Phát biểu tại lễ khai mạc, Tiến sĩ Vũ Mạnh Hà, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh cho biết: Thời gian qua, đội ngũ cán bộ của bảo tàng đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước, gặp gỡ nhiều nhân chứng để trò chuyện, ghi hình và biên tập thông tin để có những tư liệu phục vụ triển lãm. Trong khuôn khổ một trưng bày chuyên đề, ban tổ chức chỉ có thể giới thiệu được câu chuyện của gần 50 thương binh ở Hà Nội, Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Thanh Hóa, Huế, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Bến Tre, Cần Thơ… Đây là một phần nhỏ trong số hàng nghìn câu chuyện của các thương binh trên khắp mọi miền Tổ quốc, được kể theo mạch hồi ức từ quá khứ đến hiện tại và những mong ước cho tương lai.
Cắt băng khai mạc trưng bày chuyên đề "“Đi qua cuộc chiến”
Trưng bày chuyên đề “Đi qua cuộc chiến” là một hoạt động chính trị và văn hóa có ý nghĩa bởi không chỉ giới thiệu, tôn vinh những tấm gương thương binh mà thông qua lời chia sẻ chân thực và cảm động của các thương binh, giúp người xem có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về những đóng góp to lớn của các thế hệ đi trước.
Tại không gian trưng bày chuyên đề “Đi qua cuộc chiến", người xem được “thực mục sở thị” một số tác phẩm của Đại tá, họa sĩ Lê Duy Ứng, thương binh hạng 1/4 có nghị lực phi thường. Mặc dù đôi mắt người chiến sĩ năm xưa đã trải qua bao thăng trầm, lúc mờ lúc tỏ nhưng sự miệt mài trong sáng tác đã đem lại cho ông một gia tài nghệ thuật khá đồ sộ với 600 tượng, tranh; tổ chức 44 cuộc triển lãm, trong đó có 9 giải thưởng trong nước và quốc tế. Dù tuổi đã cao nhưng phẩm chất của người nghệ sĩ, chiến sĩ trong ông vẫn còn nguyên vẹn, điều đó là động lực giúp ông có thêm nghị lực vượt qua bệnh tật để tiếp tục sáng tác và đạt được thành công trong cuộc sống.
Xe đạp thồ của Anh hùng lực lượng vũ trang Đinh Công Chấn.
Bộ sưu tập hiện vật gồm võng dù, bi đông, dây lưng của ông Phạm Thanh Sơn, thương binh 4/4.
Câu chuyện “Chặt đứt cánh tay bị thương” của
Anh hùng lực lượng vũ trang La Văn Cầu, thương binh 2/4, người dân tộc Tày, ở xã Phong Nậm, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng
cũng được tái hiện trong trưng bày chuyên đề “Đi qua cuộc chiến”.
Vào đêm 17-9-1950, anh hùng La Văn Cầu khi đó được Đại đội trưởng giao nhiệm vụ ôm bộc phá đánh vào lô cốt của địch tại cứ điểm Đông Khê. Sau khi quan sát tình hình, ông ôm quả bộc phá nặng 12kg tiến lên, nhưng đến nửa chừng thì bị thương và ngất lịm. Khi tỉnh dậy, thấy tay phải lủng lẳng và vô cùng đau đớn. Không ngần ngại, ông quyết định nhờ Tiểu đội trưởng Nông Văn Peo dùng lưỡi lê chặt đứt cổ tay phải cho khỏi vướng. Sau đó, ông tiếp tục dùng tay trái ôm bộc phá áp sát lô cốt địch, nhanh tay giật kíp nổ. Bị văng ra xa nhưng ông vẫn nghe tiếng đồng đội hô: “Xung phong! Xung phong!”.Trận đánh kết thúc, nhiều đồng đội nhường cáng cứu thương nhưng ông từ chối với lý do “mình vẫn còn đủ hai chân”. Sau đó ông băng rừng, vượt núi về trạm xá. Khi vừa đến cổng trạm xá thì ông bất tỉnh. Vết thương bị nhiễm trùng và hoại tử. Các bác sĩ phải cắt hết cả cánh tay mới cứu được mạng sống của ông.
Tại Đại hội thi đua toàn quốc lần thứ nhất tổ chức tháng 5-1952, ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Xe chuyên dụng dành cho thương binh nặng tại Trung tâm Điều dưỡng thương binh Thuận Thành (Bắc Ninh).
Đàn Nhị của ông Phạm Bá Diện, thương binh hạng 4/4; Dây lưng của ông Hồ A Ray, thương binh hạng 4/4.
Trưng bày chuyên đề còn giới thiệu với người xem những câu chuyện về các thương binh như: Ông Nguyễn Thế Nghĩa, sinh năm 1945, thương binh hạng 3/4, quê ở Bắc Giang; bà Trần Thị Bưởi, thương binh hạng 4/4 quê ở xã Vĩnh Tú, Vĩnh Linh (Quảng Trị); ông Trịnh Xuân Lâm, sinh năm 1956, thương binh hạng 4/4, ở xã Hoằng Qúy, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa…
Chiến tranh đã kết thúc, mặc dù thương tật đầy mình nhưng những cựu chiến binh vẫn luôn phấn đấu vượt qua khó khăn để vươn lên, tiếp tục đóng góp vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ “Thương binh tàn nhưng không phế”.
Trưng bày chuyên đề “Đi qua cuộc chiến” dự kiến kéo dài trong hai tháng.
Tin, ảnh: KHÁNH HUYỀN