Phóng viên (PV): CMCN 4.0 đem đến cơ hội và thách thức nào đối với nhà trường, thưa đồng chí?
Đại tá, PGS, TS Lê Minh Thái: CMCN 4.0 được tạo nên bởi sự hội tụ của những công nghệ mới, thành tựu đột phá trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano… CMCN 4.0 đã và đang tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội. Đối với giáo dục đại học-nơi đào tạo nguồn nhân lực có trình độ, sẽ bị đặt trước nhiều thách thức rất lớn về chất lượng đào tạo cũng như nghiên cứu khoa học. Là một trường đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật, Học viện KTQS có nhiều cơ hội nhưng cũng gặp không ít thách thức. Cơ hội là được tiếp cận và ứng dụng những công nghệ mới trong đào tạo, nghiên cứu khoa học, chất lượng đào tạo sẽ được nâng lên. Thách thức là học viện phải nghiên cứu cập nhật ngành nghề cũng như thay đổi, cải tiến chương trình đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu mới về nguồn nhân lực trong CMCN 4.0. Theo đó, chương trình đào tạo cần bổ sung nhiều tiêu chí, nội dung mới về kiến thức, kỹ năng. Ngoài việc cung cấp kiến thức và kỹ năng cơ bản, chương trình đào tạo của học viện sẽ phải cung cấp cho người học tư duy sáng tạo, năng lực tự học, tự nghiên cứu, khả năng thích nghi với những thách thức và yêu cầu thay đổi liên tục...
Đại tá, PGS, TS Lê Minh Thái.
PV: Tư duy sáng tạo, khả năng thích nghi với những thay đổi là một yêu cầu quan trọng đặt ra với “sản phẩm”của quá trình đào tạo. Vậy học viện sẽ làm gì để đạt được yêu cầu này?
Đại tá, PGS, TS Lê Minh Thái: Một trong những đặc điểm nổi bật của CMCN 4.0 là sự thay đổi rất nhanh chóng của công nghệ. Vì vậy, yêu cầu mang tính sống còn đối với mỗi cơ sở giáo dục đại học nói chung, Học viện KTQS nói riêng là bên cạnh việc cung cấp cho người học những kỹ năng và kiến thức cơ bản thì phải giúp họ hình thành tư duy sáng tạo, khả năng thích nghi với các thách thức và yêu cầu công việc thay đổi liên tục. Có thể nói, cốt lõi của đào tạo đại học trong CMCN 4.0 là xây dựng cho người học có được tư duy sáng tạo.
Hiện nay, Học viện KTQS đang tiếp tục tập trung đổi mới chương trình và phương thức đào tạo. Theo đó, chương trình đào tạo được điều chỉnh, bổ sung những kiến thức mới để sau khi ra trường, kỹ sư quân sự có thể khai thác, làm chủ các loại VKTBKT mới, hiện đại. Chương trình đào tạo chuyên ngành được đổi mới, cập nhật theo hướng bám sát nhu cầu nhân lực trong CMCN 4.0. Phương pháp dạy-học chuyển mạnh theo hướng người dạy đóng vai trò thiết kế, cố vấn tạo ra môi trường học tập tích cực, là khởi nguồn để người học sáng tạo; người học chủ động, tự nghiên cứu cập nhật kiến thức nhằm tăng cường khả năng thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ...
Học viên Học viện Kỹ thuật Quân sự giao lưu, trao đổi về hoạt động nghiên cứu khoa học. Ảnh: Nguyễn Thanh
PV: Thời gian qua Học viện KTQS đã có những chủ trương, biện pháp gì để bắt kịp cuộc CMCN 4.0, thưa đồng chí?
Đại tá, PGS, TS Lê Minh Thái: Để bắt kịp xu thế phát triển của CMCN 4.0, Đảng ủy, Ban giám đốc học viện đặc biệt quan tâm và đã có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học. Học viện đã có nghị quyết chuyên đề về nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, nâng cao trình độ ngoại ngữ cho cán bộ, giảng viên; nghị quyết về quy hoạch phát triển học viện thành đại học nghiên cứu. Chủ động nghiên cứu, tham mưu với Thủ trưởng Bộ Quốc phòng về các ngành, lĩnh vực đào tạo ưu tiên, gắn nhiều với CMCN 4.0 như: Lĩnh vực rada, tên lửa, an toàn an ninh thông tin, tự động hóa chỉ huy, tích hợp hệ thống, tác chiến không gian mạng, công nghệ vật liệu mới, trí tuệ nhân tạo, năng lượng mới… nhằm đáp ứng yêu cầu nghiên cứu, làm chủ, khai thác tốt VKTBKT hiện đại.
Học viện cũng chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ nói chung, đội ngũ giảng viên nói riêng về năng lực tư duy, năng lực sáng tạo, trong đó có kế hoạch và phát triển chức danh GS, PGS; kế hoạch xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh, nhóm nghiên cứu chuyên sâu, các viện nghiên cứu tiên tiến, các trung tâm xuất sắc trong các lĩnh vực mũi nhọn của CMCN 4.0. Nhà trường đã và đang đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, phòng thí nghiệm hiện đại phục vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, các chuyên ngành mới và trọng điểm của CMCN 4.0 như: Phòng thí nghiệm tên lửa thế hệ mới; phòng thí nghiệm tích hợp hệ thống vũ khí; phòng thí nghiệm thiết kế vi mạch ứng dụng trong quân sự; phòng thí nghiệm nano ứng dụng trong quân sự… đồng thời tăng cường hợp tác với các trường đại học trong và ngoài nước...
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
VIỆT PHÚ (thực hiện)