình, cụm công trình, tác phẩm văn học, nghệ thuật tiêu biểu, có giá trị đã góp phần hun đúc tinh thần, vươn tới cái đẹp, nhân văn của con người Việt Nam.

leftcenterrightdel
 Các tác giả chia sẻ niềm vui trong ngày nhận giải thưởng cao quý của Nhà nước về văn học nghệ thuật.

"Những công trình, tác phẩm văn học, nghệ thuật của các thế hệ đi trước như những nguồn sáng và như một sự thúc giục các thế hệ sau tiếp tục sáng tác, hiến dâng cho đời những tác phẩm mới, giá trị tiếp nối giá trị". Đó là tâm sự của Đại tá, nhạc sĩ Đặng Văn Hùng trong ngày nhận Giải thưởng Nhà nước cho các tác phẩm âm nhạc nổi bật: Giao hưởng thơ “Sức mạnh tình yêu”, giao hưởng “Đồng khởi”, giao hưởng thơ “Vượt lũ”, âm nhạc cho thơ múa “Bài ca ra trận” và âm nhạc cho kịch múa “Đất nước”. Niềm vui hơn với nhạc sĩ Đặng Văn Hùng, bởi cùng trong khán phòng Nhà hát Lớn Hà Nội, ông đã gặp gỡ, chia sẻ niềm vinh dự với những bậc tiền bối là Đại tá, nhạc sĩ Doãn Nho, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Bằng đều nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh. Họ từng là đồng chí, là những người thầy đã dạy dỗ, dìu dắt, hướng dẫn nhạc sĩ Đặng Văn Hùng những nốt nhạc đầu tiên.

Đã bước sang tuổi 92, NSND Trần Bảng-đạo diễn của loại hình nghệ thuật chèo truyền thống cũng không khỏi xúc động khi ông vinh dự nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh. Trong ngày nhận giải thưởng, NSND Trần Bảng lại rưng rưng nhớ đến Bác, nhớ lại buổi đầu tiên ông đưa các nghệ sĩ diễn vở chèo cổ “Quan Âm Thị Kính” để Bác Hồ xem, diễn xong được Bác mời ăn cơm… “Cả cuộc đời tôi làm chèo, gắn bó với chèo, đến 80 tuổi tôi vẫn đau đáu với nghệ thuật chèo mà quyết tâm phải viết và cho in bằng được cuốn sách “Trần Bảng-Đạo diễn chèo”, kinh nghiệm của tôi viết ra để các thế hệ con cháu sau này có thêm tư liệu để nghiên cứu và dàn dựng chèo, từ cuốn sách này tôi được nhận giải thưởng mang tên Bác thì mừng lắm!”-NSND Trần Bảng chia sẻ.

 NSƯT Thanh Hương, vợ cố nhạc sĩ Thuận Yến lại đỏ hoe đôi mắt, bà kể trước khi đến Nhà hát Lớn Hà Nội để nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh thay ông Thuận Yến, bà đã thắp hương, nói với ông rằng đây là giải thưởng cao quý mà lúc sinh thời nhạc sĩ đã luôn khát khao. Và chắc chắn nhạc sĩ đã thỏa nguyện, bởi niềm đam mê, bền bỉ cống hiến cho nền âm nhạc nước nhà của ông ngày hôm nay đã được đền đáp, cùng đó còn là sự phát huy, phát triển sự nghiệp của nhạc sĩ Thuận Yến qua tên tuổi của những người con, người cháu: NSƯT Thanh Lam, nhạc sĩ Trí Minh, cháu ngoại Đăng Quang-một trong những tài năng pi-a-nô trẻ nổi bật của âm nhạc cổ điển…

Truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ

Nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng (sinh năm 1973) là tác giả trẻ tuổi nhất được trao tặng Giải thưởng Nhà nước với các tác phẩm khí nhạc, ca khúc đã vang lên khắp các nhà hát trong nước và quốc tế, các sản phẩm âm nhạc của ca sĩ trẻ, giành nhiều giải thưởng lớn, gồm: Giao hưởng 4 chương “Một nửa cõi trầm”, giao hưởng thơ “Lệ Chi Viên”, ca khúc “Giấc mơ mùa lá”, ca khúc “Gió lộng bốn phương” và ca khúc “Ơi mẹ làng Sen”. Qua đó để thấy, nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng thành công cả lĩnh vực sáng tác giao hưởng và ca khúc, tác phẩm của anh thường khơi gợi những cảm xúc sâu lắng, trữ tình, nhưng người nhạc sĩ này luôn giữ quan điểm: Kỹ thuật chuẩn mực thế giới không thể tách rời cách thức tiếp nhận âm nhạc của người Việt, nhất là với những người Việt trẻ trong thời đại ngày nay. Vậy nhưng anh cũng luôn đau đáu, “sân chơi” cho những sáng tác khí nhạc-loại hình âm nhạc đỉnh cao của nhân loại còn ít quá, nếu như không có sự ghi nhận của Nhà nước trong những lần trao Giải thưởng về văn học, nghệ thuật thì rất hiếm khi những người làm khí nhạc như anh được vinh danh. Ngược lại, sự ghi nhận thông qua việc xét tặng, trao giải thưởng này cũng tạo thêm động lực cho những người đang đứng âm thầm đằng sau những buổi hòa nhạc đỉnh cao như “Điều còn mãi” (tổ chức vào Ngày Quốc khánh 2-9 hằng năm tại Nhà hát Lớn Hà Nội), hay các buổi hòa nhạc chào mừng sự kiện, kỷ niệm lớn khác của đất nước có sức bền bỉ để cống hiến. Đó cũng là lý do mà ngoài việc sáng tác, làm các sản phẩm âm nhạc, nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng nhiều năm qua còn miệt mài làm công tác đào tạo sáng tác, chỉ huy. Anh hy vọng, mình sẽ góp phần tạo mạch nguồn tiếp nối thành công từ các thế hệ cha anh tới thế hệ trẻ sau này, gieo cho đời, gieo cho nền văn học, nghệ thuật nước nhà những mầm xanh mới, có giá trị, lan tỏa, vững bền.

Con gái của cố nhà thơ Lò Ngân Sủn-nhà thơ người dân tộc Giáy ở Lào Cai, chị Lò Thị Thương trong ngày về Thủ đô nhận Giải thưởng Nhà nước cho bố cũng bày tỏ niềm tự hào về ông. Chị kể, khi hay tin nhà thơ được Nhà nước vinh danh, người thân, bạn bè và đặc biệt là bà con dân làng đã rất vui mừng. Bởi ở mỗi tác phẩm, bài thơ của ông là tâm tư tình cảm, là đời sống, bản sắc của người dân tộc Giáy. Chị Lò Thị Thương không theo cha làm thơ, nhưng chị bảo chị làm nghề xuất bản, nên chắc chắn sẽ in ấn nhiều bản hơn những tác phẩm, công trình của cha mình như: Tập thơ “Con của núi”, “Đám cưới”, “Dòng sông mây”, “Tôi là một ngọn gió”, “Lều nương” để lưu giữ và chuyển tới các thư viện, trường học, truyền cảm hứng tới thế hệ trẻ sức sống của những vần thơ đầy tính nhân văn, đi vào lòng người.

VƯƠNG HÀ