Người Mỹ và thói quen sử dụng súng

Súng ngắn - vũ khí tự vệ được ưa thích tại Mỹ

Các chuyên gia đến từ Viện Sức khỏe Cộng đồng thuộc Trường Đại học Washington,  Đại học Harvard, Đại học Colorado và Đại học Đông Bắc Mỹ đã cùng tham gia tiến hành nghiên cứu mới được đưa ra trên Tạp chí Sức khỏe Cộng đồng của Mỹ. Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên trong 20 năm qua về thói quen mang súng ngắn tại Mỹ - đất nước đã xảy ra hàng loạt các vụ xả súng làm chết nhiều người tại trường học, nhà hát và công sở. Kết quả nghiên cứu cho thấy, 3 triệu người dân Mỹ mang theo súng ngắn hằng ngày; 9 triệu người khác cũng mang theo loại vũ khí nguy hiểm này ít nhất một lần trong tháng và lý do phổ biến nhất mà những người này biện minh cho hành vi mang súng là để tự vệ. 

Trưởng nhóm nghiên cứu, Phó giáo sư chuyên ngành dịch tễ học Ali Rowhani-Rahbar ở Viện Sức khỏe Cộng đồng thuộc Trường Đại học Washington nhấn mạnh, việc nghiên cứu hành vi mang súng ngắn của người dân Mỹ có ý nghĩa rất quan trọng khi các vụ phạm tội liên quan tới súng ngắn chiếm tới 90% những vụ giết người bằng súng và tội phạm liên quan tới súng mà chưa gây hậu quả chết người.

Năm 2015, các chuyên gia đã tiến hành cuộc khảo sát hành vi mang súng đối với 1.444 người sở hữu súng ngắn-số này được lựa chọn trên phạm vi toàn nước Mỹ và có tính đại diện cao. Kết quả khảo sát cho thấy, so với những người sở hữu súng ngắn không mang theo súng, những chủ sở hữu súng mà mang theo súng bên mình có xu hướng trẻ hơn và đa số là nam giới, sống tại miền Nam nước Mỹ, lớn lên trong môi trường gia đình sở hữu súng, tự nhận mình là những người bảo thủ về chính trị.

Sau hàng loạt các thảm họa về súng tại Mỹ, Công ty khảo sát Gallup và Trung tâm Nghiên cứu Pew của Mỹ đã thực hiện cuộc khảo sát về thái độ của người dân đối với súng và các vụ xả súng. Kết quả khảo sát cho thấy những quan điểm khác nhau của người dân Mỹ về vấn đề này.

Theo thống kê của Pew, 2/3 trong số những người sở hữu súng cho biết họ có rất nhiều loại súng khác nhau, gần 3/4 số người này cho biết họ cảm thấy không an tâm nếu không có trong tay một khẩu súng. Có đến 74% số người sở hữu súng cho biết quyền có súng trong tay là “cần thiết đối với sự tự do của họ”, trong khi tỷ lệ người không sở hữu súng có quan điểm tương tự là 35%.

Phần lớn người sở hữu súng đều lấy lý do “bảo vệ mình”. Trong vòng hai thập kỷ trở lại đây, lý do người dân Mỹ sở hữu súng đã có nhiều sự thay đổi. Theo một khảo sát năm 1999 của Pew, có khoảng 25% số người được hỏi cho biết họ mua súng để “bảo vệ mình”. Đến năm 2013, tỷ lệ này tăng lên 48%, trong khi khoảng 30% cho biết họ sử dụng súng để đi săn bắn.

Ủng hộ siết chặt kiểm soát súng

Phần lớn người Mỹ tin rằng luật kiểm soát súng phải nghiêm khắc hơn. Trong khảo sát mới nhất của Gallup, 55% người được hỏi cho biết họ muốn có những đạo luật kiểm soát súng nghiêm khắc hơn, trong khi chỉ có 10% muốn nới lỏng các điều luật này. Số còn lại muốn các điều luật được giữ nguyên.

Có đến 88% người theo đảng Dân chủ và 79% người theo đảng Cộng hòa ủng hộ xóa bỏ những lỗ hổng đang tồn tại trong luật kiểm soát súng hiện nay của Mỹ. Trong khi đó, 8/10 người ủng hộ đảng Dân chủ và Cộng hòa đều bày tỏ quan điểm không được để người có tiền sử bệnh tâm thần mua súng. Tuy nhiên, tỷ lệ người ủng hộ đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đối với một số biện pháp kiểm soát sở hữu súng vẫn còn chênh lệch nhau rất nhiều, cụ thể là đối với việc thiết lập một cơ sở dữ liệu các thông tin người sở hữu súng trên toàn quốc và cấm các loại vũ khí liên thanh.

Văn hóa súng đạn đã ăn sâu vào tiềm thức người dân Mỹ. Bất chấp những vụ xả súng thời gian qua, việc mua bán, quản lý và sử dụng súng trong xã hội Mỹ dù có sự bổ sung về pháp lý, nhưng quyền sở hữu súng vẫn là quyền cơ bản của công dân Mỹ, được quy định trong Hiến pháp.

LÂM ANH