Theo dấu Hemingway ở La Habana

Mới đây, một lần nữa tôi lại có cơ hội tới Cuba và lần này, ước mơ của tôi trở thành hiện thực: Theo dấu tác giả của những kiệt tác lừng danh "Ông già và biển cả", "Chuông nguyện hồn ai" ở thủ đô La Habana.

Từ khách sạn trung tâm La Habana, tôi đặt một chuyến taxi với điểm đến là “nhà Hemingway”. Hỏi qua ba lần mới tìm được một người lái xe taxi trả lời: “Tôi biết nhà đó, nhưng xa lắm đấy!”.

Khoảng cách xa mà người lái xe taxi cảnh báo trước là khoảng 20 cây số. Năm 1928, Hemingway lần đầu tới Cuba trên đường đi Key West và nhanh chóng bị vẻ đẹp hoang sơ, không khí trong lành ở nơi đây quyến rũ. Năm 1939, E.Hemingway lần thứ hai tới Cuba. Là một người rất mê câu cá, Hemingway đã quyết định ở lại đây, nơi ông sẽ sống gần một phần ba thời gian trong cuộc đời phiêu lãng bất tận của mình.

Phòng làm việc của Hemingway trong căn nhà ở La Habana.

Năm 1940, ông mua một ngôi nhà trong làng San Francisco de Paula ở Finca Vigia, khi ấy vẫn còn là vùng thôn quê ngoại vi La Habana. Chính ở Cuba, Hemingway đã trải qua những năm tháng hết sức sôi động, làm nhân viên hành động tìm cách đánh đắm những tàu ngầm của Đức Quốc xã lảng vảng ngoài khơi nước Mỹ trong thời kỳ đầu Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Cũng ở đây, Hemingway thai nghén những trang đầu tiên của cuốn tiểu thuyết lừng danh "Chuông nguyện hồn ai"...

Chiếc taxi đi qua những con đường ngoằn ngoèo dưới những vòm cây râm mát ở ngoại ô La Habana, sau chừng bốn mươi phút thì tới ngôi nhà của Hemingway ở Finca Vigia. Thời Hemingway sống ở đây, đấy là một ngôi nhà lớn ở vùng thôn quê. Khi ông chuyển về sinh sống, nơi đây đã được cải tạo thành căn biệt thự tuyệt đẹp nằm trong một khu trang viên cũng rất đẹp. Nay thì cả nhà lẫn khu trang viên đều đã thành Bảo tàng Hemingway.

Toàn bộ khu nhà được sơn màu xanh trắng trang nhã, nằm ẩn mình trong màu xanh cây lá. Phía trước lối cửa vào nhà có một cái chuông với sợi dây thòng xuống ngang tầm tay với. Sinh thời, khi Hemingway sống ở đây, bạn bè của ông chỉ việc giật chuông để báo cho chủ nhà biết có khách đến thăm.

Căn nhà của Hemingway có nhiều buồng. Như có thể đoán trước, nơi ở của nhà văn đoạt giải Nobel tràn ngập sách, ước tính lên tới 9.000 cuốn. Giá sách được lắp ở khắp nơi, nhiều nhất là trong thư viện, trong phòng ăn, phòng làm việc lẫn phòng ngủ.

Trên bức tường trong các phòng cũng gắn rất nhiều đầu thú nhồi. Người hướng dẫn bảo tàng giới thiệu đấy đều là những con thú mà Hemingway từng săn được ở châu Phi.

Trên tường treo nhiều bức tranh của các danh họa tặng chủ nhân. Một bức khổ lớn của họa sĩ siêu thực người Tây Ban Nha Joan Miro, màu sắc chói chang treo trong phòng ăn. Một bức tranh tròn do đích thân Picasso tặng Hemingway treo trong phòng khách.

Quán rượu Floridita.

Trong phòng làm việc chính của Hemingway, những chồng sách vẫn để nguyên trên bàn viết hình bán nguyệt như ông đang đọc dở và vừa bỏ đi đâu đó. Một bên đầu bàn có chiếc điện thoại cổ, đầu bên kia là một chiếc đầu cọp nhồi bông. Người hướng dẫn bảo tàng cho biết, chiếc đầu cọp này Hemingway mua lại của nhà độc tài người Ý Mussolini trong thời gian ông làm phóng viên ở châu Âu và có cơ hội phỏng vấn các nhân vật nổi tiếng thời gian sau Chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

Trên bức tường trong buồng tắm vẫn còn chi chít những chữ Hemingway viết trực tiếp lên đó. Có lẽ trong một lúc xuất thần nào đó, nhà văn đã ghi luôn lên tường để cảm xúc khỏi bị tuột đi mất...

Một không khí thoáng đãng, thanh sạch, nhẹ nhàng bao phủ toàn bộ khu nhà cũng như khu vườn. Có cảm giác như Hemingway vừa mới đi đâu đó và ông sẽ sớm quay trở lại với những trang viết tuyệt tác của mình.

Cái cảm giác gần gụi ấy cũng hiển hiện rõ khi từ khu nhà Hemingway, tôi quay về khu phố cổ của La Habana, theo những con đường lát đá tới thăm một trong những quán rượu mà sinh thời, Hemingway thường xuyên tới ngồi khi ông sống ở La Habana.

Quán nằm ở số 557 đường Obispo trong khu phố cổ, được xây dựng từ năm 1817. Quán tên Floridita, nghĩa là Florida nhỏ. Cái tên gợi cho Hemingway nhớ về quê hương nước Mỹ với mũi đất Florida gần ngay đấy, chỉ cách chưa đầy trăm dặm.

Trong quán đông nghẹt người. Không khí ồn ào, náo nhiệt. Ban nhạc tấu những bài hát mang hương vị Caribe rộn ràng. Tôi gọi một ly Daiquiri, thứ rượu mà Hemingway từng uống, pha từ rum trắng, chanh, đường, đá bào. Ngày nào ngồi ở đây, Hemingway cũng dùng loại rượu này mà ông mô tả là “ngon nhất thế giới”. Rượu thơm nhẹ mùi rum và chanh, chỉ một ly mà đã cảm thấy chếnh choáng.

Ở đầu quầy rượu, trên chiếc ghế, một bức tượng Hemingway lớn bằng khổ người thực đang ngồi. Cứ như thể Hemingway vẫn ở đó, nhâm nhi ly Daiquiri và ngẫm ngợi những gì từng trải qua trong cuộc đời dông bão của ông và sáng tạo ra những kiệt tác của thời đại...

Bài và ảnh: KHƯƠNG DUY