Mỹ, hiện nắm quyền Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ trong tháng 9, đã nhiều lần cảnh báo chống lại việc sử dụng vũ khí hóa học ở Idlib. Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley ngày 4-9 tiếp tục nhắc lại cảnh báo của Tổng thống Donald Trump rằng, nước này sẽ đáp trả nếu Chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học. “Đây là một tình huống thảm khốc. Chính quyền Syria có thể làm những gì họ cho là làm được, nhưng không được phép sử dụng vũ khí hóa học. Chúng tôi sẽ không tha thứ cho việc đó", Tân Hoa xã dẫn lời bà Haley nói với phóng viên. Đại sứ Mỹ tại LHQ cho biết thêm, trong cuộc họp đã được lên lịch vào sáng 7-9, Hội đồng Bảo an LHQ sẽ hành động để ngăn chặn một cuộc tấn công vũ khí hóa học diễn ra ở Idlib.

leftcenterrightdel
Thành phố Muhambal ở phía tây tỉnh Idlib hoang tàn sau các cuộc không kích nhằm vào các phần tử nổi dậy. Ảnh: lefigaro.fr.

Tuyên bố của bà Haley được đưa ra trong bối cảnh ngày 4-9, các máy bay chiến đấu của Nga được cho là đã thực hiện 30 đợt không kích vào 16 vị trí do phiến quân kiểm soát ở tỉnh Idlib, vùng núi tỉnh Latakia và đồng bằng Sahl al-Ghab. Trong khi đó, lực lượng của quân đội Syria cũng tiến hành các cuộc pháo kích vào những khu vực trên. Tân Hoa xã dẫn thông tin từ Tổ chức giám sát nhân quyền Syria cho biết, người dân ở các khu vực trên đã vội vã tìm nơi trú ẩn dưới lòng đất, trong khi một số gia đình tìm cách lên ô tô để di chuyển về phía biên giới. "Cứ 5 phút lại có một cuộc không kích", một nhân viên cứu hộ có tên Dured Bash cho Tân Hoa xã biết. Nga hiện chưa bình luận về những thông tin này. Nếu được xác nhận, đây sẽ là đợt không kích đầu tiên của Nga và quân đội Syria ở Idlib trong vòng 3 tuần qua.

Theo đánh giá của chuyên gia phân tích, xung đột ở Idlib là một vấn đề phức tạp do đây là thành trì cuối cùng của lực lượng nổi dậy hoạt động chống chính quyền Syria và cũng là nơi ẩn náu của nhiều phần tử khủng bố. Nếu thành trì này bị xóa sổ cũng đồng nghĩa với việc chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad sẽ kiểm soát gần như toàn bộ lãnh thổ, giành thắng lợi trước phe đối lập sau nhiều năm giao tranh và hướng tới công cuộc tái thiết đất nước. Do đó, mặc cho Mỹ cảnh báo và thậm chí đe dọa, Chính phủ Syria vẫn quyết tâm giải phóng Idlib.

Trong khi đó, LHQ và các tổ chức viện trợ nhân đạo cũng cảnh báo rằng, một cuộc tổng tấn công Idlib có thể gây ra thảm họa nhân đạo quy mô lớn chưa từng có trong cuộc xung đột kéo dài 7 năm nay ở Syria. Trước thời điểm chiến dịch quân sự bắt đầu tại Idlib, Đặc phái viên LHQ Staffan de Mistura một lần nữa kêu gọi thiết lập một hành lang nhân đạo để tạm thời sơ tán người dân Syria. Theo ông Mistura, hiện có 2,9 triệu thường dân sống ở Idlib, bao gồm cả 10.000 chiến binh al Nusra vốn bị Hội đồng Bảo an LHQ xem là tổ chức khủng bố. “Phiến quân cần bị đánh bại, song không phải bằng cách đánh đổi tính mạng của hàng nghìn người dân”, ông Mistura nhấn mạnh.

BÌNH NGUYÊN