Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam làm việc với Bộ GD-ĐT, các chuyên gia về việc nâng cao chất lượng đào tạo ngành sư phạm. Ảnh: Thịnh Phạm
Ngành sư phạm sẽ chỉ đào tạo số thiếu
Báo cáo với Phó thủ tướng về những chỉ đạo, cũng như lộ trình thực hiện để nâng cao chất lượng ngành sư phạm, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đề xuất: Trước hết, Bộ sẽ đánh giá nhu cầu thực tế của giáo viên đến từng môn học, bám sát vào chương trình, từ đó xác định rõ cần bao nhiêu đào tạo mới. Như vậy, ngành sẽ chỉ đào tạo số thiếu.
Với trách nhiệm của mình, Bộ GD-ĐT sẽ siết chặt chỉ tiêu trên toàn quốc đảm bảo cung – cầu khớp với nhau, phải tính đến số giáo viên thiếu chứ không tính đến giáo viên về hưu hoặc tăng thêm. Sẽ có một nhóm nghiên cứu đánh giá chi tiết, các địa phương cũng phải có trách nhiệm chứ không phải việc của ngành giáo viên, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định.
Mặt khác, Bộ đã chỉ đạo các Sở GD-ĐT phối hợp với các đơn vị các trường cao đẳng ở địa phương có chương trình bồi dưỡng, cố gắng sử dụng cán bộ biên chế đang thừa cục bộ để có chuyển động, tạo điều kiện cho thầy cô trong diện dư thừa có cơ hội để có công việc phù hợp.
Đây là giải pháp này cấp bách và hiệu quả, giải quyết căn bản thừa thiếu cục bộ trong phạm vi trong địa phương, Bộ trưởng chia sẻ.
Bộ trưởng cũng chỉ ra thực tế nhiều trường ở địa phương xuất phát từ trường cao đẳng và được nâng lên thành đại học, nên có nhiều chỉ tiêu. Bộ sẽ chỉ đạo các trường đại học địa phương tập chung đào tạo lại đội ngũ giáo viên hiện có trên cơ sở đạt chuẩn mà các trường đại học sư phạm lớn thống nhất và Bộ phê duyệt. Như vậy công việc của các trường ở địa phương có cơ hội tồn tại.
Đề xuất giải pháp thời gian tới, Bộ trưởng cho biết, các trường sư phạm trước mắt giảm mạnh chỉ tiêu, tập chung chương trình sách giáo khoa, biên soạn đào tạo bồi dưỡng cho giáo viên địa phương đạt chuẩn, áp dụng công nghệ thông tin, tạo điều kiện thầy cô nâng cao chất lượng thuận lợi nhất, tăng cường kiểm tra chất lượng. Địa phương có trách nhiệm cùng Bộ GD-ĐT và Bộ Nội vụ rà soát lại tìm ra những bất cập, từ đó có cơ chế từ tuyển chọn chế độ chính sách để báo cáo Chính phủ.
Cuối cùng, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ thông tin nhiều năm qua có một bộ phận cử nhân sư phạm tốt nghiệp nhưng đang chờ việc làm hoặc xếp hàng dạng hợp đồng. "Dù sao phông đào tạo sư phạm hết sức căn bản. Chúng tôi sẽ chỉ đạo các trường sư phạm và ngành liên quan, nhu cầu thị trường rất cần về du lịch, công nghệ thông tin, để có chương trình khi giáo sinh đã tốt nghiệp bằng sư phạm, chỉ bổ túc những tín chỉ để có thể đáp ứng được nhu cầu, tạo điều kiện cho người học thuận lợi.
Bộ GD-ĐT sẽ làm việc với công nghệ thông tin, du lịch để có phương thức đào tạo qua lại, vừa học thông qua tín chỉ, để có bằng cử nhân mới, đồng thời học qua thực tiễn", Bộ trưởng Bộ GD-ĐT khẳng định.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đề xuất những trường sư phạm yếu kém sẽ phải giải thể, sáp nhập với trường lớn hoặc trở thành trung tâm đào tạo trong thời gian tới; đồng thời cam kết sẽ giải quyết vấn đề quyết liệt và căn cơ.
Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: Thịnh Phạm
Triển khai phương án ‘đặt hàng’ đào tạo
Kết luận buổi làm việc, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định giáo viên là nhân tố quyết định trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. “Chúng ta đổi mới thi cử, xây dựng chương trình, sách giáo khoa đồng bộ nhưng nhân tố quyết định là con người, trong đó có giáo viên, công tác quản lý của Bộ GD-ĐT”.
Tuy nhiên cần nhìn thẳng vào thực trạng chất lượng giáo viên nói chung có một bộ phận chậm cập nhật, không đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Bên cạnh tư tưởng “đã vào biên chế rồi là không ra nữa” của một số giáo viên, còn có nguyên nhân từ chất lượng đào tạo của hệ thống các trường sư phạm chưa theo kịp nhu cầu, cũng như xu hướng đào tạo đại học hiện nay, nhất là ở các trường sư phạm địa phương. Việc kiểm định chất lượng các trường sư phạm chưa được thực hiện tốt.
Theo Phó thủ tướng, tình trạng điểm tuyển sinh đầu vào của một số trường sư phạm thấp không phải tất cả là do chất lượng đào tạo kém. Vẫn có một số trường tốt cả về điều kiện, cơ sở vật chất lẫn đội ngũ cán bộ, giảng viên, những người tâm huyết và rất giỏi. Nguyên nhân chính là sinh viên sư phạm ra trường khó tìm việc. Bởi thực tế nơi nào, ngành nào đào tạo ra có việc làm ngay, thu nhập cao, ổn định thì sẽ nhiều người đăng ký vào.
Trên quan điểm “bảo đảm ‘đầu ra’ là yếu tố quyết định”, Phó thủ tướng cho rằng nếu không thống kê chính xác nhu cầu ‘đầu ra’ thì hoạt động đào tạo sư phạm như hiện tại sẽ gây lãng phí nguồn lực rất lớn. “Các đồng chí phải xem lại ngay chỉ tiêu các trường sư phạm. Nếu đào tạo sinh viên ra mà không xin được việc sẽ như thế nào? Không thể nói cái gì thiếu thì đào tạo còn thừa thì không quan tâm. Đây là trách nhiệm của Bộ GD-ĐT”.
“Ngành giáo dục cũng phải đánh giá thật sát nhu cầu giáo viên, từ tổng biên chế đến từng cấp, từng môn, từng nơi, nhằm khắc phục hiện tượng thừa, thiếu cục bộ, ‘thừa môn này, thiếu môn kia, thừa cấp này, thiếu cấp kia’. Không thể nói đào tạo tốt, dạy tốt mà thiếu giáo viên. Cũng không thể chuyển giáo viên văn sang dạy toán, giáo viên THPT dạy cấp THCS”, Phó thủ tướng phân tích.
“Việc phân bổ nhân lực giáo viên ‘có tính địa phương, hầu hết các giáo viên ở tỉnh nào về dạy ở tỉnh đó’. Bởi vậy, nếu không chú ý đến chất lượng các trường đào tạo sư phạm địa phương thì sẽ ảnh hưởng lâu dài đến giáo dục ở đó. Bộ cần đánh giá để xác định mặt bằng các trường sư phạm địa phương, nhanh chóng sắp xếp lại, bảo đảm chất lượng đào tạo sinh viên, bồi dưỡng giáo viên đồng đều, thống nhất”, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị và gợi ý thay vì tập trung đầu tư cho các trường sư phạm trọng điểm, Bộ nên tích cực triển khai ngay phương án ‘đặt hàng’ đào tạo.
“Chúng ta công khai chỉ tiêu, biên chế, việc làm và ‘đặt hàng’ các trường sư phạm thì sẽ thu hút được người giỏi. Và dù số lượng đào tạo ít nhưng các trường sư phạm sẽ tính toán đầy đủ chi phí và tự đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất để đáp ứng yêu cầu ‘đặt hàng’ từ ngành giáo dục. Trong năm nay. các đồng chí dứt khoát phải trình được cơ chế, chính sách về ‘đặt hàng’ đào tạo sư phạm”, Phó thủ tướng yêu cầu và nhắc Bộ GĐ-ĐT khẩn trương nghiên cứu một số chương trình, quy định có tính đặc cách để đào tạo bổ sung, chuyển đổi sinh viên sư phạm sang những ngành nghề khác có nhu cầu lớn về nhân lực như công nghệ thông tin, du lịch.
HIẾU NGUYỄN