Đến hẹn... lại biểu tình

Biểu tình bắt đầu diễn ra vào đầu tháng 1-2018 với những cuộc lẻ tẻ ở một số thành phố trước khi biến thành các cuộc bạo loạn đêm 8-1-2018. Người phát ngôn Bộ Nội vụ, ông Khlifa Chibani cho biết, tổng cộng có 937 người đang bị tạm giam vì các hành động bạo lực, trộm cắp hoặc phá hoại. Trong đó có 41 người từ 13 đến 19 tuổi đã bị bắt hôm 14-1. Theo các phương tiện truyền thông địa phương, từ tối 14-1 đến 15-1, các sự cố bạo động nhỏ vẫn còn xảy ra ở vùng ngoại ô thủ đô Tunis, đặc biệt ở các khu phố nổi tiếng là Douar Hicher và Kram, nơi những người trẻ tuổi đã đốt lốp xe.

leftcenterrightdel
Người biểu tình Tunisia. Ảnh: SOFREP.com

Người biểu tình quá khích đã đốt phá một trụ sở cơ quan an ninh quốc gia ở thị trấn Thala, khiến nhà chức trách phải điều động thêm binh sĩ tới đây ổn định trật tự. Quân đội cũng được triển khai ở một số thành phố trọng điểm để bảo vệ các tòa nhà chính phủ, đồng thời giúp dập tắt các cuộc biểu tình có nguy cơ dẫn tới bạo lực. Phát biểu trên đài phát thanh, người phát ngôn của Bộ Nội vụ Khlifa Chibani xác nhận nhiều tài sản bị hư hại, trong đó có nhiều siêu thị ở ngoại ô thủ đô Tunis bị cướp phá. Thủ tướng Tunisia, Youssef Chahed cáo buộc phe đối lập kích động biểu tình khiến 105 thành viên của lực lượng an ninh bị thương vì bị ném đá hoặc bom xăng.

Liên hợp quốc bày tỏ quan ngại về tình hình bất ổn hiện nay ở Tunisia, đồng thời kêu gọi giới chức nước này sớm ổn định tình hình. Chính phủ nhiều nước châu Âu đã cảnh báo công dân không nên du lịch tới Tunisia vào thời điểm này.

Trong những năm gần đây, cứ vào dịp đầu năm, người dân ở Tunisia lại tiến hành biểu tình. Các cuộc biểu tình năm nay đánh dấu 7 năm làn sóng nổi dậy tại Tunisia từ tháng 12-2010 đến tháng 1-2011 dẫn tới sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Zine El-Abidine Ben Ali vào ngày 14-1-2011. Đây được xem là khởi nguồn làn sóng nổi dậy được gọi là "Mùa xuân Arab" ở khu vực Bắc Phi-Trung Đông năm 2011.

Vòng luẩn quẩn đói nghèo

Kể từ sau cuộc chính biến năm 2011, quốc gia Bắc Phi này vẫn chưa thể thoát ra khỏi khủng hoảng kinh tế. 7 năm sau, Tunisia vẫn đang gặp khó khăn về tài chính, đặc biệt là sau sự sụt giảm của ngành du lịch do một loạt vụ tấn công chết người xảy ra trong năm 2015. Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), sau 7 năm, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên ở Tunisia hiện ở mức trên 35%. Nợ công từ mức tương đương 39,2% GDP trong năm 2010 đã lên tới 60,6% vào năm 2016. Đồng nội tệ dinar giảm 40% giá trị so với đồng USD. Trong khi đó, giá cả các loại hàng hóa cơ bản liên tục tăng. Người dân Tunisia thuộc mọi tầng lớp đều phàn nàn rằng điều kiện sinh hoạt của họ ngày càng đi xuống và thậm chí, họ còn không thể thỏa mãn các nhu cầu thiết yếu hằng tháng. Những bất bình về đời sống kinh tế, xã hội là nguyên nhân chính kích động các cuộc biểu tình hiện nay. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến hầu hết các cuộc tuần hành mà quốc gia này từng chứng kiến suốt 7 năm qua.

Để ổn định tình hình, ngày 13-1, Tổng thống Tunisia, Beji Caid Essebsi đã triệu tập cuộc họp đại diện các chính đảng, nghiệp đoàn và giới chủ để bàn cách giải quyết những vấn đề hiện nay. Sau cuộc họp, chính phủ Tunisia công bố một loạt cải cách xã hội, trong đó có kế hoạch tăng hỗ trợ cho các gia đình nghèo, cũng như cải thiện dịch vụ chăm sóc y tế. Trao đổi với báo giới, Bộ trưởng Xã hội Mohamed Trabelsi cho biết, khoản hỗ trợ hằng tháng cho các gia đình nghèo sẽ tăng từ 150 dinar (60USD) lên khoảng 180 đến 210 dinar (70-85USD). Ngoài ra, chính phủ bảo đảm mọi người dân Tunisia có thể tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế, cũng như sẽ cung cấp nơi ở cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Khó khăn chồng chất khó khăn. Những bất ổn ở Tunisia đã chỉ ra mối quan ngại khác là việc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thất bại trên các chiến trường Iraq và Syria, khiến hàng nghìn tay súng người Tunisia có khả năng sẽ trở về nước trong tương lai gần. Chính tình trạng hỗn loạn ở Libya và Tunisia đang khiến nơi đây sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ mới của khủng bố. Vòng luẩn quẩn vào mỗi mùa xuân sẽ khó chấm dứt trong một sớm một chiều.

NGUYỄN HÒA