Kế hoạch “thay máu” hệ thống thuế của Mỹ

Sau buổi làm việc với các nghị sĩ hàng đầu của hai Đảng Dân chủ và Cộng hòa ngày 13-9, Tổng thống Donald Trump nói với báo giới rằng, kế hoạch cải cách thuế nói trên mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu, trong đó việc tăng thuế đánh vào giới giàu có, tầng lớp thượng lưu trong xã hội đang được cân nhắc một cách nghiêm túc. Người đứng đầu Nhà Trắng cho rằng, những người giàu có tại Mỹ kiếm được nhiều tiền hơn, do đó họ cũng phải nộp thuế cao hơn.

Theo ông Donald Trump, đây sẽ là chương trình cải cách căn bản hệ thống thuế đầu tiên tại Mỹ trong vòng hơn 30 năm qua và chương trình này là nền tảng của chiến lược tạo thêm việc làm cho nền kinh tế Mỹ, với 4 nguyên tắc cơ bản: Một bộ luật thuế đơn giản và dễ hiểu; một bộ luật thuế có tính cạnh tranh toàn cầu; cơ chế giảm thuế cho các gia đình trung lưu và các công ty Mỹ hoạt động tại nước ngoài mang về nước hàng nghìn tỷ USD.

Tuy nhiên hiện nay, chính quyền của Tổng thống Donald Trump vẫn đang tìm kiếm sự ủng hộ từ hai Đảng Cộng hòa và Dân chủ để có thể hoàn thành kế hoạch xây dựng một chương trình thuế mới. Ông Donald Trump cho biết, ông muốn thống nhất và nhận được sự đồng thuận giữa các bên về tinh thần chung và sẽ để cho quốc hội xem xét và bổ sung chi tiết hơn vào dự luật.

Nếu đúng như lời Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan nói thì dự thảo cải tổ thuế sẽ được công bố trong tuần làm việc của Quốc hội Mỹ, bắt đầu từ ngày 25-9 tới. Chính quyền Mỹ sẽ sử dụng các giả định kinh tế để đánh giá tác động của việc cắt giảm thuế đối với thâm hụt ngân sách liên bang và khoản nợ công 20.000 tỷ USD vốn được coi là một vấn đề cốt lõi trong các cuộc tranh luận về thuế tại Mỹ. 

BBC dẫn lời các chuyên gia kinh tế cho rằng, Đảng Cộng hòa mong muốn luật thuế mới sẽ được thông qua vào cuối năm, tuy nhiên việc đạt được sự thống nhất về các chi tiết của dự luật vẫn là vấn đề nan giải. Trong khi đó, phía Đảng Dân chủ tuyên bố sẽ không ủng hộ luật thuế mới “hỗ trợ” cho những người giàu trong xã hội Mỹ. Các nghị sĩ của Đảng Dân chủ cũng cho rằng, chính quyền của Tổng thống Donald Trump chưa đưa ra được giải pháp sẽ dựa vào nguồn thu nào để bù đắp cho thâm hụt ngân sách do cắt giảm thuế mang lại.

Thực tế cho thấy trong thời gian qua, trong chính giới tại Mỹ đã xuất hiện những cuộc tranh cãi gay gắt xung quanh vấn đề mức cắt giảm thuế. Theo kế hoạch cải cách thuế được chính quyền của Tổng thống Donald Trump đề xuất hồi tháng 4 năm nay, đối tượng đóng thuế tại Mỹ sẽ được cắt giảm xuống còn 3 nhóm: 10%, 25% và 35%. Cụ thể, thuế doanh nghiệp sẽ giảm xuống còn 15% từ mức 39,6% như hiện nay. Thuế thu nhập cá nhân, kể cả tầng lớp người giàu, cũng sẽ giảm khá nhiều so với trước đây. Ví dụ, một cặp vợ chồng sẽ không phải đóng thuế đối với khoản thu nhập 24.000USD đầu tiên mà họ kiếm được, đồng thời xóa bỏ điều khoản áp thuế thu nhập 3,8% đối với những cá nhân có thu nhập hơn 200.000 USD/năm. Ngay cả một số công ty lớn của Mỹ đang làm ăn ở nước ngoài cũng sẽ được hưởng lợi với mức thuế giảm xuống chỉ còn 10%.

Một số chính trị gia cho rằng nếu được triển khai, kế hoạch cải cách thuế của ông Donald Trump sẽ càng nới rộng khoảng cách giàu - nghèo tại Mỹ, điển hình như ở thành phố New York. Theo đó, giới triệu phú tại New York sẽ được hưởng lợi từ việc cải cách thuế, trong khi hơn 1/3 người dân Mỹ thuộc tầng lớp trung lưu có nguy cơ phải đóng thuế nhiều hơn. Trưởng ban Tài chính thành phố New York Scott Stringer cho biết, các cư dân thành phố này sẽ được giảm tới hơn 5 tỷ USD tiền thuế. Song điều đáng nói là gần 2/3 số tiền thuế được cắt giảm lại thuộc về những người có thu nhập hàng năm hơn 500.000USD. Ước tính, 92% triệu phú tại New York sẽ được giảm trung bình ít nhất 113.000USD tiền thuế. Ở chiều ngược lại, gần một nửa số cặp vợ chồng có thu nhập hàng năm từ 25.000 đến 50.000USD sẽ phải chịu khoản thuế cao hơn. 

Trước khi Nhà Trắng công bố gói đề xuất thuế nói trên, nhiều nghị sĩ thuộc Đảng Dân chủ đã lên tiếng phản đối và khẳng định họ sẽ ngăn chặn chính sách này tại Quốc hội.

Hiện vẫn chưa rõ liệu Quốc hội Mỹ có thể thông qua luật cải cách thuế vào cuối năm nay như dự kiến hay không. Giới phân tích cũng cho rằng, quá trình để một dự luật cải cách thuế quy mô lớn được Quốc hội thông qua và chuyển đến bàn làm việc để Tổng thống Donald Trump ký ban hành thành luật không phải là điều dễ dàng. Hơn nữa, trong bối cảnh giới lập pháp Mỹ vẫn còn đang đau đầu với các nội dung cung cấp ngân sách cho chính phủ liên bang và nâng trần vay nợ, kế hoạch “thay máu” hệ thống thuế của Mỹ được đánh giá là một dự án “còn rất xa vời”.

TRUNG DŨNG