Với mục tiêu cao cả, nội dung thiết thực, CVĐ gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trở thành động lực mạnh mẽ để toàn quân giữ gìn, nuôi dưỡng, bồi đắp phẩm chất cao quý Bộ đội Cụ Hồ, trở thành điểm sáng về văn hóa ở mỗi địa phương...

Mỗi đơn vị là một không gian văn hóa

Bây giờ, ai có dịp đến thăm các đơn vị quân đội đều cảm thấy hài lòng, ấn tượng trước không gian thoáng đãng, cảnh quan xanh-sạch-đẹp. Có được thành quả đó, cán bộ, chiến sĩ (CB, CS) toàn quân đã tự nguyện đóng góp hàng triệu ngày công lao động trồng cây, trồng thảm cỏ, làm vườn hoa, chăm sóc cây cảnh, xây dựng hòn non bộ… biến đơn vị trở thành không gian mang những nét đẹp đặc trưng của môi trường quân sự, đồng thời là điểm sáng văn hóa trên địa bàn đóng quân.

leftcenterrightdel
Cán bộ, chiến sĩ Kho 858 (Cục Kỹ thuật Quân chủng Hải quân) sinh hoạt văn nghệ. Ảnh: Duy Văn

Vào thăm “cơ ngơi” của cơ quan Bộ CHQS tỉnh Ninh Thuận, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước không gian xanh-sạch-đẹp tràn ngập đơn vị. Đóng quân ở địa bàn ven biển hầu như quanh năm khô nóng, “gió như phang, nắng như rang”, CB, CS cơ quan quân sự tỉnh đã “hạ nhiệt” thời tiết nắng nóng khắc nghiệt bằng cách hằng ngày chăm chút những hàng cây, bồn hoa, chậu cảnh trong đơn vị. Đại tá Lưu Xuân Phương, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Ninh Thuận cho hay, làm xanh mát đơn vị cũng là cách góp phần làm đẹp không gian văn hóa trên địa bàn TP Phan Rang-Tháp Chàm.

Đến công tác tại Sư đoàn 316 (Quân khu 2), chúng tôi khá ấn tượng với "Đồi cây tri ân" với 70 loại cây như: đa, đại, chò chỉ, chò nâu, long não, ban đỏ, đào, cọ… đang phát triển xanh tốt. Theo Thượng tá Nguyễn Ngọc Ngân, Phó chính ủy Sư đoàn 316, “Đồi cây tri ân” không chỉ là nơi trồng cây lưu niệm của các thế hệ cán bộ chỉ huy và cơ quan sư đoàn, mà còn là địa điểm để chiến sĩ hết hạn phục vụ tại ngũ trồng cây lưu niệm, tổ chức các hoạt động chia tay đồng đội. Đây cũng là nơi nghỉ ngơi cuối tuần lý tưởng để bộ đội tham gia, thưởng thức các hoạt động thư giãn, giải trí như đọc sách, báo, nghe nhạc, chơi cờ tướng, cờ vua hay ngồi bên nhau nhâm ly cà phê, uống chén trà nóng… 

Thực hiện CVĐ, nhiều năm qua, hầu hết các đơn vị trong toàn quân đã gắn trách nhiệm của mỗi tập thể, cá nhân với việc giữ gìn, chăm sóc từng cây xanh, khuôn viên, thảm cỏ. Khi sĩ quan, QNCN được thăng quân hàm, nâng lương, nhiều đơn vị không tổ chức liên hoan mà vận động mỗi người tự nguyện đóng góp kinh phí để mua cây cảnh, ghế đá tặng đơn vị. Đây là nét đẹp văn hóa đã, đang được nhân rộng.

Cùng với việc thường xuyên chăm lo cảnh quan xanh-sạch-đẹp, các đơn vị còn chú trọng xây dựng những thiết chế văn hóa cho bộ đội. Đến nay, toàn quân có 32 nhà văn hóa, 2.000 phòng Hồ Chí Minh, 89 câu lạc bộ, 452 nhà (phòng) truyền thống, 751 thư viện, 2.200 tủ sách báo, 167 đội chiếu phim… Nhờ có những thiết chế văn hóa này, theo Thiếu tướng Hồ Bá Vinh, phụ trách Cục trưởng Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị) giúp CB, CS được hưởng thụ đời sống văn hóa tinh thần bổ ích, phong phú, qua đó góp phần nuôi dưỡng, làm giàu giá trị văn hóa tốt đẹp Bộ đội Cụ Hồ và giữ vững trận địa tư tưởng, văn hóa của Đảng trong quân đội.  

Gắn kết và làm tỏa sáng tình quân dân

Ngoài kiên trì thực hiện mục tiêu xây dựng mỗi quân nhân là một nhân cách văn hóa, mỗi đơn vị là một điểm tập thể văn hóa, điểm sáng của CVĐ trong những năm qua là các cơ quan, đơn vị đã cùng với nhân dân tích cực hưởng ứng và tham gia hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Các đơn vị đã có nhiều việc làm thiết thực, như: Kết nghĩa, giao lưu văn hóa với địa phương, giúp đỡ bà con trong lao động sản xuất, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đưa thông tin, truyền thông về cơ sở, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, góp phần xóa dần những “vùng trùng”, “vùng lõm” về văn hóa.

Một trong những đơn vị góp phần làm “hồi sinh” văn hóa cho một cộng đồng dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn là Đồn Biên phòng Bản Giàng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh). Những năm qua, đơn vị đã giúp 41 hộ/146 người dân tộc Chứt ở bản Rào Tre (xã Hương Liên, huyện Hương Khê) xoá bỏ tập quán du canh du cư, trở về với đời sống định, canh định cư. Theo Thiếu tá Nguyễn Tiến Khánh, Chính trị viên Đồn Biên phòng Bản Giàng: Để làm thay đổi suy nghĩ, sinh hoạt đã bao đời ăn sâu, bám rễ vào tiềm thức của bà con là vô cùng khó khăn. Đơn vị đã tính toán thật kỹ từng vấn đề nhỏ nhất, xác định làm việc gì cũng phải cụ thể để đồng bào dễ thấy, dễ biết, dễ học và làm theo. Từ suy nghĩ đó, việc đầu tiên là đơn vịtiếp cận, làm quen, tạo sự gần gũi, thông qua những việc làm như vừa hướng dẫn vừa giúp đồng bào làm đường trong bản, làm nhà ở cho bà con, làm vệ sinh môi trường, chăm sóc, tắm rửa cho các cháu nhỏ... Bên cạnh đó, đơn vị phối hợp với ngành chức năng của địa phương tổ chức các lễ hội truyền thống của đồng bào, như: Tết Lấp Lỗ, tết Chăm Chơ Bới; khôi phục trang phục truyền thống và các nhạc cụ độc đáo như: kèn môi, đàn Chắc chư pun,... qua đó bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Chứt.

Khởi nguồn từ năm 2007, Tết quân-dân cũng là một mô hình và cách làm sáng tạo của LLVT TP Cần Thơ. Đại tá Phạm Ngọc Quang, Chủ nhiệm Chính trị Bộ CHQS TP Cần Thơ cho biết: "Năm 2007, Bộ CHQS thành phố chọn xã Trường Long, huyện Phong Điền để tổ chức cho CB, CS hành quân về nguồn thăm lại chiến trường xưa. Ý tưởng ban đầu là đưa Tiểu đoàn Tây Đô về địa phương, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với nhân dân, góp sức cùng bà con chuẩn bị đón Tết cổ truyền. Trong thời gian này, đơn vị tổ chức khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí, tặng quà gia đình người có công, hộ nghèo; tổ chức dọn dẹp vệ sinh, phát quang các tuyến đường, thi gói bánh tét, hoạt động giao lưu VHVN, TDTT, các trò chơi dân gian với thanh niên địa phương, góp phần tạo không khí nhộn nhịp, phấn khởi ở vùng quê trong những ngày giápTết. Từ đó đến nay, mô hình Tết quân-dân trở thành nét đẹp văn hóa, được Thành ủy, UBND TP Cần Thơ đánh giá cao. Theo đó, từ năm 2014, được Bộ tư lệnh Quân khu 9 chọn là mô hình dân vận khéo, nhân rộng ra các địa phương trên địa bàn quân khu.

Theo bà Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhờ sự phối hợp, chỉ đạo chặt chẽ giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đội tuyên truyền văn hóa của Bộ đội Biên phòng ở 44 tỉnh, thành phố cả nước đã hoạt động rất hiệu quả, góp phần làm cho diện mạo và đời sống văn hóa của đồng bào các dân tộc trên tuyến biên giới, ven biển ngày càng khởi sắc. Điều đó chứng tỏ rằng, ở đâu có Bộ đội Cụ Hồ, ở đó người dân có thêm cơ hội được tiếp thu ánh sáng văn hóa của Đảng và có điều kiện hưởng thụ đời sống văn hóa lành mạnh, phong phú hơn.

NGỌC PHÒNG