1. Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên tiếp tục leo thang
Ngay sau khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) tổ chức phiên họp đặc biệt về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên, dưới sự chủ trì của Mỹ - nước đang giữ chức Chủ tịch HĐBA trong tháng 4, thì sáng 29-4, Bình Nhưỡng đã tiến hành phóng thử một quả tên lửa đạn đạo mới. Tuy vụ thử tên lửa không thành công, song động thái mới này của Triều Tiên cùng với việc Mỹ triển khai nhiều vũ khí chiến lược tới bán đảo Triều Tiên, cũng như tiến hành các cuộc tập trận bắn đạn thật với Hàn Quốc, Nhật Bản đang khiến căng thẳng ở khu vực này trở nên vô cùng phức tạp, tiềm ẩn những yếu tố khó lường.
Vũ khí hạt nhân Triều Tiên. Ảnh: EPA
Tại phiên họp của HĐBA và các cuộc tiếp xúc liên quan, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã hối thúc các nước hành động khẩn cấp thắt chặt biện pháp trừng phạt Triều Tiên. Giới chức Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng khẳng định sẽ hợp tác trong "mọi động thái" và sẽ đưa ra một hành động đáp trả "cương quyết" nhằm vào Bình Nhưỡng. Trong khi đó, Nga và Trung Quốc kêu gọi các bên kiềm chế, hướng tới một giải pháp hòa bình. Trung Quốc khẳng định phản đối tìm kiếm biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Triều Tiên.
Trước đó, ngày 26-4, quân đội Mỹ ở Hàn Quốc đã chuyển các thiết bị của Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) vào khu vực triển khai tại huyện Seongju, cách thủ đô Seoul 300km về phía Đông Nam. Ngoài ra, Mỹ cũng đã điều nhiều vũ khí chiến lược tới bán đảo Triều Tiên để tiến hành một cuộc huấn luyện quy mô lớn trên vùng biển gần khu vực này. Trong số đó có hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân USS Carl Vinson và tàu ngầm hạt nhân lớp USS Michigan mang theo hơn 150 tên lửa hành trình Tomahawk.
Bên cạnh đó, Hàn Quốc và Mỹ đã tiến hành cuộc tập trận chung bắn đạn thật trên biển Hoàng Hải, với sự tham gia của tàu khu trục Wanggeon 4.400 tấn và tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS E.Meyer lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ. Hai nước cũng lên kế hoạch tổ chức một cuộc tập trận hải quân chung quy mô lớn nữa “vào khoảng cuối tháng 4”. Hạm đội 7 Hải quân Mỹ cũng thông báo đã tiến hành một cuộc tập trận tương tự với Hải quân Nhật Bản ở biển Nhật Bản.
Về phía Triều Tiên, Bộ Ngoại giao nước này ngày 26-4 chỉ trích Mỹ đã đẩy Bán đảo Triều Tiên đến bờ vực của một cuộc chiến tranh hạt nhân thông qua việc tiến hành các cuộc tập trận quân sự chung với Hàn Quốc, cũng như đưa các loại vũ khí hạt nhân chiến lược tới khu vực này. Bình Nhưỡng cảnh báo Washington sẽ phải lựa chọn giữa "chấp thuận chính trị và chấp thuận quân sự". Triều Tiên sẽ đáp trả bằng một cuộc tấn công phủ đầu mà không đưa ra cảnh báo hay thông báo trước.
Bình Nhưỡng cũng đã đăng tải trên một trang web của nước này đoạn video dài 2.5 phút mô phỏng các cuộc tấn công vào Nhà Trắng và tàu sân bay của Mỹ. Quân đội nước này cũng đã tiến hành cuộc tập trận bắn đạn thật quy mô lớn tại các khu vực xung quanh thành phố cảng Wonsan.
2. Thảm kịch quy mô lớn tại Yemen
Cuộc xung đột kéo dài hai năm qua tại Yemen đang đẩy cuộc sống bình thường của người dân nước này đối mặt với nguy cơ bị hủy hoại hoàn toàn. Các cơ sở kinh tế, dịch vụ chăm sóc sức khỏe bị phá hủy, 3 triệu người bị mất nhà cửa, nhiều người không thể trồng trọt hoặc kiếm sống.
Các chiến binh thuộc phong trào vũ trang Hồi giáo Houthi ở Sanaa, Yemen. Ảnh: EPA/TTXVN
LHQ cho biết, gần 2/3 dân số Yemen, tức gần 19 triệu người, đang cần hỗ trợ khẩn cấp. Khoảng 17 triệu người (60% dân số) đang thiếu lương thực. Yemen đã trở thành nơi xảy ra cuộc khủng hoảng đói nghiêm trọng nhất thế giới, trong đó trẻ em bị ảnh hưởng nhiều nhất. Ước tính từ nay tới hết năm 2017, nước này cần 2,1 tỷ USD để giải quyết vấn đề nhân đạo cho người dân.
Trong khi đó, dưới sự hỗ trợ của liên quân Arab do Saudi Arabia dẫn đầu lực lượng chính phủ Yemen tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch tấn công phiến quân Houthi và giải phóng được một số khu vực.
Yemen rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị và an ninh nghiêm trọng kể từ khi phong trào vũ trang Houthi và các lực lượng trung thành với Tổng thống bị lật đổ Ali Abdullah Saleh chiếm giữ nhiều khu vực, trong đó có thủ đô Sanaa. Tháng 3-2015, liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu tiến hành can thiệp quân sự, nhằm hỗ trợ chính phủ được quốc tế công nhận của Tổng thống Yemen Mansour Hadi. 7 thỏa thuận ngừng bắn cùng với các nỗ lực hòa bình của LHQ tới nay đã thất bại và không thể giúp chấm dứt xung đột vào bạo lực tại Yemen.
3. Macedonia tiếp tục chìm sâu vào cuộc khủng hoảng chính trị.
Cuộc khủng hoảng chính trị tại Macedonia ngày càng trở nên rối ren hơn khi ngày 27-4, những người biểu tình đã chiếm tòa nhà Quốc hội Macedonia để phản đối kết quả bầu chọn Chủ tịch Quốc hội. Lực lượng đặc nhiệm đã phải hành động để đưa các nghị sĩ ra ngoài sau khi các đối tượng quá khích xâm nhập và phong tỏa phòng họp của tòa nhà quốc hội, gây ra tình trạng hỗn loạn tại đây. Lực lượng an ninh cũng phải sử dụng đạn hơi cay để giải tán đám đông người biểu tình.
Ông Zoran Zaev (giữa) bị tấn công chảy máu sau khi người biểu tình tràn vào nhà Quốc hôi. Ảnh: EPA
Động thái trên diễn ra sau nhiều tháng bế tắc chính trị tại quốc gia vùng Balkcan này. Đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng bắt đầu từ đầu tháng 3, khi Tổng thống Ivanov từ chối ủy quyền cho lãnh đạo đảng Dân chủ Xã hội, ông Zaev, thành lập chính phủ dù đã nhận được sự ủng hộ của 67/120 nghị sĩ quốc hội. Những bất đồng đó bắt nguồn từ đề xuất gây tranh cãi của các đảng người thiểu số gốc Albania, vốn ủng hộ ông Zaev, về việc đưa tiếng Albania trở thành ngôn ngữ chính thức ở Macedonia. Sự việc đã dẫn tới các cuộc biểu tình dai dẳng của hàng nghìn người, bởi mối lo ngại về nguy cơ "liên bang hóa", phá vỡ toàn vẹn lãnh thổ.
4. Bạo lực liên quan tới các băng đảng ma túy tiếp tục tăng mạnh tại Mexico
Tuần qua, làn sóng bạo lực giữa các băng đảng buôn bán ma túy thanh trừng lẫn nhau tại Mexico tiếp tục gia tăng khiến hàng chục người thiệt mạng.
Cảnh sát và nhân viên y tế điều tra tại khu vực phát hiện ít nhất 6 thi thể được cho là nạn nhân trong một cuộc thanh trừng giữa các băng đảng ma túy ở bang Guerrero, Mexico ngày 22-4. Ảnh: EPA/TTXVN
Mới đây nhất, ngày 23-4, tại bang Sinaloa, đã có tới 10 người thiệt mạng trong nhiều vụ việc các băng nhóm nói trên. Bang miền Trung Michoacan cũng xác nhận có 9 người thiệt mạng và 9 người bị thương trong một cuộc đấu súng giữa các băng nhóm thù địch diễn ra hôm 22-4 ở một ngôi làng thuộc khu tự trị Churumuco. Trong khi đó, chính quyền bang Guerero, điểm nóng tranh chấp giữa các băng đảng khét tiếng nhằm kiểm soát tuyến đường buôn bán và vận chuyển ma túy, cho biết đã phát hiện 5 thi thể tại nhiều khu vực ở bang này và 6 thi thể khác được tìm thấy tại bang Veracruz thuộc vùng Vịnh Mexico.
Cuộc chiến giữa các băng đảng buôn bán ma túy tại Mexico đã leo thang lên mức tồi tệ nhất kể từ năm 2011 sau vụ bắt giữ trùm ma túy băng đảng Sinaloa, Joaquin Guzman Loera, biệt danh "El Chapo" - đối tượng này đã bị giới chức Mexico dẫn độ sang Mỹ hồi tháng 1 năm nay.
Chỉ riêng trong tháng 3 vừa qua, quốc gia Bắc Mỹ này đã ghi nhận 2.020 vụ án mạng. Chính phủ liên bang đã phải tăng cường cảnh sát tại một số bang nhằm kiểm soát tình hình an ninh, ngăn chặn cuộc chiến giữa các băng đảng tội phạm và các nhóm tự vệ vũ trang địa phương.
5. ASEAN tăng cường liên kết vì một khu vực hòa bình, ổn định và phát triển.
Trong bối cảnh ASEAN bước vào năm kỷ niệm 50 năm thành lập (1967-2017) và năm thứ hai hình thành Cộng đồng ASEAN với những kết quả tích cực trong thực hiện Tầm nhìn cộng đồng ASEAN 2025 và các kế hoạch tổng thể trên cả 3 trụ cột, ngày 28-4, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30 đã khai mạc tại Manila, Philippines.
Các Quan chức Cao cấp ASEAN đã nhóm họp để rà soát mọi mặt cho trong công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30 sẽ diễn ra ngày 29/4/2017. Ảnh: TTXVN
Với chủ đề “Chung tay đổi thay, Kết nối toàn cầu”, các nhà lãnh đạo ASEAN tập trung kiểm điểm tình hình và thảo luận phương hướng triển khai xây dựng Cộng đồng ASEAN; bàn các biện pháp tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN và đẩy mạnh hợp tác giữa ASEAN với các đối tác vì hòa bình, an ninh và phát triển bền vững đối với khu vực.
Mục tiêu của hội nghị lần này là thúc đẩy ASEAN liên kết chặt chẽ hơn, hoạt động hiệu quả hơn, củng cố đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN trước những diễn biến phức tạp của tình hình hiện nay; thúc đẩy các hoạt động hợp tác mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và thu hẹp khoảng cách phát triển.
Vấn đề Biển Đông cũng được thảo luận dịp này, với hy vọng đạt được dự thảo khung cho Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
VĂN DUYÊN (tổng hợp)