Không chỉ tăng về số lượng, chất lượng các tác phẩm dự liên hoan tiếp tục được nâng lên, cách thể hiện đề tài mới mẻ, liên hoan còn mang lại những bài học kinh nghiệm bổ ích đối với người làm báo hình toàn quân.
Phong phú về số lượng, đa dạng về thể loại tác phẩm
Tham dự LHTH toàn quân lần thứ XII có 350 tác phẩm, gồm: 162 phóng sự, 64 phim tài liệu, 20 phóng sự chuyên đề khoa học-giáo dục quốc phòng, 104 chương trình “Quốc phòng toàn dân” và “Vì chủ quyền an ninh biên giới quốc gia” của 130 đơn vị, đầu mối trong toàn quân. Các tác phẩm dự thi phản ánh sâu sắc, đa diện công tác tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng; xây dựng quân đội, xây dựng thế trận quốc phòng, an ninh trong tình hình mới; tình đoàn kết quân dân; gương người tốt, việc tốt....
Theo ban tổ chức, nhiều tác phẩm dự thi liên hoan lần này có tính phát hiện, được đầu tư kỹ từ khâu chọn đề tài, kỹ thuật quay phim, dựng phim, hình thức thể hiện mới, như phóng sự không lời bình, tác giả trực tiếp tham gia vào phóng sự để trải nghiệm, dẫn dắt đề tài… Cùng với đó, các chi tiết khác, như: Người dẫn chương trình, âm thanh, ánh sáng, tiết tấu đều được chăm chút và khai thác sâu. Điều này được thể hiện qua phóng sự “Tự chủ tài chính khai mở hướng đi mới” của Tạp chí Công nghiệp quốc phòng và kinh tế khi khai thác sâu về vấn đề tự chủ tài chính và những vấn đề cần giải quyết của các viện nghiên cứu trực thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng; phim tài liệu “Người gieo mầm trên miền đá khát” của Báo Quân khu 1 nói về công tác xóa đói, giảm nghèo, hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, xây dựng thế trận lòng dân tại khu vực biên giới Cao Bằng… Theo Thượng tá Khương Doãn, Tổng biên tập Báo Quân khu 1, ê kíp làm phim đã đầu tư rất nhiều công sức trong việc chọn đề tài, thực hiện tác phẩm ở khu vực biên giới, vùng sâu, vùng xa. Cán bộ, chiến sĩ cùng ăn, cùng ở với đồng bào ở bản Lung Mân, Chế Ly B (Bảo Lâm, Cao Bằng) để phản ánh chân thực nhất hoạt động của bộ đội giúp đồng bào.
Chất lượng sản phẩm truyền hình quân đội ngày càng được nâng cao
“Các tác phẩm dự thi LHTH toàn quân lần thứ XII có chất lượng tốt, bám sát thực tiễn, mang hơi thở của đời sống bộ đội và thu hút được khán giả. Các tác giả đã tìm tòi nhiều cách thể hiện mới, sáng tạo, làm nên làn gió mới cho liên hoan”, đó là nhấn mạnh của Thiếu tướng Nguyễn Kim Tôn, Giám đốc Trung tâm Phát thanh-Truyền hình Quân đội, Trưởng ban tổ chức LHTH toàn quân lần thứ XII.
Đánh giá về chất lượng các tác phẩm dự thi liên hoan lần này, nhà báo Chu Dương, Phó giám đốc Trung tâm Phóng sự và phim tài liệu, Đài Truyền hình Việt Nam, Trưởng ban giám khảo thể loại phim tài liệu, cho biết: "Chất lượng các tác phẩm tham gia liên hoan nhìn chung là tốt, khắc phục được những điểm yếu ở kỳ liên hoan trước. Sự đầu tư của các đơn vị, kỹ thuật, trình độ của người làm nghề được nâng lên rõ rệt. Những tác phẩm hay về đề tài người lính đã qua trận mạc dù không mới, nhưng vẫn có giá trị truyền tải nhiều thông điệp nhân văn sâu sắc và làm khán giả xúc động. Chúng tôi đánh giá những tác phẩm đoạt giải cao tại liên hoan năm nay có đủ chất lượng và tầm để dự thi LHTH toàn quốc".
Về mảng phóng sự, theo Thiếu tướng, NSƯT Nguyễn Hoài Nam, nguyên Giám đốc Trung tâm Phát thành-Truyền hình Quân đội, Trưởng ban giám khảo thể loại phóng sự truyền hình, điểm mới của nhiều tác phẩm tham gia kỳ này là cách sáng tạo trong thể hiện. Cùng với đó, nhiều tác giả mạnh dạn chọn các chủ đề khó, như công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.
Một điểm nhấn khác của liên hoan là việc nhiều tác giả đã nắm bắt được cách làm báo hiện đại, thay đổi kết cấu chương trình phù hợp với ý đồ và chủ đề tác giả muốn thể hiện. Điều này tạo sự khác biệt về kết cấu tác phẩm dự thi so với các kỳ liên hoan trước. Bà Nguyễn Thị Thanh Tiếng, Phó giám đốc Đài Phát thanh-Truyền hình TP Cần Thơ, thành viên ban giám khảo thể loại phim khoa giáo và chuyên mục quốc phòng, đánh giá: “Chúng tôi nhận thấy sự đầu tư trong những tác phẩm của các đơn vị dự thi kỳ này. Điều này được thể hiện rõ qua kết cấu và cách tiếp cận vấn đề của các tác phẩm. Ngoài ra, các đơn vị cũng đổi mới cách thể hiện theo hướng làm báo hiện đại thay vì truyền thống như các kỳ liên hoan trước. Mỗi tác phẩm dự thi đều có kết cấu riêng tùy theo ý đồ và chủ đề tác giả muốn thể hiện. Đây là điểm mới, làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm dự thi liên hoan”.
Nhận xét về các tác phẩm tham dự liên hoan năm nay, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Trưởng ban chỉ đạo LHTH toàn quân lần thứ XII, cho biết: “Điểm mới của LHTH năm nay là sự phong phú về số lượng cũng như thể loại tác phẩm và chuyên đề “Vì chủ quyền an ninh biên giới quốc gia”. Tình đoàn kết quân dân, tình cảm, trách nhiệm của bộ đội với nhân dân cũng như sự chăm lo, động viên của các cấp chính quyền địa phương và nhân dân đối với bộ đội là những vấn đề được thể hiện đậm nét trong các tác phẩm dự liên hoan”.
Khó khăn của người làm báo hình cấp cơ sở
Theo Trung tá Nguyễn Hoài Nam, Ủy viên Ban tổ chức LHTH toàn quân lần thứ XII, các sản phẩm tham dự liên hoan có chất lượng cao phần lớn nhờ sự nỗ lực của mỗi tác giả, nhóm tác giả. Thực tế, phần lớn những người làm báo hình cấp cơ sở gặp khó khăn ở trình độ chuyên môn, trang thiết bị thiếu đồng bộ.
Trung tá Bùi Duy Đông, Phó chủ nhiệm Chính trị Bộ CHQS tỉnh Hải Dương chia sẻ, khó khăn lớn nhất đối với cán bộ làm truyền hình ở các đơn vị chính là trình độ chuyên môn, kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ và ít có điều kiện tiếp cận, cập nhật phương pháp tác nghiệp, ngôn ngữ báo chí hiện đại. Còn theo Thượng úy QNCN Nguyễn Thế Mạnh, Phòng Chính trị, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh, trang thiết bị lạc hậu, chưa đồng bộ cũng là một yếu tố làm ảnh hưởng tới chất lượng các tác phẩm truyền hình ở cơ sở.
Vì vậy, ý kiến của các đơn vị đều nhất trí LHTH toàn quân là hoạt động cần thiết và hữu ích cho người làm báo hình ở địa phương. Hoạt động này là cơ hội cọ xát, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm để người làm báo hình toàn quân nâng cao trình độ, nghiệp vụ. Hiệu quả của các kỳ LHTH toàn quân đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng các tác phẩm truyền hình.
Từ hiệu quả của các kỳ LHTH toàn quân, Trung tá Bùi Duy Đông bày tỏ: “Tôi mong muốn có thêm những hoạt động như LHTH toàn quân để có cơ hội tham gia, học tập, nâng cao trình độ trong tương lai”. Trong khi đó, Thượng úy QNCN Nguyễn Thế Mạnh đề xuất Ban tổ chức LHTH toàn quân nên mở rộng thêm đề tài dự thi không chỉ trong quân đội mà cả các lĩnh vực ngoài quân đội. Việc mở rộng tác phẩm dự thi cho phép những người làm báo hình trong toàn quân có thể hợp tác với các đơn vị làm truyền hình ngoài quân đội để có cơ hội học hỏi thêm kinh nghiệm, cách làm của những đơn vị làm truyền hình chuyên nghiệp.
Bài và ảnh: TUẤN SƠN