Theo số liệu của NBS, GDP của “người khổng lồ” châu Á năm 2017 đạt xấp xỉ 82.712 tỷ Nhân dân tệ (NDT), tăng 6,9% so với năm ngoái. Mức tăng trưởng khá ổn định khi trong quý I và II-2017, GDP đều tăng 6,9%; quý III và IV tăng 6,8%.

Trong vòng 7 năm qua, đây là lần đầu tiên kinh tế Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn năm trước. Con số này cũng vượt xa mục tiêu tăng 6,5% do Chính phủ Trung Quốc đề ra cho năm vừa qua, giữa lúc Bắc Kinh đang đẩy mạnh việc giám sát hoạt động đầu tư rủi ro, cũng như mở rộng “cuộc chiến” chống ô nhiễm môi trường.

leftcenterrightdel
Các công nhân Trung Quốc khảo sát công trình xây dựng tại thủ đô Bắc Kinh. Ảnh: Reuters

Bên cạnh tăng trưởng GDP, nhiều chỉ số khác cũng cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang phát triển bền vững. Cụ thể, theo NBS, trong năm 2017, vốn đầu tư vào tài sản cố định của Trung Quốc đạt 63.170 tỷ NDT (9.800 tỷ USD), tăng 7,2% so với năm 2016. Đáng chú ý, đầu tư của khu vực tư nhân tại Trung Quốc đạt 38.150 tỷ NDT trong năm vừa qua, tăng 6% so với năm 2016 và cao hơn 2,8 điểm phần trăm so với mức tăng của năm trước đó, chiếm 60,4% tổng giá trị đầu tư vào tài sản cố định của nước này.

Phân tích lý do nền kinh tế tăng trưởng ổn định và thuận lợi trong năm vừa qua, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường từng cho biết, điểm quan trọng giúp kinh tế Trung Quốc tăng trưởng tốt là do nước này kiên quyết không áp dụng hàng loạt chính sách kích thích kinh tế mà thay vào đó tìm cách thúc đẩy các nguồn lực tăng trưởng mới. Về điều này, CNBC dẫn lời bà Jing Ulrich, Giám đốc điều hành kiêm Phó chủ tịch JPMorgan Chase phụ trách khu vực châu Á-Thái Bình Dương nhận định, hai nguồn lực tăng trưởng chính của Trung Quốc có thể kể đến là tiêu dùng và đổi mới.

Đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, sự đổi mới thể hiện qua việc đặt mục tiêu bảo vệ môi trường và các vấn đề khác về chất lượng cuộc sống ngang bằng với tăng trưởng kinh tế. Nói cách khác, nền kinh tế Trung Quốc đã chuyển từ giai đoạn phát triển nhanh sang giai đoạn phát triển chất lượng cao, trong đó chú trọng tới chất lượng hơn là tốc độ, thay đổi mục tiêu từ số lượng sang chất lượng trong khu vực chế tạo, chuyển từ “Made in China” (sản xuất tại Trung Quốc) sang “Created in China” (sáng tạo tại Trung Quốc).

Đã qua rồi thời Trung Quốc được coi là “công xưởng thế giới” với làn sóng hàng giá rẻ “Made in China”, hiện nước này đang nổi lên là trung tâm sáng tạo của thế giới. Năm 2016, số bằng sáng chế mà Trung Quốc nộp lên Tổ chức bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ quốc tế đã tăng 45%, lên 43.000, chỉ thấp hơn Nhật và Mỹ. Trí thông minh nhân tạo (AI) là ngành phát triển mạnh ở Trung Quốc. Siêu máy tính mạnh nhất thế giới hiện nay cũng được sản xuất ở nước này.

Chưa kể, theo bà Ulrich, hệ thống thanh toán điện tử của Trung Quốc hiện dẫn đầu thế giới về quy mô, tính tiện dụng. Qua đó chúng ta có thể thấy công nghệ và sự đổi mới đã tác động đến toàn bộ nền kinh tế. Nhiều công ty công nghệ Trung Quốc đang gieo hạt giống phát triển ở khắp Đông Nam Á và Bắc Á. Các thương hiệu nổi tiếng như Lenovo, Huawei và Xiaomi... thậm chí ngày càng trở nên phổ biến ở các nước phương Tây.

Song song với đó, Trung Quốc cũng đặc biệt chú trọng đến vấn đề bảo vệ môi trường. Một báo cáo mới công bố của Viện Kinh tế năng lượng và phân tích tài chính (IEEFA) cho thấy, Trung Quốc là nước dẫn đầu thế giới về đầu tư năng lượng tái tạo. Năm 2017, nước này đầu tư 44 tỷ USD cho các dự án năng lượng sạch trên thế giới.

Đối với nguồn lực thứ hai là tiêu dùng, Trung Quốc từ lâu đã hiểu thực tế rằng trong "cỗ xe tam mã" (đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng), tiêu dùng có sức mạnh lớn nhất và bền vững nhất. Bởi vậy Trung Quốc đã chủ trương theo đuổi mục tiêu tăng trưởng một cách cân đối giữa đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng, thay vì chỉ chú trọng đầu tư và xuất khẩu như trước đây.

Nhằm tăng doanh số bán lẻ, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã đưa ra nhiều chính sách kích thích hoạt động tiêu dùng trực tuyến và đà tăng trưởng mạnh mẽ của khu vực nông thôn. Nhờ vậy, doanh số bán lẻ hàng hóa tiêu dùng của Trung Quốc trong năm 2017 đã tăng 10,2% so với năm 2016, đạt 36.630 tỷ NDT. Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người sau thuế của người dân Trung Quốc năm 2017 cũng tăng lên mức 25.974NDT (4.033USD), tăng 7,3% so với năm 2016.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, nền kinh tế Trung Quốc vẫn ẩn chứa rủi ro nhất định. Nhiều chuyên gia đánh giá, dù nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trên đà tăng trưởng nhưng có biểu hiện hụt hơi. Hoạt động xuất nhập khẩu của Trung Quốc cũng chững lại trong tháng 12-2017 sau khi đã tăng vọt trong tháng trước đó. Bất động sản rơi vào tăng trưởng thấp nhất khi chịu sự quản lý chặt chẽ của chính phủ Trung Quốc.

Về triển vọng năm 2018, hầu hết các chuyên gia kinh tế đều dự báo GDP của Trung Quốc sẽ tăng trưởng quanh mức 6,5% bởi nhiều yếu tố bất lợi cho nền kinh tế đang lớn dần. Một trong những khó khăn lớn là chính sách tái cân bằng cán cân thương mại Mỹ-Trung mà Tổng thống Mỹ quyết tâm thực hiện./.

HÀ LAN