Cuộc chiến chống sự mập mờ giữa sự thật và dối trá

Theo Le Monde, trong cuộc gặp gỡ báo chí nhân dịp năm mới tại Điện Elysée ngày 3-1, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định, Pháp sẽ phát triển hệ thống luật pháp của mình để bảo vệ "cuộc sống dân chủ" trước những thông tin sai lệch. "Khi tin tức giả tràn lan, cần phải có một sự phán xử và nếu cần thiết sẽ phải gỡ bỏ nội dung đó, xóa bỏ tài khoản người dùng và cuối cùng là chặn các trang web", trang tin Politico dẫn lời ông Macron cho hay.

Ông Macron cũng chỉ trích gay gắt sự lan tràn dễ dãi và nhanh chóng các "thông tin sai lệch" bằng mọi ngôn ngữ trên toàn thế giới, bôi xấu và giảm uy tín của một chính trị gia, một nhân vật nổi tiếng hay một nhà báo. Nhà lãnh đạo Pháp cho rằng, các mạng xã hội phải có nghĩa vụ nâng cao tính minh bạch của tất cả các nội dung được tài trợ nhằm công khai danh tính của các nhà quảng cáo và của cả những người kiểm soát cũng như để giới hạn số tiền tài trợ. Cũng theo ông Macron, những âm mưu cố tình đưa thông tin theo kiểu mập mờ giữa sự thật và dối trá đã làm xói mòn niềm tin của người dân về nền dân chủ tự do. "Chúng tôi sẽ tăng cường hệ thống pháp lý của mình để bảo vệ nền dân chủ trước tin tức giả", hãng tin AFP dẫn lời ông Macron.

leftcenterrightdel
Tổng thống Pháp E.Macron tuyên bố tuyên chiến với nạn tin giả trong cuộc gặp mặt báo chí ngày 3-1 vừa qua. Ảnh: Reuters

Trước đó, Đức đã thông qua luật xóa bỏ các phát ngôn thù hận trên các mạng xã hội vào mùa hè năm 2017 và có hiệu lực ba tháng sau đó. Nhưng phải đợi đến ngày 1-1-2018 thì luật này mới tác động chính thức đến các mạng xã hội lớn ở Đức, như facebook, twitter và youtube. Theo đạo luật trên, để khỏi bị phạt tiền với mức cao nhất là 50 triệu euro, các mạng xã hội phải xóa bỏ trong vòng 24 giờ mọi thông tin đăng tải bị coi là mang nội dung thù hằn, chẳng hạn các lời chửi rủa, xúi giục, kích động bạo lực hay tuyên truyền cho khủng bố. Việc phát tán tin giả mạo, cho dù là cố ý hay đưa tin do nhầm lẫn, cũng nằm trong phạm vi điều chỉnh của luật này. Đối với các trường hợp phức tạp, các mạng xã hội có tối đa 7 ngày để quyết định xem liệu một nội dung có mang tính thù hận hay không. Danh tính của người đăng tải các phát ngôn thù hận đó cũng phải được công bố.

Ngoài Đức và Pháp, chính phủ nhiều nước châu Âu khác cũng đang muốn hoạt động kinh doanh kỹ thuật số cần tuân thủ các quy định hiệu quả hơn. Giới chức cấp cao tại châu Âu đã nhiều lần chỉ trích những hành vi mà họ cho rằng thuộc dạng trốn thuế, vi phạm luật riêng tư và lạm dụng sức mạnh thị trường của các "ông lớn" như google, facebook và amazon. Một số quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu (EU) cũng đồng loạt thông báo về những sáng kiến chính sách chung liên quan trong các cuộc thảo luận về nền kinh tế kỹ thuật số trong thời gian qua.

Các “ông lớn” mạng xã hội vào cuộc

Cùng với sự phát triển của khoa học-công nghệ và các trang mạng xã hội, tin giả đang là vấn nạn trong thế giới hiện đại. Các trang mạng xã hội hàng đầu thế giới như google, facebook và twitter từng bị cáo buộc là bất cẩn và cẩu thả trong việc thu thập thông tin với mục đích cuối cùng là để lấy tiền quảng cáo.

Trước những chỉ trích trên, mới đây, facebook công bố sáng kiến giúp các hãng tin thu hút được người dùng có trả phí và hỗ trợ tiếp cận thông tin chính thống sau khi các nhà xuất bản nhận định người dùng trên mạng là mục tiêu ưu tiên hàng đầu của họ. Chương trình thử nghiệm được bắt đầu với hệ điều hành Android và có tiềm năng ứng dụng với nhiều loại hình thông tin khác nhau. Người dùng sẽ có thêm lựa chọn trả tiền trong tính năng Instant Articles của facebook để đăng nhập và đọc tin của các hãng với một khoản phí nhất định. Một khi người dùng ấn nút "subscribe" sau khi được nhắc nhở thì các nhà sản xuất sẽ trực tiếp quản lý khoản thanh toán của khách hàng và giữ 100% doanh thu từ chức năng này của facebook. Các trang tin chạy thử nghiệm gồm Bild và Spiegel (Đức), Le Parisien (Pháp), La Republicca (Italy), Washington Post, Baltimore Sun, Los Angeles Times, San Diego Union-Tribune (Mỹ). Trước đó, google cũng giới thiệu một tính năng tương tự.

Đây được xem là một trong những nỗ lực mới nhất của các “ông lớn” mạng xã hội nhằm kiến tạo một môi trường tin tức trong sạch và ngăn chặn phát tán tin giả.

BÌNH NGUYÊN