Theo Reuters, ngày 16-5, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã yêu cầu Tổng lãnh sự Israel tại thành phố Istanbul tạm thời trở về Israel. Trước đó một ngày, Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu Đại sứ Israel tại Ankara tạm thời về nước do hành động bạo lực của binh lính Israel nhằm vào người biểu tình Palestine tại biên giới với Dải Gaza. Trong bài viết trên trang Twitter cá nhân ngày 15-5, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã thẳng thừng chỉ trích Israel, nhấn mạnh việc Israel chiếm đóng đất của người Palestine là vi phạm các Nghị quyết của Liên hợp quốc.
    |
 |
|
Người dân Palestine biểu tình phản đối Mỹ chuyển trụ sở Đại sứ quán về Jerusalem. Ảnh: la-croix.com |
Trong hành động đáp trả, Bộ Ngoại giao Israel ngày 15-5 thông báo, đã đề nghị Lãnh sự Thổ Nhĩ Kỳ tại Jerusalem rời khỏi Israel trong một khoảng thời gian không xác định.
Không chỉ Thổ Nhĩ Kỳ, Bỉ ngày 16-5 cũng triệu tập Đại sứ Israel, Simona Frankel tới vì diễn biến bạo lực tại Dải Gaza. Chính phủ Ireland cũng triệu tập Đại sứ Israel tại nước này Zeev Boker, đồng thời kêu gọi Liên hợp quốc tiến hành một cuộc điều tra độc lập.
Lời kêu gọi này cũng là quan điểm của nhiều nước ủy viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ). Theo yêu cầu của Kuwait, ngày 15-5, HĐBA LHQ đã triệu tập một cuộc họp ngắn về tình hình Trung Đông, trong đó có vấn đề Palestine. Tại cuộc họp, Điều phối viên đặc biệt của LHQ về tiến trình hòa bình Trung Đông Nickolay Mladenov khẳng định, Israel phải chịu trách nhiệm cho việc sử dụng vũ lực. Ông Mladenov hối thúc HĐBA tăng cường các nỗ lực nhằm hỗ trợ giải pháp hòa bình đối với cuộc xung đột Israel-Palestine, kêu gọi tất cả các bên kiềm chế hành động đơn phương, hướng tới giải pháp hai nhà nước.
|
|
 |
|
Bạo lực ở Dải Gaza ngày 14-5 đã khiến ít nhất 60 người thiệt mạng và hàng nghìn người bị thương. Ảnh: AP |
Trong khi đó, Đại sứ Anh tại LHQ Karen Pierce nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở cuộc điều tra độc lập và minh bạch về việc Israel sử dụng đạn thật trong các tình huống như vậy, cũng như các vụ tấn công nhằm vào lực lượng quân đội Israel. Đại sứ Anh đề nghị ông Mladenov đẩy nhanh các đề xuất giúp giảm căng thẳng tại khu vực này, trong đó có sự hỗ trợ của quốc tế về cơ sở hạ tầng và các dịch vụ thiết yếu khác.
Về phần mình, Đại sứ Thụy Điển tại LHQ Olof Skoog nhấn mạnh, "lập trường của Thụy Điển và Liên minh châu Âu (EU) nói chung về quy chế của Jerusalem là rõ ràng và sẽ không thay đổi. Toàn bộ ba tôn giáo Do Thái, Hồi giáo, và Thiên chúa giáo đều có những mối ràng buộc chặt chẽ với Jerusalem và điều này cần phải được duy trì". Đại sứ Thụy Điển cũng hối thúc Israel "tôn trọng quyền được biểu tình hòa bình, bảo vệ thường dân và hạn chế tối đa việc sử dụng vũ lực". Theo ông, tất cả các bên cần phải ngay lập tức có những biện pháp để giảm leo thang xung đột và HĐBA có trách nhiệm thúc đẩy những nỗ lực như vậy.
Cùng ngày, Chính phủ Angola ra tuyên bố nêu rõ, tình hình bạo lực tại Dải Gaza đã làm suy yếu những nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong việc bảo đảm tiến trình đàm phán trên cơ sở nghị quyết của LHQ rằng, sự tồn tại của hai nhà nước là giải pháp công bằng và lâu dài duy nhất.
Trong một động thái nhằm tháo gỡ “quả bom” xung đột ở Trung Đông, ngày 15-5, Nga bày tỏ sẵn sàng đứng ra chủ trì một cuộc gặp thượng đỉnh giữa Palestine và Israel để tái khởi động các cuộc đàm phán trực tiếp giữa hai bên. Theo Phó Đại sứ thứ nhất của Phái đoàn thường trực Nga tại LHQ, ông Dmitry Polyanskiy, các cuộc đàm phán nên được nối lại trên cơ sở những quyết định và nguyên tắc đã được HĐBA thông qua trước đó, cũng như Sáng kiến Hòa bình Arab. Ông nhấn mạnh, hành động xa rời luật pháp quốc tế chỉ càng khiến khu vực thêm bất ổn. Ông Polyanskiy cho hay, Nga sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho giải pháp hai nhà nước đã được cộng đồng quốc tế chấp thuận để giải quyết tranh chấp Israel-Palestine.
Kể từ năm 2002, nhóm Bộ tứ gồm Mỹ, Nga, Liên minh châu Âu (EU) và LHQ đã thúc đẩy nhiều nỗ lực cho hòa bình Trung Đông, song không đạt được kết quả nào.
BÌNH NGUYÊN