Theo báo cáo được giải mật theo yêu cầu của Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) và dựa theo đạo luật tự do thông tin của Mỹ, các bác sĩ của CIA đã từng nghiên cứu loại “huyết thanh nói thật” (truth serum) nhằm khai thác thông tin từ các tù nhân khủng bố. Những hoạt động này diễn ra ngay sau vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001 và nằm trong một chương trình nghiên cứu thuốc có tên gọi “Project Medication”.
Sau nhiều tháng nghiên cứu, CIA đã chế tạo ra loại thuốc thần kinh mang tên Versed hay còn gọi midazolam. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đây là một dược phẩm dùng để gây mê, gây tê, chữa mất ngủ, và căng thẳng. Midazolam có thể được đưa vào cơ thể bằng đường miệng, tiêm tĩnh mạch, tiêm bắp, phun vào mũi, hoặc trong má. Khi tiêm tĩnh mạch, nó thường bắt đầu hoạt động trong vòng năm phút; khi tiêm vào cơ, có thể mất mười lăm phút. Tác dụng của thuốc kéo dài từ một đến sáu giờ.
Các nhân viên y tế tại CIA tin rằng, Versed có thể được tiêm cho tù nhân để gây ảnh hưởng đến trạng thái tâm trí của họ trong khi thẩm vấn. Từ năm 2002 đến 2007, các bác sĩ, nhà tâm lý và y tá của CIA đã trực tiếp thử nghiệm loại thuốc này trong quá trình phỏng vấn nghi phạm. Họ đã đánh giá, theo dõi và giám sát 97 tù nhân trong 10 cơ sở tra tấn bí mật của CIA ở nước ngoài và đã đi cùng các tù nhân trong hơn 100 chuyến bay. Washington đã buộc phải chấm dứt “Project Medication” vào năm 2007 do vấp phải sự phản đối dữ dội của dư luận sau khi thông tin về chương trình này bị rò rỉ ra bên ngoài.
Theo Sputnik, lý do CIA chưa bao giờ yêu cầu Bộ Tư pháp phê chuẩn việc sử dụng thuốc như một giải pháp tăng cường thẩm vấn do nhóm phản gián của CIA "không muốn gây ra một bê bối nữa". Trước đó, Bộ Tư pháp đã chấp thuận cho CIA thực hiện các thủ thuật tra tấn như tước đoạt giấc ngủ, nhốt giữ trong lồng và trấn nước (tạo cho tù nhân cảm giác như sắp bị chết đuối).
ACLU đã đấu tranh với CIA suốt 2 năm qua để được quyền tiếp cận các tài liệu của cơ quan này. Một thẩm phán liên bang Mỹ đã ra lệnh cho CIA phải công bố chúng vào tháng 9-2017, nhưng Chính phủ Mỹ đã hơn 3 lần tìm cách ngăn cản việc thi hành quyết định. Mãi tới tháng 8 năm nay, ACLU mới nhận được bản sao tập tài liệu mong muốn.
Báo cáo do ACLU công bố cũng khẳng định, trước vụ dùng Versed này, các nhà nghiên cứu cũng đã có nhiều năm để tìm ra huyết thanh nói thật. Họ từng xem xét hồ sơ về các thí nghiệm thuốc của Liên Xô cũ cũng như chương trình MK-Ultra khét tiếng của CIA trong những năm 1950 và 1960, liên quan đến thử nghiệm LSD (các loại ma túy mạnh gây ra ảo giác) và nhiều loại thuốc khác trên những người không tình nguyện.
Cho đến nay CIA không đưa ra một bình luận nào đối với hồ sơ được giải mật vừa qua.
PHƯƠNG LINH (theo Washington Post, Sputnik)