Báo New York Times mới đây đăng tải bài viết có tựa đề When No Place Is Safe: Sheltering Under Siege in Syria (Tạm dịch: Tìm nơi trú ẩn giữa “mưa bom bão đạn” ở Syria), tường thuật lại thảm cảnh của hàng trăm nghìn người dân sống tại khu vực Đông Ghouta. Báo Quân đội nhân dân giới thiệu nội dung chính bài viết.

Toàn bộ hoạt động đời sống ở Đông Ghouta đều diễn ra ở dưới lòng đất. Đó là lời mô tả của một nhân viên cứu trợ khi hàng nghìn dân thường tại đây đổ dồn về các hầm trú ẩn. Khi giao tranh ở khu vực ngoại ô thủ đô Damascus tiến lên một nấc thang khốc liệt mới cũng là lúc các gia đình núp mình dưới lòng đất. Trong nhiều giờ liền, họ cứ chờ đợi các trận mưa bom sẽ nhanh chóng chấm dứt. Thế nhưng, các trận mưa bom ấy lại không có dấu hiệu giảm.

leftcenterrightdel
Phụ nữ và trẻ em trú ẩn tại một tầng hầm ở khu vực  Đông Ghouta. Ảnh: AFP

Tại các thành phố, thị trấn khác từng do lực lượng phiến quân kiểm soát như Aleppo hay Daraya, những trận mưa bom tương tự cũng diễn ra nhằm vào cơ sở hạ tầng và các khu dân cư. Theo tổ chức Cứu trợ Trẻ em (Save the Children) và Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn, có khoảng 350.000 dân thường đang bị mắc kẹt tại Đông Ghouta. Kể từ khi giao tranh bùng phát dữ dội vào ngày 4-2 tới nay, đã có 346 dân thường thiệt mạng và 878 người khác bị thương tại đây.

Một đoạn video của các nhà hoạt động địa phương cho thấy cảnh nhiều phụ nữ, trẻ em tụ tập dưới các tầng hầm, chơi đùa và nấu nướng để giết thời gian. Một số người còn chia sẻ những đoạn ghi âm tiếng chiến đấu cơ và trực thăng gầm rú trên đầu, gửi đi những lời cầu cứu tuyệt vọng trên các trang mạng xã hội.

Tại một số nơi ở Đông Ghouta, những khoảng trống dưới lòng đất được nối với nhau bằng những đường hầm. “Người dân đang chạy trốn khỏi các trận mưa bom", Firas Abdullah, một nhà hoạt động truyền thông địa phương cho biết như vậy trong đoạn video ghi lại cảnh anh phải cúi thấp đầu để di chuyển trong các đường hầm chật hẹp. Theo Firas Abdullah, một số phụ nữ và trẻ em đã trú ẩn dưới những tầng hầm suốt 72 giờ và đang rất cần thức ăn, nước uống. Firas Abdullah mô tả tình hình ở đây “vô cùng nghiêm trọng”.  “Sự thật là dù trốn dưới tầng hầm, người dân vẫn không cảm thấy được an toàn trước những trận mưa bom. Tất cả đều vô cùng sợ hãi”, Sonia Khush, Giám đốc tổ chức Cứu trợ Trẻ em tại Syria cho biết.

Mặc dù Đông Ghouta chẳng còn xa lạ với những đợt giội bom kể từ năm 2012, thế nhưng giao tranh những ngày gần đây được cho là tồi tệ nhất trong những năm qua. Trên mặt đất, cảnh tượng hãi hùng đang diễn ra. Người dân bỏ chạy tán loạn sau hàng loạt đợt không kích. Nhiều người xem tầng hầm chính là nơi trú ẩn duy nhất trong một bối cảnh nguy hiểm như vậy. Họ không có cơ hội để sơ tán bởi khu vực này đã bị phong tỏa nhiều tháng qua.

Đối với Shadi Jad, một ông bố trẻ đang trú ẩn cùng vợ và 8 gia đình khác trong một tầng hầm dưới lòng đất, mặc dù nơi đây chẳng khác gì một nấm mồ nhưng đó lại là nơi duy nhất bảo vệ tính mạng của mọi người. Theo Shadi Jad, sống trong không gian chật chội như vậy lại giúp cộng đồng xích lại gần nhau hơn: “Chúng tôi kể chuyện cho nhau nghe, cố gắng xua tan nỗi sợ hãi bằng vài mẩu chuyện vui. Nơi trú ẩn này khiến mối quan hệ giữa mọi người được thắt chặt hơn”.

Hoda Khayti, 29 tuổi, cho biết gia đình cô cũng giống như hầu hết hàng xóm của mình, cả tuần nay đều sống dưới tầng hầm. Vì vừa mới có thêm 12 gia đình khác tới tá túc nên không gian trở nên vô cùng chật chội. "Giây phút đáng sợ nhất là khi những quả rocket rơi xuống. Sau đó là cả một sự im lặng. Chúng tôi thấy như hồn lìa khỏi xác mỗi lần máy bay đến gần và thở phào nhẹ nhõm khi chúng rời đi”, Hoda Khayti kể.

Giống như Shadi Jad, Hoda Khayti cũng cho rằng tầng hầm đã trở thành nơi gắn kết cộng đồng với nhau. Họ chia sẻ thức ăn, những tấm chăn và các câu chuyện trong khi chờ đợi tiếng chiến đấu cơ trên đầu xa dần: “Mỗi lần ở dưới tầng hầm lên, mẹ tôi vẫn thường mang theo nhiều câu chuyện như người phụ nữ nào đó vừa kết hôn hay mới sinh em bé chẳng hạn”. Mặc dù vậy, Hoda Khayti vẫn do dự mỗi khi phải xuống tầng hầm trú ẩn vì lo sợ bị mắc kẹt dưới lòng đất. “Tôi không muốn chết dưới tầng hầm. Mới tuần trước thôi, tôi đã chứng kiến cảnh cả một gia đình chết dưới tầng hầm", Hoda Khayti cho biết.

Các nhóm cứu trợ cảnh báo rằng, tình trạng có thể nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn do các tầng hầm đều thiếu khí, thiếu điện, nước, nơi tắm giặt, tiềm ẩn nguy cơ dẫn tới các vấn đề sức khỏe như bệnh về đường hô hấp, bệnh ghẻ. Thế nhưng, người dân ở Đông Ghouta gần như không có lựa chọn nào khác.

HOÀNG VŨ (lược dịch)