Nguồn cơn chỉ vì Tổng thống Donald Trump cảm thấy thất vọng với việc Rwanda hồi đầu năm tăng thuế đối với mặt hàng quần áo qua sử dụng của Mỹ từ mức 0,25 USD/kg lên 2,5 USD/kg. Rwanda còn cân nhắc tiến tới cấm hẳn việc nhập khẩu mặt hàng này vào năm 2019.  

Đại diện Thương mại Mỹ CJ Mahoney tuyên bố rằng: “Tổng thống của chúng tôi đưa quyết định nhấn mạnh cam kết của mình là để thực thi luật thương mại và bảo đảm sự công bằng trong các mối quan hệ thương mại của chúng tôi”. Không rõ trong sự vụ này, Mỹ thua thiệt cỡ nào mà phải đòi lại công bằng như thế?

Con số thống kê cho biết, xuất khẩu loại hàng hóa quần áo đã qua sử dụng của Mỹ vào Rwanda chỉ đạt khoảng 17 triệu USD/năm, quá nhỏ bé so với tổng kim ngạch xuất khẩu lên tới cả nghìn tỷ USD/năm. Nên cho dù Rwanda tăng thuế mặt hàng này cũng khó mà gây tổn hại đến xuất khẩu của Mỹ.

Đến nay, vẫn chưa rõ Mỹ sẽ leo thang trừng phạt Rwanda ra sao? Thời hạn chót 60 ngày buộc nước này phải thay đổi quyết định tăng thuế đã qua mà chưa có dấu hiệu nào cho thấy quốc gia nghèo đói Rwanda sẽ nhượng bộ Mỹ.

Chuyện này gợi nhắc tới vụ tháng trước Mỹ áp mức thuế tăng đối với nhôm và thép nhập khẩu từ một số đối thủ thương mại lớn, bao gồm Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc. Nhưng lần này khác ở chỗ Rwanda chỉ là một quốc gia đói nghèo, từng bị tàn phá bởi nạn diệt chủng năm 1994, đang khát khao vực dậy nền sản xuất trong nước, trong đó có ngành công nghiệp dệt may. Họ buộc phải lựa chọn tăng thuế đối với mặt hàng quần áo qua sử dụng nhập từ Mỹ để tạo điều kiện cho ngành sản xuất trong nước có cơ hội phát triển. Nhất là khi người dân Rwanda lại ưa chuộng quần áo đã qua sử dụng từ Mỹ. Trong tủ quần áo nhà họ, loại này khó có thể thay thế một sớm một chiều, kể cả đối với quần áo Trung Quốc có giá thành rẻ hơn. Rwanda cũng không muốn đất nước họ bị biến thành “bãi rác” cho quần áo đã qua sử dụng từ Mỹ.

Nên nếu với Rwanda, Mỹ cũng phải “ra tay” như với các đối thủ lớn như EU và Trung Quốc thì khác gì “dùng dao mổ trâu” để “giết gà”. Nhưng chưa thể đoán biết điều gì sẽ xảy ra một khi “nhà giàu” cũng muốn đòi công bằng.

HẠNH NGUYÊN