Chớp lấy thời cơ vàng

Trước thời điểm cuộc bầu cử, những biến động trên chính trường Nhật Bản khiến không nhiều người nghĩ liên minh cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe lại có thể giành chiến thắng “ngọt ngào” như vậy. Nghệ thuật chọn thời điểm, quyết định chớp thời cơ ngoạn mục cùng những quyết định đúng đắn là điều được nhắc tới trong chiến thắng này.

Cuộc bầu cử diễn ra đúng “điểm rơi vàng”. Tăng trưởng kinh tế, chỉ số chứng khoán sở hữu những con số đẹp như mơ sau nhiều tháng sụt giảm. Sự ổn định chính trị trong nước, cách xử lý mối quan hệ quốc tế phức tạp một cách hài hòa với mục tiêu bảo đảm an toàn cao nhất cho người dân Nhật Bản, trong bối cảnh khu vực Đông Bắc Á đầy biến động. Thêm vào đó, các đối thủ chính trị trong nước không còn đủ mạnh bởi chia rẽ... Tất cả các yếu tố trên hội tụ như “thời cơ vàng”, tiếp sức cho liên minh cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe giành thắng lợi trọn vẹn.

Theo kết quả chính thức, Đảng Dân chủ tự do (LDP) của Thủ tướng Shinzo Abe giành được 283 ghế. Với nền tảng này, LDP có thể sẽ kiểm soát tất cả ủy ban lập pháp tại Hạ viện. Đảng Công Minh trong liên minh cầm quyền được 29 ghế. Như vậy, liên minh cầm quyền giành được tổng cộng 312 ghế/465 ghế tại Hạ viện, vượt mức đa số 2/3 cần thiết để có thể dễ dàng thông qua các quyết sách của Chính phủ.

Chiến thắng lần này còn có ý nghĩa củng cố cơ hội của Thủ tướng Shinzo Abe tiếp tục đứng đầu LDP trong cuộc bầu cử Chủ tịch đảng vào tháng 9-2018, mở đường cho kỷ lục là Thủ tướng cầm quyền lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản. Theo kế hoạch, ông Shinzo Abe sẽ được chọn tiếp tục làm Thủ tướng trong phiên họp đặc biệt của Hạ viện, dự kiến diễn ra vào ngày 1-11.

Với việc liên minh cầm quyền đang chiếm đa số tại Thượng viện, chiến thắng của LDP tại Hạ viện vừa qua đã chứng tỏ sự ủng hộ của đa số cử tri dành cho Thủ tướng Shinzo Abe tiếp tục duy trì các chính sách đối nội và đối ngoại, trong đó đáng chú ý là chính sách kinh tế Abenomics, cải cách Hiến pháp và gia tăng sức ép trong vấn đề đối phó với Triều Tiên. Chiến thắng áp đảo của liên minh cầm quyền ngay lập tức tác động tích cực đến thị trường chứng khoán Tokyo khi các nhà đầu tư đổ xô mua cổ phiếu tại thị trường chứng khoán Tokyo, giúp cho thị trường này lập kỷ lục chuỗi tăng điểm dài nhất trong vòng gần 57 năm qua.

Chiến thắng cũng cho thấy sự sáng suốt của Thủ tướng Shinzo Abe khi ông quyết định giải tán Hạ viện, mở đường cho một cuộc tổng tuyển cử sớm ở xứ sở "Mặt trời mọc". Nhìn vào “sóng gió” mà ông Shinzo Abe và LDP đã trải qua, khi tỷ lệ tín nhiệm giảm xuống dưới 30% trong tháng 7 vừa qua, cho thấy cách ông cùng LDP vượt qua khủng hoảng để giành chiến thắng thật ngoạn mục.

Chiến thắng chắc chắn sẽ giúp tỷ lệ ủng hộ Chính phủ và LDP tăng lên rất nhiều, nhất là sau khi các đảng đối lập lớn nhất đang khủng hoảng, khó có cơ hội hợp tác với nhau để có thể “soán ngôi” của LDP. Hơn nữa, “nước cờ” giải tán Hạ viện còn giúp phe đối lập không còn điều kiện truy vấn những rắc rối của Thủ tướng Shinzo Abe về các vụ bê bối có liên quan tới Viện Giáo dục Kake và Tổ chức giáo dục Moritomo Gakuen.

Tuy quyết định giải thể Hạ viện để tổ chức bầu cử sớm là một bước đi mạo hiểm, bởi nó có thể đặt liên minh cầm quyền của ông Shinzo Abe trước rủi ro có thể mất đi vị trí “đa số tuyệt đối” (tương đương 2/3 ghế) trong Hạ viện. Nhưng dù sao, trong bối cảnh sự tín nhiệm của người dân dành cho Chính phủ đang tăng lên, cộng với việc phe đối lập chưa thực sự có đủ sức mạnh để cạnh tranh quyền lực với đảng cầm quyền, quyết định giải tán Hạ viện và giờ đây là chiến thắng vang dội của LDP là thời cơ tốt để Thủ tướng Shinzo Abe quyết định xây dựng lại nền tảng chính trị tại Hạ viện nhằm hỗ trợ thuận lợi cho đảng cầm quyền điều hành đất nước; hoàn thành các mục tiêu đối nội và đối ngoại mà ông đề ra kể từ khi trở lại nắm quyền. Đặc biệt, điều này giúp Thủ tướng Shinzo Abe gặp nhiều thuận lợi trong việc thuyết phục Quốc hội thông qua kế hoạch sửa đổi Hiến pháp nhằm tăng cường sức mạnh quân đội Nhật mà ông Shinzo Abe ấp ủ bấy lâu.

Chiến thắng này còn khẳng định sự ủng hộ của cử tri Nhật Bản đối với các chính sách của ông Shinzo Abe, với mong muốn ông tiếp tục vai trò lãnh đạo chính trị của mình. Đó là chính sách kinh tế Abenomics với mục tiêu lớn nhất là đưa nước Nhật thoát khỏi tình trạng giảm phát. Về mặt đối ngoại, chắc chắn là việc tiếp tục thiết lập mối quan hệ mật thiết với đồng minh Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh Đông Bắc Á đầy biến động như hiện nay.

Tại thời điểm nhạy cảm như hiện nay, trong số những chính sách mà Thủ tướng Shinzo Abe quyết làm cho bằng được, đó chính là tăng quyền cho quân đội. Bộ luật an ninh mới tại Nhật Bản đã cho phép Lực lượng Phòng vệ nước này được mở rộng quyền hạn và thừa nhận quyền phòng thủ tập thể, rất có thể tới đây, sẽ còn nhiều sự mở rộng hơn nữa.

Cũng dễ hiểu bởi tình hình quan hệ với các nước có tranh chấp chủ quyền như Hàn Quốc, Trung Quốc hay Nga, tuy có nhiều cải thiện, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Căng thẳng với Trung Quốc vẫn chưa được giải quyết sau khi Nhật Bản quốc hữu hóa quần đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư vào năm 2012. Quan hệ với Hàn Quốc cũng tồn tại nhiều vấn đề xung quanh tranh cãi về chủ quyền tại quần đảo Takeshima mà Seoul gọi là Dokdo; cũng như vấn đề "phụ nữ mua vui". Trong khi đó, quan hệ với Triều Tiên, dù hai bên đã đạt được thỏa thuận tích cực tại Hội nghị tư vấn liên Chính phủ Nhật - Triều (tháng 5-2014) trong giải quyết vấn đề con tin người Nhật bị bắt cóc, tuy nhiên, các cuộc đàm phán sau đó đã bị bỏ dở và chương trình hạt nhân, tên lửa của Triều Tiên làm cho triển vọng giải quyết vấn đề này càng mờ mịt.

Một kỷ nguyên mới sắp mở ra; chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe và LDP cần rất nhiều nỗ lực mạnh mẽ để cân bằng và giảm bớt những điểm nóng bên ngoài; bảo vệ an toàn người dân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho Nhật Bản trong giai đoạn mới. 

NGUYỄN HÒA