Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng đề nghị các quốc gia châu Âu nhận lại hơn 800 tay súng IS bị Mỹ bắt giữ tại Syria, nếu không Washington sẽ buộc phải phóng thích những đối tượng này.

Theo hãng tin RT, trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống Donald Trump viết: “Mỹ đã đề nghị Anh, Pháp, Đức cũng như các đồng minh châu Âu khác nhận lại hơn 800 tay súng IS mà chúng tôi đã bắt giữ tại Syria và đưa chúng ra xét xử. “Vương quốc Hồi giáo” sắp sụp đổ. Một phương án khác không được tốt cho lắm là chúng tôi buộc phải thả chúng ra”.

leftcenterrightdel
Các thành viên SDF tại khu vực Baghouz thuộc tỉnh Deir Ezzor, nơi được coi là cứ địa cuối cùng của IS ở Syria. Ảnh: AFP.

Bên cạnh đó, ông Donald Trump cho biết Mỹ không muốn những tay súng này tràn vào châu Âu sau khi được phóng thích, đồng thời nhấn mạnh nước Mỹ đã hành động và chi quá nhiều tiền bạc, nên giờ là lúc các quốc gia khác phải tiếp bước Washington và làm những phần việc trong khả năng của mình. “Chúng tôi sẽ rút lui sau khi giành chiến thắng 100% trước IS”, người đứng đầu Nhà Trắng khẳng định.

Tuyên bố của ông Donald Trump được đưa ra trong bối cảnh Các lực lượng dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn cho biết đã tiến gần tới việc đánh bại hoàn toàn IS. Trong khi đó, chính quyền của Tổng thống Donald Trump gần đây cũng thông báo sẽ rút các binh sĩ Mỹ ra khỏi Syria, dù chưa đưa ra hạn chót cho kế hoạch này.

Cũng có thông tin cho rằng thời gian qua, các quan chức của Mỹ từng cảnh báo các quốc gia châu Âu về việc cần nhanh chóng tiếp nhận và đưa ra xét xử các phần tử thánh chiến xuất phát từ châu Âu rồi sau đó gia nhập hàng ngũ của IS. Trong số này có khoảng 800 tay súng bị các lực lượng do Mỹ hậu thuẫn bắt giữ.

Theo các số liệu thống kê của Liên hợp quốc, có tới 42.000 tay súng nước ngoài đến Iraq và Syria để chiến đấu cho IS, trong đó có khoảng 900 người từ Đức và 850 người từ Anh.

Vấn đề là trong khi Mỹ muốn “đẩy” những tay súng IS đi càng nhanh càng tốt, một số quốc gia châu Âu dường như lại đang gặp khó khăn trong cách thức xử lý những đối tượng này. Tháng 12 năm ngoái, tờ Washington Post đưa tin rằng, chính quyền tại những khu vực do SDF kiểm soát ở Syria không muốn nhận trách nhiệm “canh giữ và nuôi ăn ở” các phiến quân bị bắt giữ, và họ cũng không đủ khả năng tổ chức xét xử các đối tượng này. Các quan chức địa phương thì nói với báo giới rằng hiện có khoảng 900 tay súng từ 44 quốc gia đang bị giam giữ dưới sự hỗ trợ duy trì của các lực lượng Mỹ. Chính quyền Mỹ cảnh báo nếu thả tự do cho các thành viên IS và để chúng về nước mà không bị xét xử, số lượng các vụ tấn công khủng bố ở châu Âu có thể sẽ càng gia tăng.

Thế nhưng, CNN cho rằng hiện các quốc gia ở châu Âu vẫn lưỡng lự chưa tiếp nhận các tay súng IS bị bắt giữ, bởi họ không có đủ bằng chứng về việc những người này từng là thành viên IS để có thể tổ chức các phiên xét xử theo luật. Thậm chí, nội bộ chính phủ các nước châu Âu hiện vẫn tranh cãi về cách thức giải quyết số phận của những người bị tình nghi là phiến quân IS, cũng như người thân của họ đang trở về từ chiến trường Trung Đông. Chẳng hạn như Chính phủ Anh hiện đang đứng trước sức ép đòi cho phép những nữ thiếu niên mang thai từng chiến đấu trong hàng ngũ của IS trở về xứ sở sương mù.

Alex Younger, người đứng đầu cơ quan tình báo MI6 của Anh cảnh báo những người Anh trở về từ các vùng lãnh thổ từng bị IS chiếm đóng có thể mang theo những kỹ năng và mối liên hệ “nguy hiểm tiềm tàng”. Ông Alex Younger cho rằng, dù những người mang quốc tịch Anh có quyền được về nước, nhưng trong bối cảnh hiện tại, chính phủ nước này phải đặt yêu cầu về an ninh lên hàng đầu. Bộ trưởng Nội vụ Anh Sajid Javid thì khẳng định sẽ quyết tâm ngăn chặn những người Anh từng ủng hộ các tổ chức khủng bố ở nước ngoài trở về nước.

TRUNG DŨNG