Tuy nhiên, việc chương trình nghị sự của hội nghị còn chưa rõ ràng và thiếu vắng sự tham gia của một số nước có lợi ích quan trọng trên Bán đảo Triều Tiên đã làm xuất hiện nhiều câu hỏi xung quanh hội nghị này…

Thành phần tham dự hội nghị tại Vancouver không như nhiều người trông đợi. Trong 10 nước tham gia, chủ yếu vẫn là những nước từng tham gia Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953, cùng với một số thành viên như Ấn Độ và Thụy Điển. Hai “thành phần” quan trọng nhất là Triều Tiên và Trung Quốc đều không được mời tham dự.

leftcenterrightdel
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson (bên trái) được cho là người đề ra sáng kiến tổ chức hội nghị ở Vancouver. Ảnh: Getty Images

Thủ tướng Canada Justin Trudeau mới đây đã kêu gọi Nga và Trung Quốc giúp giải quyết cuộc khủng hoảng Triều Tiên, đồng thời cam kết sẽ tiếp tục đối thoại với tất cả các bên để thúc đẩy hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên. Ông nêu rõ, dù Nga và Trung Quốc không được mời tham dự hội nghị sắp tới nhưng hai nước cần giúp xoa dịu căng thẳng hiện nay.

Xung quanh việc thành phần tham dự hội nghị ở Vancouver, một quan chức chính phủ Canada mới đây cho biết, nước này mong muốn Trung Quốc làm khách mời tại hội nghị. Tuy nhiên, dường như mong muốn này không được phía Mỹ ủng hộ. Quan chức trên tiết lộ, Trung Quốc không được mời chính thức tham dự hội nghị này là vì quan điểm của Trung Quốc trong giải quyết khủng hoảng Triều Tiên khác xa so với các nước Bắc Mỹ. Trong một tuyên bố trước đó, Ngoại trưởng Canada Christia Freeland cũng tiết lộ rằng, Ottawa muốn Ngoại trưởng Trung Quốc tới dự hội nghị trong vai trò khách mời. Tuy nhiên, hiện Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada chưa xác nhận việc có nhận được lời mời từ Canada hay không. Cơ quan này dẫn tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng khẳng định nước này sẽ không tham dự.

Trong khi đó, chương trình nghị sự của hội nghị ở Vancouver hiện nay cũng được cho là rất mơ hồ. Một quan chức chính phủ Canada yêu cầu giấu tên tiết lộ, mục đích chính của cuộc họp nhằm đánh giá các biện pháp trừng phạt có thể áp dụng đối với Bình Nhưỡng và tìm ra những kẽ hở tồn tại cũng như cách thức lấp đầy các kẽ hở này. Hội nghị cũng nhằm phát đi thông điệp với thế giới rằng, cuộc khủng hoảng Triều Tiên hiện nay đã trở thành vấn đề toàn cầu, không chỉ riêng với Mỹ, Triều Tiên và một số bên tham gia khác trong khu vực.

Đánh giá về việc này, ông Brian Job, Giám đốc Trung tâm Quan hệ quốc tế tại Viện Liu thuộc Đại học British Columbia của Canada đã nhận xét một cách gay gắt rằng, một chương trình nghị sự chung chung như vậy sẽ khiến người ta tự hỏi rằng hội nghị có thể đạt được kết quả gì ngoài việc tập hợp một liên minh chống Triều Tiên, chứ không phải tìm kiếm giải pháp hạ nhiệt căng thẳng.

Tuy vậy, cho dù còn nhiều luồng ý kiến tranh luận khác nhau về hội nghị ở Vancouver, cũng cần phải khẳng định trong bối cảnh nguy cơ chiến tranh hạt nhân lên cao nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, đàm phán là phương thức an toàn và tốt nhất để hạ nhiệt căng thẳng. Hội nghị cho dù thế nào vẫn được trông đợi sẽ góp phần tăng cường các nỗ lực ngoại giao hướng tới việc phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên.

Có những tin tức cho rằng, chính Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã đề nghị người đồng cấp Canada Chrystia Freeland cung cấp địa điểm tổ chức Hội nghị quốc tế về Triều Tiên nhằm biến sự kiện này thành một hội nghị mang tính quốc tế nhiều hơn là theo định hướng của Mỹ. Điều này có nghĩa là Canada chỉ là nước cung cấp địa điểm, còn sáng kiến thực sự là của Mỹ, hay chính xác hơn là của Ngoại trưởng Rex Tillerson. Ông Brian Job cho rằng, Ngoại trưởng Rex Tillerson đang cố gắng ngăn chặn hoặc trì hoãn mọi nỗ lực của các thành phần diều hâu trong Nhà Trắng vẫn đang tiếp tục tranh cãi về viễn cảnh tấn công quân sự Triều Tiên.

Tuy nhiên, Canada cũng có nhiều lý do để cùng với Mỹ tổ chức một Hội nghị quốc tế như vậy. Chính phủ Canada luôn có chính sách tạo điều kiện thuận lợi và đang mong muốn thể hiện thái độ hợp tác đặc biệt với Mỹ trong bối cảnh các cuộc tái đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) vẫn đang diễn ra.

Hơn nữa, việc chủ trì hội nghị sẽ giúp xóa bỏ quan điểm cho rằng Ottawa bỏ rơi khu vực Thái Bình Dương. Canada muốn cho thấy rằng, sau hàng thập kỷ thực thi chính sách tiếp nhận người nhập cư châu Á, Canada đã xoay chuyển từ một quốc gia “Đại Tây Dương” thành “quốc gia Thái Bình Dương”.

MAI NGUYÊN