Cơ quan báo chí của Chính phủ Nga mới đây cho biết, nước này đang có kế hoạch phi USD hóa nền kinh tế với nội dung trọng tâm là giúp các nhà xuất khẩu lớn của Moscow giành được nhiều lợi nhuận hơn từ việc sử dụng đồng nội tệ RUB, thay vì đồng USD. Kế hoạch này không cấm các khoản thanh toán bằng USD, cũng như không quy định biện pháp hạn chế hay trừng phạt nào mà chỉ nhằm mục tiêu tạo điều kiện tối ưu cho các giao dịch bằng đồng nội tệ RUB. Chính phủ Nga đang nghiên cứu về vấn đề giảm sự phụ thuộc của nền kinh tế vào đồng tiền của Mỹ, bao gồm cả việc tạo ra các ưu đãi và cơ chế chuyển đổi giao dịch quốc tế sang đồng nội tệ. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nga Alexey Moiseev nói với Reuters: “Hiện vẫn còn một số bất đồng giữa Bộ Tài chính, Bộ Phát triển Kinh tế và Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga. Chúng tôi sẽ tháo gỡ nhanh chóng những vấn đề còn vướng mắc và trình kế hoạch lên Thủ tướng Dmitry Medvedev”.

leftcenterrightdel
Nga sẽ ưu tiên sử dụng  đồng RUB để thoát khỏi sự phụ thuộc vào đồng USD. Ảnh: RIA.

Về phần mình, Tổng thống Vladimir Putin cho rằng, các lệnh trừng phạt buộc Nga phải phi USD hóa nền kinh tế nhằm bảo đảm an ninh. “Chúng tôi đang tiến tới việc phi USD hóa nền kinh tế. Chúng tôi làm vậy không phải vì chúng tôi muốn gây tổn hại cho đồng USD, mà bởi vì chúng tôi muốn bảo đảm an ninh. Nga liên tục phải đối mặt với các lệnh trừng phạt”, ông chủ Điện Kremlin phát biểu tại cuộc họp thường niên gần đây của Câu lạc bộ Valdai ở Sochi (Nga). Đây không phải lần đầu tiên nhà lãnh đạo Nga đề cập tới việc giảm sự phụ thuộc nền kinh tế nước này vào đồng tiền của Mỹ và hướng tới kế hoạch ưu tiên sử dụng đồng nội tệ. Năm 2017, ông V.Putin từng chỉ đạo chính phủ phê chuẩn đưa đồng RUB của Nga làm đơn vị tiền tệ chính trong các giao dịch tại tất cả cảng biển của Nga trong năm 2018, thay vì đồng USD. Hồi đầu tháng 8 năm nay, Tổng thống V.Putin đã ký luật quy định mức thuế quan bằng đồng RUB đối với các giao dịch ở cảng biển. Theo đó, mức giá của các dịch vụ tại cảng biển của Nga đều tính theo RUB, trừ những trường hợp được quy định trong Luật Liên bang. Trong tháng 9 vừa qua, sau cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Diễn đàn Kinh tế phương Đông ở thành phố Vladivostok của Nga, Tổng thống Nga V.Putin khẳng định, Nga và Trung Quốc sẽ ưu tiên sử dụng đồng nội tệ của mỗi quốc gia trong giao dịch song phương. Theo ông, việc hai nước ưu tiên sử dụng đồng nội tệ của mình trong các giao dịch thương mại sẽ tăng cường tính ổn định của các ngân hàng cấp vốn cho hoạt động xuất-nhập khẩu trong khi thị trường tài chính toàn cầu đang có nhiều nguy cơ.

Nga đã phải hứng chịu nhiều biện pháp trừng phạt của các nước phương Tây liên quan tới việc sáp nhập bán đảo Crimea hồi năm 2014 và cuộc xung đột tại miền Đông Ukraine. Tháng 8 vừa qua, Mỹ thông báo áp đặt hai gói trừng phạt mới nhằm vào Nga sau khi Washington cáo buộc Moscow đứng sau vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang Sergei Skripal và con gái của ông tại Anh. Gói trừng phạt đầu tiên có hiệu lực từ ngày 27-8 vừa qua. Theo đó, Mỹ chấm dứt các hoạt động hỗ trợ, buôn bán vũ khí và cấp tài chính cho Nga. Ngoài ra, Mỹ cũng từ chối các khoản tín dụng và cấm xuất khẩu sang Nga một số mặt hàng công nghệ và an ninh. Gói biện pháp trừng phạt thứ hai, dự kiến được áp dụng từ tháng 11 tới, bao gồm hạ cấp quan hệ ngoại giao, cấm hãng hàng không Nga Aeroflot bay đến Mỹ, cấm xuất khẩu và nhập khẩu.

Là “ông trùm” xuất khẩu vũ khí thứ hai trên thế giới sau Mỹ, Nga cũng đang quyết tâm nâng cao vị thế của đồng RUB trong các giao dịch mua bán vũ khí và trang thiết bị quân sự. Theo Gazeta, hồi tháng 9 vừa qua, Phó thủ tướng Nga Yury Borisov cho biết, các doanh nghiệp thuộc Tổ hợp Công nghiệp Quốc phòng Nga đang tích cực làm việc để chuyển sang sử dụng đồng RUB trong giao dịch với các đối tác nước ngoài.

Kế hoạch giảm sự phụ thuộc nền kinh tế Nga vào đồng USD phản ánh hướng đi chiến lược của Chính phủ Nga. Tuy nhiên, “việc phi USD hóa nền kinh tế Nga là một tiến trình lâu dài và thận trọng”, phát ngôn viên của Tổng thống Nga, Dmitry Peskov, lưu ý.

LÂM ANH