Dù khó có thể chấp nhận lời xin lỗi đó khi chân tướng của vụ việc đang dần được phơi bày, nhưng dư luận vẫn trông đợi các nhà quản lý mạng xã hội lớn nhất thế giới này sẽ đưa ra các biện pháp bảo mật tốt hơn để những người sử dụng không phải lo ngại đang chơi với “con dao hai lưỡi”…

Tỷ phú Mark Zuckerberg cam kết sẽ có biện pháp cứng rắn hơn nhằm siết chặt việc các nhà lập trình tiếp cận được những thông tin cá nhân của người sử dụng facebook. Cụ thể, Facebook sẽ có các biện pháp mới nhằm ngăn chặn việc các nhà phát triển ứng dụng hay các ứng dụng của bên thứ ba có thể tiếp cận thông tin của người sử dụng, đồng thời trao nhiều công cụ hơn cho khách hàng nhằm bảo vệ thông tin cá nhân. Bên cạnh đó, hãng cũng đang lên kế hoạch điều tra những ứng dụng chạy trên nền tảng của mình. Ông Mark Zuckerberg đồng thời thẳng thắn thừa nhận công tác bảo mật thông tin khách hàng cần phải được đầu tư nhiều hơn nữa, dù đã có nhiều biện pháp bảo mật thông tin kể từ năm 2014.

leftcenterrightdel
Giao diện của trang mạng xã hội facebook. Ảnh: Telegraph.

Biện pháp khắc phục mà tỷ phú Mark Zuckerberg đưa ra nhằm bít chính lỗ hổng bảo mật đã khiến Facebook vướng vào vụ bê bối mới nhất này. Vụ việc bắt đầu từ năm 2014 khi một công ty truyền thông và phân tích dữ liệu của Anh có tên Cambridge Analytica (CA) đã hợp tác với giáo sư Aleksandr Kogan thuộc Trung tâm Thống kê tâm lý học thuộc Trường Đại học Cambridge (Anh), để thực hiện một cuộc khảo sát tính cách trên facebook, thông qua một phần mềm ứng dụng do giáo sư này phát triển. Ban đầu có khoảng 270.000 người dùng facebook tham gia cuộc khảo sát đồng ý để ứng dụng này thu thập dữ liệu cá nhân sau khi được nói là việc này nhằm phục vụ cho mục đích học thuật. Nhưng điều nguy hiểm là phần mềm này không chỉ cho phép thu thập thông tin cá nhân của người tham gia khảo sát mà của cả bạn bè họ trên facebook, nên CA đã nắm giữ dữ liệu cá nhân của khoảng 50 triệu người.

Vụ rò rỉ dữ liệu này càng nghiêm trọng hơn khi CA bị cáo buộc đã thu thập những dữ liệu này để phục vụ chiến dịch vận động tranh cử của Tổng thống Donald Trump năm 2016, giúp ông chiến thắng. Ngoài ra, theo cáo buộc, chính những dữ liệu này cũng giúp cho phe ủng hộ nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) giành được đủ số phiếu của cử tri trong cuộc trưng cầu dân ý Brexit năm 2016 để thúc đẩy mục tiêu của mình.

Trụ sở văn phòng của CA ở London vừa bị giới chức Anh khám xét để phục vụ cuộc điều tra quy mô lớn nhằm vào hoạt động thu thập và sử dụng trái phép thông tin cá nhân và các thông số phân tích phục vụ mục đích chính trị. CA đã bác bỏ cáo buộc này, đồng thời khẳng định rằng đã xóa bỏ toàn bộ dữ liệu của facebook từ một ứng dụng thứ ba vào năm 2014, sau khi nhận ra rằng việc sử dụng thông tin này là trái với quy định bảo vệ dữ liệu. Việc CA bị các nhà điều tra “sờ gáy” mới chỉ là bước đầu tiên trong cuộc điều tra

Còn về phía Facebook, áp lực điều tra và “búa rìu” dư luận đang ngày càng gia tăng. Ông chủ Mark Zuckerberg đang bị gây sức ép đòi ra điều trần trước Quốc hội Mỹ và Nghị viện châu Âu (EP) về vụ việc. Và trên hết đó là lời cáo buộc cho rằng, nếu không được Facebook “bật đèn xanh” thì CA sẽ không thể thực hiện được các hành vi thu thập thông tin sai trái của mình. Ban đầu Facebook đã chĩa mũi nhọn về phía CA và cho rằng hãng chỉ là nạn nhân. Nhưng trước sức ép dư luận, ông chủ của trang mạng này đã phải đưa ra lời xin lỗi vì đã phạm sai lầm trong việc bảo vệ thông tin của 50 triệu người sử dụng.

Và nhiều khả năng vụ việc sẽ còn có thêm những tình tiết phức tạp, bởi có thông tin cho rằng Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đã vào cuộc và mở cuộc điều tra về vụ bê bối gây chấn động dư luận này. Các nhà lãnh đạo Facebook đã không làm làm hài lòng các quan chức Mỹ trong một cuộc gặp kéo dài 2 tiếng để giải trình về vụ việc, với khoảng 60 câu hỏi chưa được làm rõ.

Thực tế là từ năm 2014, Facebook đã cấm hoàn toàn việc tiếp cận thông tin cá nhân trên tài khoản của người sử dụng dưới mọi hình thức. Hãng này cũng khẳng định đã cấm việc bán hay chuyển giao dữ liệu người dùng cho bất kỳ hãng quảng cáo, hãng dữ liệu và bất kỳ dịch vụ nào liên quan đến quảng cáo và thương mại hóa dữ liệu. Quyết định trên của hãng nhằm theo đuổi cam kết bảo vệ quyền riêng tư và thông tin cá nhân như lãnh đạo Facebook từng khẳng định.

Tuy nhiên, vụ bê bối mới nhất của Facebook khiến dư luận đặt câu hỏi: Phải chăng hãng này đang kiếm tiền trên chính những dữ liệu cá nhân của hàng tỷ người sử dụng, trong thời đại mà Big Data (Dữ liệu lớn) đã trở thành một ngành công nghiệp hái ra tiền?

Vì vậy, điều dư luận trông đợi chính là Facebook sẽ sửa chữa sai lầm của mình như thế nào trong khi phải đối mặt với bài toán về doanh thu? Sau khi vụ việc bị phanh phui, ông chủ Facebook cho biết hãng đang có kế hoạch xây dựng một công cụ cho phép người dùng biết thông tin của mình có bị sử dụng hay xâm phạm trái phép hay không. Mạng xã hội này cũng sẽ gửi cảnh báo đến với người dùng về những ứng dụng “có hành vi thu thập dữ liệu người dùng”. Facebook sẽ hạn chế hơn nữa quyền tiếp cận dữ liệu của các nhà phát triển ứng dụng, như loại bỏ quyền được tiếp cận dữ liệu người dùng nếu người đó không sử dụng trong vòng 3 tháng. Cùng với đó, hãng sẽ triển khai công cụ mới trên nền tảng News Feed để giám sát ứng dụng mà người tham gia facebook sử dụng nhằm ngăn chặn quyền tiếp cận dữ liệu người dùng của ứng dụng đó. Về mặt nhân sự, hãng sẽ tăng gấp đôi số nhân viên làm việc ở lĩnh vực an ninh, bảo mật của Facebook.

Nhưng trước khi trông chờ vào sự thay đổi, người sử dụng facebook cũng cần cẩn trọng hơn khi “làm bạn” với trang mạng xã hội lớn ngày càng lộ ra nhiều bất cập này. Bởi giờ đây, nó không còn là một trang mạng xã hội nhỏ bé như lúc đầu, mà đã trở thành “gã khổng lồ” kinh doanh đặt yếu tố lợi nhuận lên hàng đầu.

MAI NGUYÊN