Phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã phỏng vấn PGS, TS Phan Trọng Thưởng, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng LLPB VHNT TƯ, xung quanh chất lượng tác phẩm đoạt giải và một vài nét về tình hình LLPB VHNT hiện nay.

Phóng viên (PV): Ông có thể cho biết về chất lượng các tác phẩm được tặng thưởng năm nay có điểm gì mới?

PGS, TS Phan Trọng Thưởng: Năm nay có 96 tác phẩm gửi kèm bản nhận xét của các cơ quan, đơn vị đề nghị hội đồng xét thưởng các tác phẩm xuất bản năm 2016-2017 trao thưởng; trong đó gồm 36 cuốn sách, 57 bài viết và 3 chương trình phát thanh. Phát huy kết quả đã đạt được qua 3 lần xét tặng thưởng trước đây, ở lần này, hội đồng tiếp tục thực hiện theo quy trình chặt chẽ ở tiểu ban sơ tuyển, hội đồng xét chọn và ban chỉ đạo. Trên cơ sở kết quả xét và đề nghị của ban chỉ đạo, chủ tịch hội đồng đã quyết định tặng thưởng 28 tác phẩm, trong đó: 10 tác phẩm mức B (không có mức A), 13 tác phẩm mức C, 5 tác phẩm mức khuyến khích. Ngoài ra, hội đồng còn tặng thưởng 9 đơn vị có nhiều đóng góp cho sự phát triển LLPB VHNT. Đánh giá chung các tác phẩm được tặng thưởng lần này cũng giống như lần trước, phản ánh thực tế chất lượng LLPB hiện nay chưa thực sự xuất sắc. Hội đồng đã cố gắng lựa chọn những tác phẩm có chất lượng tốt nhất so với mặt bằng chung, bảo đảm về chất lượng nhưng tuyệt hay thì chưa có.

leftcenterrightdel
 PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ (bên phải), Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng LLPB VHNT TƯ và PGS, TS Phan Trọng Thưởng (bên trái) trao thưởng mức C tặng tác giả Nguyễn Thanh Tâm (Tạp chí Văn nghệ Quân đội). Ảnh: TRẦN HOÀNG.

PV: Dư luận cho rằng, LLPB VHNT hiện nay chưa làm tốt vai trò định hướng dư luận, xa rời thực tiễn sáng tác. Đề nghị ông cho biết, hội đồng đã có những giải pháp nào làm chuyển biến hiện trạng trên?

PGS, TS Phan Trọng Thưởng: Rất nhiều hội thảo trước đây cũng nhận xét giữa lý luận và thực tiễn sáng tác có khoảng cách nhất định. Cá nhân tôi cho rằng, khoảng cách đó là cố hữu, không thể trùng khít nhau. Nhiệm vụ của hội đồng là cố gắng nỗ lực đưa lý luận và thực tiễn xích lại gần nhau, LLPB không xa rời thực tiễn, phải phản ánh đời sống sáng tác.

Tại kỳ họp thứ tư vừa qua, nhiều ý kiến đề xuất hội đồng cần tổ chức những hoạt động thiết thực, vừa có chiều sâu học thuật, vừa gần gũi để công chúng dễ tiếp nhận. Chẳng hạn, hằng tháng tổ chức những tọa đàm nhỏ để các nhà nghiên cứu nói về một chủ đề nào đó, nếu chủ đề đó là vấn đề gắn với vụ việc “nóng” của thời sự VHNT thì càng tốt.

Những công việc khác mà hội đồng đã và đang thực hiện như: Tập huấn công tác LLPB VHNT, bồi dưỡng cây viết trẻ, xây dựng hai đề cương “Chương trình tổng kết thực tiễn VHNT Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập” và “Chương trình dịch thuật quốc gia” sẽ được đẩy nhanh tiến độ, đổi mới, bảo đảm chất lượng. Ví dụ của đổi mới là sẽ chú trọng bồi dưỡng, nâng cao chất lượng tin, bài các cây bút theo dõi VHNT tại các cơ quan thông tấn, báo chí. Bởi thực tế hiện nay, để tiếng nói của hội đồng nói riêng, của những tiếng nói LLPB nghiêm túc, khoa học đến được với giới sáng tác và nhân dân thì phải thông qua “cây cầu” báo chí.

PV: Những năm qua, nhiều lý thuyết LLPB VHNT bên ngoài đã du nhập vào nước ta. Quan điểm của hội đồng về tiếp nhận lý thuyết mới như thế nào, thưa ông?

PGS, TS Phan Trọng Thưởng: Những năm qua, nhiều lý thuyết như: Chủ nghĩa hậu hiện đại, chủ nghĩa nữ quyền, chủ nghĩa hậu thực dân, phê bình sinh thái, chủ nghĩa tân duy sử… liên tiếp được ứng dụng trong khá nhiều công trình nghiên cứu đến mức có người cho rằng, Việt Nam trở thành nơi thử nghiệm của các lý thuyết. Quan điểm của hội đồng tiếp cận những lý thuyết mới, chọn lọc, vận dụng khoa học, đúng định hướng dựa trên mỹ học của Chủ nghĩa Mác-Lênin.

PV: Trong đời sống VHNT, thỉnh thoảng lại xảy ra một số vụ việc được dư luận chú ý. Hội đồng đã thực hiện công tác tham mưu, tư vấn giải quyết các vụ việc ra sao?

PGS, TS Phan Trọng Thưởng: Một trong những chức năng của hội đồng thực hiện thường xuyên là tư vấn giúp Ban Bí thư, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương hướng xử lý một số nội dung, vụ việc nảy sinh trong đời sống VHNT, góp phần giải tỏa bức xúc trong dư luận xã hội. Qua một số vụ việc gần đây, nhiều cơ quan, tổ chức lúng túng khi phải nhận định, đánh giá để có hướng xử lý một vấn đề nảy sinh trong đời sống VHNT. Hội đồng với uy tín chuyên môn, với năng lực được đào luyện nên được nhiều cơ quan, tổ chức đề nghị tư vấn để “gỡ khó”. Chúng tôi sẵn sàng thực hiện chức năng này một cách khách quan, kịp thời với mong muốn đời sống VHNT thực sự lành mạnh, nhân văn, tiến bộ.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

  HÀM ĐAN (thực hiện)