Ngày 23-3, giới chức lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ đã quyết định hoãn cuộc bỏ phiếu về dự thảo Chăm sóc sức khỏe Mỹ (AHCA) sau khi Nhà Trắng thất bại trong việc giành được sự ủng hộ của các nghị sĩ bảo thủ đối với văn kiện này, bất chấp nỗ lực vận động hành lang của cá nhân Tổng thống Đ.Trăm và nhóm thân tín. Đây được xem là một bước lùi của Tổng thống Mỹ Đ.Trăm trong nỗ lực vận động sự ủng hộ của các thành viên trong đảng nhằm thay thế Chương trình chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền của cựu Tổng thống B.Ô-a-ma (Barack Obama), còn gọi là Obamacare. "Không có cuộc bỏ phiếu tối nay (23-3)", một nguồn tin từ dàn lãnh đạo Hạ viện nói với hãng tin AFP.
Chủ tịch Hạ viện Pôn Rai-ân (giữa) với bản sao của Dự thảo Chăm sóc sức khỏe trong cuộc họp báo hôm 7-3. Ảnh: AP
Quyết định trên được đưa ra sau khi các cuộc đàm phán giữa Nhà Trắng và khối tự do trong Hạ viện, một nhóm gồm 30 thành viên đảng Cộng hòa cực hữu vốn phản đối mạnh mẽ AHCA, không đạt được kết quả. Trao đổi với báo giới, Chủ tịch nhóm này Mác Mi-đâu (Mark Meadows) đã xác nhận "không có thỏa thuận nào đạt được" sau các cuộc thương lượng với Tổng thống Mỹ Đ.Trăm. Ông Mi-đâu nêu rõ: "Ở thời điểm này, chúng tôi đang tìm cách giành được thêm 30-40 phiếu bầu hiện vẫn chưa ủng hộ".
Trước đó, Tổng thống Đ.Trăm đã gặp nhóm nghị sĩ bảo thủ trên tại Nhà Trắng nhằm lôi kéo sự ủng hộ của những nhân vật này đối với dự thảo AHCA, được dự kiến đưa ra bỏ phiếu tại Hạ viện tối 23-3 (giờ Mỹ). Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Xa-ra Hắc-ca-bi (Sarah Huckabee) dự đoán, các cuộc thảo luận tiếp theo về dự luật trên sẽ tiếp diễn và một cuộc bỏ phiếu khác có thể sẽ tiến hành vào chiều 24-3 (giờ Mỹ).
Việc giới lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện hoãn bỏ phiếu về AHCA do lo ngại không đủ phiếu bầu trái ngược với những tuyên bố lạc quan trước đó mà Tổng thống Đ.Trăm đưa ra khi nói rằng đã giành được sự ủng hộ của các nghị sĩ bảo thủ trong đảng Cộng hòa. Ông Trăm từng cảnh báo giới nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Quốc hội lưỡng viện cần nhanh chóng thông qua dự thảo AHCA nếu không muốn đối mặt với "các rắc rối chính trị". Ông thậm chí còn tuyên bố rằng nếu kế hoạch thay thế và bãi bỏ Obamacare đổ vỡ, phe Cộng hòa có nguy cơ sẽ mất nhiều ghế tại Thượng viện và Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm tới, từ đó mất quyền kiểm soát Quốc hội lưỡng viện.
Việc không thông qua được dự thảo AHCA sẽ khiến nhiều người đặt câu hỏi về khả năng của ông Đ.Trăm trong việc thúc đẩy các kế hoạch của mình. Tổng thống Mỹ sẽ cần có nhiều hơn sự hợp tác từ các nghị sĩ cộng hòa trong các kế hoạch khác như rà soát bộ luật thuế và đầu tư cho cơ sở hạ tầng.
Reuters cho hay, trong một cuộc họp kín ngày 23-3 với các nghị sĩ Cộng hòa cấp cao tại Nhà Trắng về AHCA, Tổng thống Đ.Trăm đã cảnh báo sẽ bỏ mặc, không theo đuổi hủy bỏ luật bảo hiểm y tế Obamacare nữa nếu Hạ viện không thông qua dự thảo AHCA. The Hill dẫn nguồn tin nghị sĩ Cộng hòa cho biết, cuộc họp diễn ra rất kịch tính. Ông Trăm nói với các nghị sĩ rằng nếu Hạ viện không thông qua dự thảo (hạn chót 24-3, giờ Mỹ) thì ông sẽ tập trung vào các ưu tiên khác, như cải cách thuế, và Obamacare sẽ vẫn được duy trì.
Dự thảo AHCA đang vấp phải nhiều sự phản đối không chỉ từ các nghị sĩ đảng Dân chủ mà còn ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa sau khi Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) cảnh báo hàng chục triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm y tế nếu AHCA có hiệu lực. Các thành viên bảo thủ thuộc đảng Cộng hòa chỉ trích AHCA quá tốn kém và quá giống với đạo luật y tế gây tranh cãi hiện nay là Obamacare. Phân tích của Văn phòng ngân sách quốc hội công bố hôm 23-4 ước tính, dự luật thay thế của ông Trăm có thể chỉ giúp làm giảm thâm hụt ngân sách liên bang khoảng 150 tỷ USD trong vòng 10 năm tới, thay vì con số 337 tỷ USD như ước tính ban đầu của chính quyền Tổng thống Trăm. Trước đó, trả lời phỏng vấn Fox News, Chủ tịch Hạ viện P.Rai-ân (Paul Ryan), kiến trúc sư của AHCA đã ca ngợi đây là một sự thay thế hoàn hảo của chương trình chăm sóc sức khỏe Obamacare.
Trong khi đó, phe Dân chủ lại cho rằng dự luật này không đủ trợ giúp cho người thu nhập thấp. Giới quan sát nhận định trong trường hợp có đủ số thành viên đảng Cộng hòa, vốn đang kiểm soát Nhà Trắng và Quốc hội lưỡng viện, phản đối AHCA thì kế hoạch bãi bỏ và thay thế Obamacare của chính quyền Tổng thống Đ.Trăm có nguy cơ sụp đổ.
Trong khi đó, ông Đ.Trăm tiếp tục gây áp lực cho các thành viên phản đối kế hoạch của đảng Cộng hòa khi kêu gọi hàng chục triệu người ủng hộ ông liên hệ với các nghị sĩ địa phương để gây áp lực buộc họ ủng hộ kế hoạch. Tuy nhiên, nghị sĩ đảng Cộng hòa ở Ken-tắc-ky, ông Th.Mát-xi (Thomas Massie) tuyên bố sẽ không làm việc với ông Đ.Trăm. "Tôi vẫn sẽ phản đối dự luật này. Tôi nghĩ nó còn tệ hơn Obamacare", ông Mát-xi khẳng định với đài MSNBC.
Trong khi đó, ông Ô-ba-ma cứa thêm "vết thương lòng" cho người kế nhiệm bằng tuyên bố hôm 23-3 nhân kỷ niệm ngày ông đặt bút ký phê chuẩn Obamacare: "Chúng ta nên bắt đầu từ cơ sở là bất kỳ sự thay đổi nào cũng sẽ giúp hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta tốt hơn, không tệ hơn đối với những người Mỹ làm việc chăm chỉ. Đó nên luôn là vấn đề cần được ưu tiên".
NGỌC HÀ