Đó là nội dung bài viết của Tiến sĩ Jamie Shea, Phó trợ lý Tổng thư ký NATO phụ trách về những thách thức an ninh mới nổi, đăng trên trang theparliamentmagazine.eu ngày 8-10 vừa qua.

Theo Tiến sĩ Jamie Shea, trước đây, các mối đe dọa thường dễ dàng xác định, ví như động thái triển khai quân ồ ạt tới biên giới hay lắp đặt hệ thống tên lửa ở bên ngoài biên giới EU. Trước khi xảy ra xung đột, thường có các dấu hiệu như huy động lực lượng, khủng hoảng quốc tế kéo dài… Tuy nhiên, trong thế kỷ 21 này, chiến tranh là nơi mà kẻ tấn công không bao giờ cảnh báo trước. Bọn khủng bố cũng thay đổi mục tiêu tấn công, chủ yếu nhằm vào đám đông tham dự buổi hòa nhạc, các quán cà phê hay ngân hàng…

leftcenterrightdel
Tiến sĩ Jamie Shea. Ảnh: Friends of Europe.

Ông Jamie Shea cho biết, năm 2017 đã có tới 16 cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn xảy ra ở 8 nước châu Âu. Ở Pháp, cảnh sát đã bắt giữ 621 người tình nghi có liên hệ với khủng bố, trong khi con số này ở Đức là 1.100 người. Cũng trong năm 2017, có khoảng 4.500-5.000 người rời EU để tham gia tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria và Iraq, đồng thời có khoảng 2.000-2.500 người khác đã trở về châu Âu hoặc đang tìm cách trở về. Phương thức, thủ đoạn khủng bố ngày một cực đoan, bạo lực hơn và đã xuất hiện trào lưu khủng bố tự phát, không cần tổ chức hay sự tài trợ nào, với công cụ đôi khi chỉ là xe tải, súng đánh cắp hay dao.

Cuối tháng 9 vừa qua, cảnh sát Pháp bắt giữ và tiến hành điều tra một thanh niên 18 tuổi được cho là đến từ nước Cộng hòa Chechnya thuộc Liên bang Nga nghi ngờ âm mưu thực hiện một vụ tấn công khủng bố trên đất Pháp. Theo Reuters, trong quá trình bị thẩm vấn, y khai nhận đã tìm kiếm trên internet thông tin về tổ chức khủng bố IS tự xưng. Tuy nhiên, đối tượng phủ nhận việc đi theo hệ tư tưởng thánh chiến cực đoan. “Internet đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá tư tưởng thánh chiến, tuyển dụng những kẻ khủng bố trong tương lai”, Tiến sĩ Jamie Shea khẳng định.

Trước nguy cơ khủng bố ngày một rõ ràng, EU đã xây dựng chiến lược 3 bước nhằm ngăn chặn các phần tử khủng bố và nâng cao năng lực ứng phó ở các thành phố châu Âu một khi tình huống xấu nhất xảy ra. Theo đó, bước một là giảm khả năng đi lại, tiếp cận tiền bạc, vũ khí và chất nổ của những kẻ khủng bố. EU dự kiến tăng cường 10.000 biên chế cho Cơ quan kiểm soát biên giới và phòng vệ bờ biển của EU (FRONTEX); tăng cường trao đổi thông tin qua hệ thống dữ liệu Schengen và hệ thống Định vị tên hành khách (PNR); kiện toàn Trung tâm chống khủng bố của Europol để trở thành cơ sở đầu não của khu vực về hợp tác an ninh và cảnh sát, đặc biệt về chống đánh cắp và làm giả hộ chiếu.

Ở bước hai, EU sẽ tập trung nâng cao năng lực đối phó trong tình huống có khủng bố. EU đang hỗ trợ các thành phố ở châu Âu nâng cấp cơ sở hạ tầng để các phần tử khủng bố khó tiếp cận các sự kiện, địa điểm công cộng hơn; tăng cường chia sẻ dữ liệu giữa chính quyền và khu vực tư nhân, chẳng hạn, để phát hiện sớm những kẻ sử dụng giấy tờ giả thuê xe ở các công ty tư nhân (một bài học rút ra từ các vụ khủng bố ở Nice và Berlin).

Bước cuối cùng là chống cực đoan hóa và bạo lực. EU đang hợp tác tích cực với các nhà cung cấp internet và các công ty mạng xã hội để loại bỏ các giao diện, băng hình mang tính kích động bạo lực, tư tưởng thánh chiến trên internet. Bên cạnh đó, EU cũng tiến hành hơn 600 dự án hợp tác với các nước đối tác để đào tạo lực lượng an ninh, giải quyết việc làm, giáo dục và hòa nhập cộng đồng để ngăn chặn nguyên nhân gốc rễ của khủng bố. “Bảo vệ công dân là trách nhiệm của các nhà lãnh đạo EU, đòi hỏi các nước thành viên phải phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong việc dự đoán, ngăn chặn các mối đe dọa khủng bố”, Tiến sĩ Jamie Shea nhấn mạnh.

BÌNH NGUYÊN