Sau cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều vừa diễn ra giữa ông Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đặt nền móng quan trọng cho “cây cầu” hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, sứ mệnh “cầu nối” hòa bình của nhà lãnh đạo Hàn Quốc vẫn còn cả chặng đường dài phía trước.

leftcenterrightdel
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại lý kết Tuyên bố chung tháng 6-2018. Ảnh: Reuters.

Hòa bình trên bán đảo Triều Tiên không chỉ được quyết định bởi thành công của các cuộc đàm phán liên Triều, mà cần phải song hành với những bước tiến trong đàm phán Mỹ-Triều nhằm phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên và chấm dứt tình trạng chiến tranh. Nhưng kể từ sau hội nghị thượng đỉnh lịch sử giữa Tổng thống Trump và ông Kim Jong-un ở Singapore hồi tháng 6, quan hệ Mỹ-Triều lại đang bị “lệch pha” với những tiến triển tích cực trong quan hệ giữa hai miền Triều Tiên. Đàm phán Mỹ-Triều đang lâm vào tình thế bế tắc do bất đồng và thiếu lòng tin từ hai phía. Hai bên đều “lỗi hẹn” với nhau trong các cuộc gặp không dễ dàng gì mới thu xếp được, nhằm hiện thực hóa những ý tưởng hòa bình mà Tổng thống D.Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã nhất trí ở Singapore. Chuyến thăm tới Bình Nhưỡng của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo dự kiến trong tháng 8 vừa qua đã bị hủy vì Washington cho rằng Bình Nhưỡng chậm đạt tiến bộ trong việc phi hạt nhân hóa. Vì vậy, sứ mệnh nối lại các nỗ lực ngoại giao đang nguội lạnh giữa Mỹ và Triều Tiên đang đặt cả lên vai Tổng thống Moon Jae-in trong chuyến công du tới New York tuần tới.

Dù không dễ dàng, nhưng nhà lãnh đạo Hàn Quốc đang có cơ hội thuận lợi để thúc đẩy sứ mệnh của mình. Hành trang tới Mỹ lần này của Tổng thống Moon Jae-in có thể giúp ông tự tin hơn vào khả năng thành công trong vai trò “thuyết khách”, nhằm đưa Washington và Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán. Đó là những cam kết của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có thể sẽ hấp dẫn Mỹ, như Bình Nhưỡng sẽ tiến hành các bước đi cụ thể nhằm phi hạt nhân hóa-điều mà Washington luôn theo đuổi. “Bùa hộ mệnh” giúp Tổng thống Moon Jae-in có thể thuyết phục ông chủ Nhà Trắng, đó là bức thông điệp ngầm không hề được công bố trong cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều, mà nhà lãnh đạo Triều Tiên muốn qua ông Moon Jae-in chuyển tới ông Trump ở New York. Cụ thể, ông Kim Jong-un đã đề cập tới các biện pháp phi hạt nhân bổ sung mà Bình Nhưỡng sẵn sàng thực hiện, nếu Mỹ có hành động tương xứng. Trong số các biện pháp được nêu có việc phá hủy vĩnh viễn cơ sở hạt nhân của Triều Tiên ở Yongbyon.

Điều mà Bình Nhưỡng mong muốn Washington đáp lại nhất không ngoài việc Mỹ tuyên bố chính thức chấm dứt tình trạng chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên. Đây vốn là cơ sở để Bình Nhưỡng có thể tin tưởng Washington và đổi lại bằng việc phi hạt nhân hóa. Trong khi đó, từ trước đến nay, Washington khẳng định sẽ chỉ tuyên bố kết thúc Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953 sau khi Bình Nhưỡng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình. Tình trạng giằng co, thiếu tin cậy lẫn nhau đó khiến đàm phán Mỹ-Triều luôn trong tình trạng “đóng băng”. Trong khi không bên nào chịu giơ cánh tay ra trước để nắm lấy cơ hội hòa bình, các biện pháp cấm vận kinh tế từ phía Mỹ nhằm trừng phạt Bình Nhưỡng vì các hoạt động liên quan đến chương trình tên lửa, càng phủ bóng lên những nỗ lực tìm tiếng nói chung của hai bên.

Trong bối cảnh đó, sứ mệnh của Tổng thống Moon Jae-in không chỉ là người truyền thông điệp, mà điều quan trọng là phải làm sao chứng tỏ cho Tổng thống Trump thấy thiện chí từ phía Triều Tiên sẵn sàng đón lấy cơ hội hòa bình thông qua đối thoại với Washington.

Về phía Mỹ, trong bối cảnh sắp bước vào cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11, chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng cần đạt được tiến triển trong nỗ lực phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên để ghi điểm với cử tri. Vì vậy, Tổng thống Donald Trump được hy vọng cũng sẽ đáp lại thiện chí “chìa ra cành ô liu” của nhà lãnh đạo Kim Jong-un một cách tích cực.

Nhằm bảo đảm nỗ lực thúc đẩy tái khởi động đối thoại Mỹ-Triều thành công, Tổng thống Hàn Quốc cho biết ông sẽ thảo luận với người đồng cấp Mỹ về khả năng tuyên bố chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên. Việc lựa chọn chương trình nghị sự này dù sẽ không đơn giản với ông Moon Jae-in, nhưng là điều nhà lãnh đạo Hàn Quốc sẽ phải vượt qua để hoàn thành sứ mệnh “cầu nối” hòa bình của mình. 

Chưa rõ kết quả cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Hàn tại New York sẽ đưa lại những kết quả như thế nào, nhưng rõ ràng đây là cơ hội hiếm có mà các bên cần nắm lấy. Nếu không, những tín hiệu tích cực vừa xuất hiện sau cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều sẽ trở thành vô nghĩa khi không được thúc đẩy đến cùng nhằm mang lại hòa bình và ổn định cho bán đảo Triều Tiên.

MỸ HẠNH