Nhờ sử dụng thành thạo khèn bè mà cách đây 50 năm, ông Lường Văn Chựa dân tộc Thái được Đài Tiếng nói Việt Nam chọn để thu âm độc tấu khèn bè trên sóng phát thanh.
Từ khi 10 tuổi, ông Lường Văn Chựa đã làm quen với những giai điệu mượt mà của khèn bè. Ông Chựa kể: “Làn điệu say đắm của chiếc khèn bè đã gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của dân tộc Thái quê tôi. Thời ấy, ở bản có rất nhiều người biết thổi khèn, hễ có dịp lễ hội hay sinh hoạt cộng đồng thì đi đâu cũng nghe điệu khèn vang cả núi đồi. Được tiếp xúc nhiều khi còn nhỏ nên tôi nhớ được các điệu và bắt chước thổi theo. Đến khi đi bộ đội, biết tôi thổi được khèn bè nên đơn vị cho về phép để mua khèn thổi cho anh em nghe. Kể từ đó, mỗi lần đơn vị biểu diễn văn nghệ sau những ngày hành quân chiến đấu thì điệu khèn của tôi không thể thiếu trong các tiết mục”.
    |
 |
|
Ông Lường Văn Chựa cùng người dân ở bản Huổi Mong, xã Chiềng Hặc thổi khèn bè. |
Ngoài những giai điệu của dân tộc Thái, ông Chựa còn tập thổi các ca khúc cách mạng để phục vụ cho anh em trong đơn vị. Chính nhờ khả năng thổi khèn bè điêu luyện mà năm 1968, ông Chựa được cử lên Đài Tiếng nói Việt Nam để thu âm độc tấu khèn bè ca khúc “Bài ca may áo” của nhạc sĩ Xuân Hồng. Ca khúc này sau đó được phát trong chương trình phát thanh Quân đội nhân dân cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân và nhân dân nghe. Ông Chựa cho biết: “Đây là một vinh dự rất lớn đối với tôi. Khi biết mình được chọn, tôi đã chỉnh lại khèn cho chuẩn âm điệu và tập suốt mấy ngày liền để thành thạo nhịp điệu của bài hát. Do độ khó nên chỉ cần lỗi một chút thôi là phải thu lại, lần đó tôi thổi khoảng 10 lần mới xong phần thu âm”.
Năm 1977, ông Chựa chuyển ngành về công tác tại UBND huyện Yên Châu, khi ấy ông đã tham mưu cho địa phương những quyết sách trong việc lưu giữ, bảo tồn những giá trị truyền thống của dân tộc Thái. Đến khi về hưu ông vẫn tiếp tục niềm đam mê làn điệu khèn bè và trước nguy cơ mai một, ông đã thành lập nhóm sưu tầm, lưu giữ nét văn hóa độc đáo của dân tộc Thái ở địa phương, như: Mở lớp dạy chữ Thái cổ, khèn bè, sáo ở các bản.
Bài và ảnh: HỮU TÀI