Khó có thể tin rằng, kể từ khi chiến tranh kết thúc đến năm 2015, nước ta đã có hơn 100.000 nạn nhân bom, mìn. Trung bình mỗi năm, bom, mìn sót lại sau chiến tranh cướp đi tính mạng của hơn 1.500 người và làm hơn 2.000 người khác phải mang thương tật suốt đời. Theo thống kê chưa đầy đủ, khoảng 20% diện tích cả nước trải rộng trên cả 63 tỉnh, thành phố bị ô nhiễm bom, mìn, vật nổ nặng nề sau cuộc kháng chiến chống Mỹ. Diện tích ô nhiễm trên còn chưa tính tới các khu vực bị ô nhiễm bom, mìn, vật nổ sót lại trong kháng chiến chống Pháp và hai cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới. Ô nhiễm không chỉ hạn chế ở khu vực bom đạn đã rơi xuống mà do tác động của sự thay đổi địa hình, diễn biến phức tạp của thời tiết và nhất là tình trạng buôn bán vật liệu nổ phi pháp… khiến cho khu vực ô nhiễm bom, mìn, vật nổ bị mở rộng hơn và công tác rà phá làm sạch bom, mìn phức tạp hơn. Nhưng đó lại chính là những con số thực tế được đưa ra trong cuốn sách để cảnh tỉnh con người. Đó là những thông tin làm quặn lòng bất cứ ai đã từng trải qua, từng chịu đau đớn bởi những mất mát do chiến tranh, bởi sự phi lý không đáng có.
Một trang trong sách "Chung tay khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh vì cuộc sống bình yên và phát triển".
Những nỗi đau như vậy hoàn toàn có thể giảm đi, nhẹ hơn. Không chỉ nói về nỗi đau, cuốn sách thiết thực hơn khi dành nội dung cho việc nêu tác hại của bom, mìn, vật nổ sau chiến tranh, nhân văn hơn với những lời nhắn nhủ dễ thấy như: “Bom, mìn, vật nổ không phải đồ chơi. Chúng có thể giết chết hoặc làm các em tàn phế suốt đời”; “Hãy bảo vệ trẻ em bằng cách nhắc các em tránh xa bom, mìn, vật nổ”… Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã đánh giá: Cuốn sách “Chung tay khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh vì cuộc sống bình yên và phát triển” với nhiều nội dung thiết thực, bổ ích giúp bạn đọc có một cái nhìn khái quát thực trạng ô nhiễm bom, mìn, vật nổ tại Việt Nam; chủ trương, chính sách của Nhà nước về khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh và về Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom, mìn Việt Nam. Một phần quan trọng của cuốn sách nêu rõ tác hại, cách nhận biết các loại bom, mìn, vật nổ và những kỹ năng phòng tránh; giúp các cấp hội, hội viên và nhân dân sống ở khu vực ô nhiễm bom, mìn nâng cao nhận thức, chủ động phòng tránh để làm giảm hậu quả của bom, mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh.
Vì những lẽ đó, cuốn sách được đánh giá là tài liệu gốc mang những thông tin cơ bản nhất về khắc phục hậu quả bom, mìn, là cẩm nang cho những người dân dễ bị tổn thương sống ở khu vực ô nhiễm bom, mìn…
Chúng tôi thiết nghĩ, mỗi gia đình, người dân sống trong khu vực ô nhiễm bom, mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh đều nên có một cuốn cẩm nang này, để nhận biết và cảnh tỉnh, để những tai nạn do tàn tích lạnh lùng của chiến tranh sẽ không cướp đi cuộc sống, niềm hy vọng của những người vô tội nữa.
Bài và ảnh: LAN DỊU