1. Sau hai vòng bỏ phiếu gay cấn, phức tạp, nước Pháp đã lựa chọn được vị tổng thống thứ 8, thay ông Francois Hollande sẽ mãn nhiệm vào ngày 14-5.
Theo kết quả bầu cử vòng 2 được Bộ Nội vụ Pháp công bố ngày 8-5, ứng cử viên Emmanuel Macron đã giành được 66,1% số phiếu bầu, trong khi đối thủ Marine Le Pen thuộc đảng Mặt trận Quốc gia (FN) đạt 33,9% số phiếu. Kết quả này đưa ông Emmanuel Macron, cựu Bộ trưởng Kinh tế 39 tuổi, người theo đường lối ôn hòa trở thành chủ nhân trẻ tuổi nhất của Điện Elysee.
Tân Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: Newsy
Gánh trên vai trách nhiệm chèo lái con thuyền đất nước, ông Macron được kỳ vọng sẽ mang lại “luồng sinh khí mới” để vực dậy một nước Pháp chia rẽ sâu sắc và đang vật lộn với những khó khăn kinh tế lẫn những thách thức an ninh.
Được đánh giá là một trong ba cuộc bầu cử quan trọng ở châu Âu trong năm nay (bầu cử ở Hà Lan và tổng tuyển cử ở Đức), kết quả bầu cử tại Pháp được coi là “lời tuyên cáo” mạnh mẽ cho chủ nghĩa dân túy cực đoan và chống toàn cầu hóa ở châu Âu.
Tại Hàn Quốc, sau vụ bê bối chính trị gây chấn động đất nước, liên quan đến cựu Tổng thống Park Geun-hye và người bạn thân Choi Soon-sil, khiến bà Park bị phế truất và đang chờ xét xử, ngày 9-5, người dân nước này đã tiến hành cuộc bầu cử trước thời hạn để chọn ra vị tổng thống thứ 12 của mình.
Kết quả do Ủy ban Bầu cử Quốc gia (NEC) nước này công bố sau khi kiểm 100% số phiếu cho biết ứng cử viên Moon Jae-in thuộc Đảng Dân chủ tự do đã đắc cử với 41,08% số phiếu giành được, bỏ xa ứng cử viên về thứ hai Hoong Joon-pyo của đảng Hàn Quốc tự do với 24,03% số phiếu bầu.
Ông Moon Jae-in nhậm chức Tổng thống Hàn Quốc trong bối cảnh những chia rẽ chính trị giữa các đảng phái tại quốc gia này đang ngày càng trở nên sâu sắc.
2. Somalia trước ngưỡng cửa mới thiết lập lại sự ổn định cho đất nước.
Chính phủ Somalia ngày 11-5 đã đạt được một thỏa thuận mới với cộng đồng quốc tế, hướng tới thiết lập lại sự ổn định cho đất nước bằng cách tăng cường an ninh nội địa, đẩy lùi nạn đói và vực dậy nền kinh tế trong nước.
Con sông ở Garowe, Somalia cạn trơ đáy. Ảnh: Getty
Tổng thống Somalia Mohamed Abdullahi Mohamed đã ca ngợi "đây là một ngày lịch sử đối với Somalia". Theo thỏa thuận này, một "lộ trình" đã được đặt ra giúp Somalia nâng cao năng lực đảm bảo an ninh quốc gia, giúp lực lượng an ninh quốc gia Somalia có thể dần dần thay thế cho hoạt động của 22.000 binh lính thuộc Phái bộ duy trì hòa bình của Liên minh châu Phi tại Somalia (AMISOM), vốn được triển khai từ năm 2007.
Liên hợp quốc đã cho phép các bên đẩy mạnh hoạt động huấn luyện cho quân đội Somalia nhằm chống lại nhóm phiến quân Hồi giáo cực đoan al-Shabaab, đang âm mưu toan áp đặt một thể chế đạo Hồi hà khắc ở quốc gia vùng Sừng châu Phi này.
Hiện nền kinh tế Somalia đang bị tàn phá nặng nề do hạn hán, sản xuất nông nghiệp đã sụt giảm nghiêm trọng. Hiện hơn 50% dân số Somalia phụ thuộc hoàn toàn vào viện trợ lương thực khẩn cấp.
3. Cũng là khởi đầu mới, nhưng là cho những căng thẳng phát sinh trong quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, khi Washington quyết định cung cấp vũ khí cho người Kurd.
Giới chức Mỹ ngày 9-5 cho biết, Tổng thống Donald Trump đã phê chuẩn việc cung cấp vũ khí, khí tài quân sự cho các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) để hỗ trợ chiến dịch giành lại thành phố Raqqa của Syria từ tay IS.
Các tay súng YPG trên đường ở Syria. Ảnh: Reuters
Lầu Năm Góc khẳng định, các thiết bị quân sự hỗ trợ cho YPG sẽ được giới hạn và cung cấp cho từng nhiệm vụ cụ thể, song sẽ được bổ sung nếu "đạt được các mục tiêu."
Động thái trên của Mỹ đã "chọc giận" đồng minh chủ chốt của nước này là Thổ Nhĩ Kỳ vốn coi YPG là tổ chức khủng bố.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cho rằng Mỹ nên dừng ngay bước đi sai lầm này tại Syria nếu không muốn làm tổn hại quan hệ song phương. Phía Thổ Nhĩ Kỳ coi đây là điều “không thể chấp nhận được”. Phó thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Nurettin Canikli thì khẳng định, chính sách trên của Mỹ "không có lợi cho ai" và là một sai lầm mà Ankara hy vọng Washington sẽ sửa chữa.
Để trấn an Ankara, Lầu Năm Góc khẳng định Washington chia sẻ những quan ngại an ninh của Ankara, đồng thời nhấn mạnh Mỹ cam kết ngăn ngừa các nguy cơ an ninh, cũng như bảo vệ đồng minh trong NATO.
Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ coi YPG là một nhánh tại Syria của lực lượng Đảng Công nhân người Kurd đã tiến hành hoạt động nổi dậy tại Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 1984. Trong khi dó, Mỹ coi YPG là một đối tác trong cuộc chiến chống IS tại Syria.
4. Nhiều nước thuộc Liên Xô cũ kỷ niệm Ngày Chiến thắng.
Ngày 9-5, tại hầu hết các thành phố lớn trên toàn nước Nga đã diễn ra các cuộc diễu binh và diễu hành cũng như các hoạt động khác để chào mừng 72 năm Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (9/5/1945-9/5/2017).
Hoạt động kỷ niệm bắt đầu bằng việc đặt hoa tại các tượng đài và bia tưởng niệm. Các thành phố lớn tổ chức diễu binh với sự tham gia của tất cả các quân chủng và trình diễn các loại vũ khí hiện đại, các cuộc tuần hành của “Trung đoàn Bất tử”, các buổi trình diễn ca múa nhạc…
Lễ duyệt binh nhân kỷ niệm Ngày Chiến thắng Phát xít 9-5 diễn ra tại Quảng Trường Đỏ, thủ đô Moscow, Liên bang Nga. Ảnh Sputnik
Tại Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moscow, Lễ duyệt binh quy mô lớn diễn ra với sự tham gia của khoảng 10.000 người, 114 đơn vị kỹ thuật, như các xe tăng hiện đại Armata, hệ thống phòng không S-400 Triymph, bệ phóng tên lửa đạn đạo Yars, hệ thống tên lửa có độ chính xác cao Iskander-M và hệ thống tên lửa phòng không Buk-M2 và Tor-M2U, Tor-M2DT và hệ thống tên lửa pháo - tên lửa Pansir-SA…
Phát biểu tại buổi lễ, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khẳng định ý nghĩa chiến thắng vĩ đại của nhân dân Xô-viết, giải phóng đất nước đồng thời đóng vai trò quyết định và quả cảm trong việc đánh bại chủ nghĩa phátxít.
Trong Cuộc chiến tranh Vệ quốc 1941-1945, hơn 26 triệu người Liên Xô, gồm cả binh sĩ và dân thường, đã ngã xuống, góp phần quan trọng làm thay đổi cục diện của Chiến tranh thế giới lần thứ hai với chiến thắng của phe Đồng minh trước chủ nghĩa phát xít và quốc xã Đức.
Hoạt động kỷ niệm Ngày Chiến thắng còn diễn ra tại một số nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ như Kazakhstan, Belarus và Kyrgystan, Azerbaijan và Ukraine, cũng như tại nhiều nước trên thế giới.
5. Bất ổn gia tăng tại khu vực miền Nam Thái Lan.
Ít nhất 59 người bị thương, trong đó có nhiều người bị thương nặng và nguy kịch trong một vụ tấn công xảy ra bên ngoài một siêu thị ở thành phố Pattani, miền Nam Thái Lan ngày 9-5. Đây là vụ tấn công có quy mô lớn nhất xảy ra tại tỉnh này trong nhiều tháng qua.
Hiện trường vụ đánh bom ở Pattani ngày 10-5. Ảnh: EPA/TTXVN
Theo kết quả điều tra hiện trường, vụ nổ thứ nhất xảy ra tại lối ra vào là để khiến mọi người hoảng loạn chạy ra ngoài. Khoảng 10 phút sau vụ nổ này, một quả bom có sức công phá lớn hơn cài trên một xe bán tải đỗ bên ngoài siêu thị đã phát nổ, gây ra sự tàn phá khá lớn.
Cảnh sát thành phố Pattani cho chiết thủ phạm đã nhanh chóng đào thoát khói hiện trường trước khi vụ nổ xảy ra. Hiện 5 kẻ tình nghi đã bị bắt giam để thẩm vấn, trong đó có một đối tượng là lãnh đạo cấp huyện nhưng chưa được tiết lộ danh tính. Đây là lần đầu tiên một quan chức nhà nước bị cáo buộc liên quan tới các cuộc nổi dậy ở miền Nam Thái Lan.
Hiện chưa có tổ chức nào nhận gây ra vụ tấn công này, song cảnh sát nghi ngờ lực lượng nổi dậy tại miền Nam là thủ phạm. Giới chức Bộ Quốc phòng Thái Lan đã bác bỏ khả năng các vụ nổ này có liên quan đến IS.
Xung đột tôn giáo kéo dài từ năm 2004 đã khiến tình trạng bạo lực xảy ra hàng ngày tại khu vực miền Nam Thái Lan, nơi có đa số người Hồi giáo sinh sống. Cơ quan chức năng ghi nhận đến nay đã có 6.800 người thiệt mạng trong các vụ tấn công tại khu vực này.
6. Xảy ra tấn công mạng trên quy mô toàn cầu.
Ngày 13-5, một làn sóng tấn công mạng đã "càn quét" toàn cầu. Các vụ tấn công mạng này xuất hiện dưới dạng "tống tiền" - theo đó người sử dụng mạng sẽ không thể truy cập dữ liệu trừ phi họ trả cho tin tặc một khoản tiền ảo Bitcoin.
Các xe cấp cứu chờ bên ngoài bệnh viện NHS ở London để vận chuyển bệnh nhân do sự cố làn sóng tấn công mạng. Ảnh: EPA/ TTXVN
Tại Anh, hàng loạt bệnh viện thuộc Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) đã bị đặt trong tình trạng khẩn cấp sau khi hệ thống thông tin lưu trữ hình ảnh X-quang, kết quả xét nghiệm bệnh lý hay hệ thống quản lý bệnh nhân...đều bị "khóa". Nhiều bức ảnh đăng tải trên mạng xã hội cho thấy màn hình máy tính của NHS đều xuất hiện dòng chữ "Tài liệu của bạn đã bị chuyển thành mật mã" kèm theo yêu cầu trả 300 USD tiền chuộc bằng đồng Bitcoin.
Cùng lúc, Bộ Nội vụ Nga, các công ty lớn tại Tây Ban Nha như Tập đoàn viễn thông Telefonica, và công ty chuyển phát FedEx Mỹ đều đã thông báo bị tin tặc tấn công.
Hiện mức độ các vụ tấn công vẫn chưa được tính toán hết, hàng chục quốc gia đã bị ảnh hưởng bởi loạt vụ tấn công mạng này, trong đó có Anh, Nga, Áo, Bỉ, Pháp, Đức, Italy, Tây Ban Nha, Mỹ và Mexico. Nhóm phản ứng sự cố máy tính của Bộ An ninh Nội địa Mỹ thừa nhận làn sóng tấn công mạng này đang xảy ra "tại nhiều nước trên thế giới", trong khi các công ty an ninh mạng như Avast hay Kaspersky ước tính đã xảy ra từ 45.000 đến 75.000 vụ tại 74 đến 99 quốc gia.
VĂN DUYÊN (tổng hợp)