Phát biểu tại một hội nghị ở thành phố Cô-lô-nhơ (Đức) ngày 9-1, Thủ tướng Méc-ken cho rằng, châu Âu đang trong một hoàn cảnh đặc biệt khi vào tháng 3 tới là tròn 60 năm ngày ký Hiệp ước Rô-ma thành lập Cộng đồng Kinh tế châu Âu (EEC), tiền thân của EU ngày nay. Tháng 3 tới cũng là thời điểm Anh bắt đầu khởi động tiến trình đàm phán ra khỏi EU. Theo bà Méc-ken, số lượng các nước thành viên đang tăng lên, nhưng khối này cũng phải đối mặt với việc Anh, một thành viên quan trọng, ra khỏi ngôi nhà chung EU.
Thủ tướng An-giê-la Méc-ken phát biểu tại một hội nghị ở thành phố Cô-lô-nhơ ngày 9-1. Ảnh: Reuters
Đề cập các cuộc cuộc đàm phán với Anh, Thủ tướng Méc-ken cảnh báo, EU sẽ xem xét giới hạn việc Anh tiếp cận với thị trường chung của khối, nếu Luân Đôn không chấp nhận nguyên tắc "4 tự do" cơ bản trong đàm phán với khối này. Nguyên tắc "4 tự do" cơ bản được bà Méc-ken đề cập ở đây chính là sự tự do di chuyển trong khối đối với hàng hóa, vốn, dịch vụ và con người. Thủ tướng Đức khẳng định rằng, Anh không thể chỉ lựa chọn những gì tốt nhất cho mình trong quá trình đàm phán Brexit. “Không chỉ EU mà nước Đức cũng muốn có mối quan hệ tốt với Anh. Tuy nhiên, việc tiếp cận thị trường chung chỉ có thể xảy ra với việc tôn trọng 4 quy tắc tự do cơ bản của châu Âu. Các cuộc đàm phán sẽ không dễ dàng vì điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến 27 nước thành viên còn lại”, bà Méc-ken nói.
Đây không phải là lần đầu tiên bà Méc-ken thể hiện quan điểm cứng rắn của Đức, cũng như của chính EU, đối với Anh trong vấn đề Brexit. Với tuyên bố đưa ra ngày 9-1, giới quan sát nhận định, bà Méc-ken đang tạo thêm sức ép đối với Thủ tướng Thê-rê-xa Mây, người đã ám chỉ về một hành trình "Brexit cứng" cuối tuần trước.
Theo kịch bản “Brexit cứng”, sau khi rời EU, nước Anh mất quyền tiếp cận với thị trường chung “màu mỡ” của EU; thay vào đó giao dịch thương mại của Anh với châu Âu sẽ dựa trên các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). “Brexit cứng” có thể khiến tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Anh sụt mạnh.
Trong bài trả lời phỏng vấn đầu tiên trong năm 2017, Thủ tướng Mây đã bác bỏ việc Anh sẽ đối mặt với "lựa chọn kép" giữa hạn chế người nhập cư và được ưu đãi tiếp cận thị trường chung của EU. Các nhà đầu tư cho rằng, phát biểu của bà Mây là dấu hiệu cho thấy Anh sẽ hướng đến kịch bản "Brexit cứng", khiến đồng bảng Anh mất giá hơn 1%.
Phản bác lại ý kiến trên của các nhà đầu tư, Thủ tướng Thê-rê-xa Mây nhấn mạnh, một số người đã hiểu sai câu nói của bà. Thủ tướng Thê-rê-xa Mây khẳng định, chính phủ không chấp nhận khái niệm Brexit "cứng" hay "mềm". Những gì Luân Đôn đang làm là nhằm có được một thỏa thuận thương mại tốt nhất có thể và đầy tham vọng để Anh giao thương, hoạt động trong thị trường chung châu Âu. "Trong vài tuần tới, tôi sẽ đưa ra kế hoạch chi tiết hơn cho nước Anh. Đó sẽ là tiến tới một thỏa thuận đúng đắn cho Brexit, song đó cũng là về cải cách kinh tế", bà Mây khẳng định. Cũng theo bà Mây, Anh có "quyền kiểm soát các biên giới của mình" sau khi rời EU, đồng thời khẳng định sẵn sàng rời khỏi Khu vực tự do thương mại của EU.
Theo dự kiến, chính phủ của Thủ tướng Thê-rê-xa Mây sẽ chính thức "kích hoạt" điều 50 của Hiệp ước Lisbon vào cuối tháng 3 tới để bắt đầu tiến trình đàm phán rời EU. Các cuộc đàm phán này dự kiến kéo dài khoảng hai năm. Hiện Chính phủ Anh đang thảo luận chi tiết với EU về kế hoạch đàm phán.
BÌNH NGUYÊN