Những cái ôm thật chặt, những câu chuyện rôm rả về một thời gắn bó, nhiều kỷ niệm… khiến bao mệt nhọc sau chặng đường dài như tan biến.
Bên mâm cơm, nhìn con cháu quây quần, ngoại móm mém cười, ánh mắt vui mà như vẫn thấy rưng rưng. Gần trăm tuổi, có lẽ ít khi bà được tận hưởng không khí đoàn tụ đầm ấm như vậy, bởi con cháu kẻ Bắc người Nam, ít có dịp sum vầy. Bà chỉ đứa cháu này, đứa cháu kia, kể lại ngày bà cháu gồng gánh đi sơ tán thời còn chiến tranh… Ký ức tuổi già như quyển sách dày, càng đọc càng ngấm, càng nhớ. Còn với lớp trẻ, đó lại là những thước phim sống động, chỉ nghe qua một lần là nhớ mãi; để rồi cứ mỗi lần gặp nhau, vẫn những câu chuyện cũ bà kể mà vẫn thấy hay. Tôi thầm ước ao cứ mãi bé như ngày xưa trong vòng tay của bà…
Về quê, mẹ dẫn tôi đi thăm họ hàng. Qua cổng làng và những con ngõ nhỏ, chợt thấy lòng bình yên đến lạ. Nghe mẹ kể ngày xưa, làng khi ấy hầu như "khép kín", chỉ để một hoặc hai lối ra vào. Buổi sáng, cổng làng mở, dân trong làng đi làm, đến tối thì cổng được đóng lại “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. Qua bao thăng trầm, làng quê có nhiều thay đổi, có thêm nhiều nhà cao tầng trong những con ngõ nhỏ, nhưng cổng làng thì vẫn không thay đổi. Đó là nơi lưu dấu, chứng kiến bao sự đổi thay của làng. Với những người con xa quê, chỉ cần thoáng thấy cổng làng từ xa và bước qua cổng làng là thấy mình đã được về lại mái nhà xưa, bao cảm xúc chợt vỡ òa, lòng thấy ấm áp hơn… Nhiều năm, chỉ có vết thời gian in hằn trên gương mặt những người con xa quê, còn cổng làng thì vẫn cứ vẹn nguyên. Người làng bảo, có xây gì thì xây, dứt khoát phải giữ được cổng làng, giữ được nét đẹp truyền thống của làng…
Về quê, chợt thấy gần gũi đến lạ những con ngõ nhỏ, những cánh đồng lúa đang thì con gái, những người dân quê chân chất, giản dị… Trong sự phát triển chung, làng cũng đang đổi thay khá nhanh khi có thêm những ngôi nhà cao tầng mọc lên, xen giữa những ngôi nhà mái ngói tường gạch cổ kính. Không hiểu sao, tôi lại có cảm giác bần thần khi đứa em chỉ tay về những cánh đồng lúa phía trước nhà nói rằng chỉ mấy năm nữa thôi, nơi đây sẽ là những chung cư, biệt thự…, đất đai sẽ lên giá, bà con sẽ đổi đời... Thế nhưng, không biết khi đó, làng quê có còn giữ được nét xưa?
TUỆ VĂN