Tổng thư ký Gien Xtôn-ten-béc có mặt tại Oa-sinh-tơn để tham dự cuộc họp ngày 22-3 của ngoại trưởng các nước thành viên NATO nhằm thảo luận về cuộc chiến chống tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng.
Trước thềm cuộc họp trên, ông Gien Xtôn-ten-béc đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Giêm Mát-tít. Phát biểu tại cuộc gặp, ông Mát-tít nêu rõ: "Chúng tôi có mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương hết sức bền chặt. Nó luôn thay đổi, nhưng trong trường hợp này, mối quan hệ ấy đang trở nên vững mạnh hơn". Về phần mình, ông Gien Xtôn-ten-béc cho hay, hai bên đã nhất trí rằng, NATO "có những tiềm năng chưa được khai thác trong cuộc chiến chống khủng bố", cụ thể là việc huấn luyện và nâng cao năng lực của các lực lượng bản địa. Quan chức này khẳng định, trong thời kỳ bất ổn như hiện nay, rất cần có những tổ chức quốc tế mạnh như NATO.
Tổng thư ký NATO Gien Xtôn-ten-béc (bên trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Giêm Mát-tít trong cuộc gặp ngày 21-3. Ảnh: NATO
Dự kiến, ông Gien Xtôn-ten-béc sẽ trở lại Oa-sinh-tơn vào ngày 12-4 tới để gặp Tổng thống Đô-nan Trăm. Hai nhà lãnh đạo này sẽ thảo luận về tầm quan trọng của một NATO vững mạnh trong thực hiện phòng vệ tập thể và bảo vệ ổn định bên ngoài biên giới của liên minh này. Bên cạnh đó, hai bên cũng sẽ đề cập đến tầm quan trọng của việc tăng chi tiêu cho quốc phòng để bảo đảm chia sẻ gánh nặng về tài chính một cách công bằng hơn trong NATO.
Theo Reuters, trong thời gian gần đây, chính quyền của tân Tổng thống Đô-nan Trăm nhiều lần thúc ép các nước đồng minh NATO thực hiện cam kết dành 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hằng năm cho quốc phòng đến năm 2024. Tuy nhiên, báo cáo hằng năm của NATO cho biết, chỉ 5 nước gồm: Mỹ, Anh, Hy Lạp, Ba Lan và E-xtô-ni-a đáp ứng cam kết này, trong khi Oa-sinh-tơn vẫn đóng góp gần 70% chi tiêu quốc phòng cho NATO. Tổng thư ký NATO đề nghị, trong năm 2017, các nước cần tăng gấp đôi nỗ lực nhằm duy trì động lực tích cực cũng như thúc đẩy các nỗ lực quốc gia trong việc duy trì các cam kết đối với tổ chức này.
Sau chuyến thăm Oa-sinh-tơn ngày 12-4 của Tổng thư ký NATO, vào ngày 25-5 tới, Tổng thống Đô-nan Trăm sẽ đến Brúc-xen (Bỉ) tham dự Hội nghị thượng đỉnh NATO. Thông báo của Nhà Trắng nêu rõ: “Tổng thống chờ đợi cuộc họp với các nhà lãnh đạo NATO để tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của Oa-sinh-tơn đối với NATO, đồng thời sẽ thảo luận các vấn đề quan trọng đối với liên minh quân sự này, đặc biệt là việc chia sẻ gánh nặng của các đồng minh và vai trò của NATO trong cuộc chiến chống khủng bố”.
Các tuyên bố khẳng định quan hệ đồng minh truyền thống Mỹ-NATO được đưa ra chỉ một ngày sau khi xuất hiện thông tin Ngoại trưởng Mỹ Rếch Ti-lơ-xơn (Rex Tillerson) sẽ không tới Brúc-xen (Bỉ) vào ngày 5 và 6-4 tới để tham dự Hội nghị ngoại trưởng các nước NATO do phải chuẩn bị cho chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, theo kế hoạch diễn ra trong hai ngày 6 và 7-4.
Phát biểu với phóng viên ngày 21-3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mắc Tô-nơ (Mark Toner) cho biết, bộ này hoan nghênh nỗ lực từ phía NATO tạo thuận lợi để Ngoại trưởng Ti-lơ-xơn có thể tham dự Hội nghị ngoại trưởng các nước NATO và Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã có đề xuất dời ngày tổ chức hội nghị để ông Ti-lơ-xơn có thể tham dự sự kiện này. Tuy nhiên, ông Tô-nơ cũng cho biết, việc dời ngày tổ chức phải được tất cả 28 nước thành viên NATO nhất trí thông qua, đồng thời khẳng định Oa-sinh-tơn giữ vững 100% cam kết với NATO. Hiện vẫn chưa rõ Hội nghị ngoại trưởng các nước NATO có thể dời sang ngày khác để ông Ti-lơ-xơn tham dự hay không.
Với vai trò đầu tàu trong NATO, rất hiếm khi Ngoại trưởng Mỹ bỏ một cuộc họp chung của toàn khối. Lần gần đây nhất là vào năm 2003, Ngoại trưởng Mỹ khi đó là ông Cô-lin Pao-oen (Colin Powell) phải hủy cuộc họp vào phút chót vì cuộc chiến ở I-rắc, theo Reuters.
BÌNH NGUYÊN