Trên Twitter, Tổng thống Donald Trump cho rằng, việc Nga và Trung Quốc đang chơi trò phá giá tiền tệ trong bối cảnh Mỹ tiếp tục nâng lãi suất là điều không thể chấp nhận. Tân Hoa Xã cho rằng, tuyên bố này hoàn toàn trái ngược với đánh giá gần đây của Bộ Tài chính Mỹ và nhận định thiếu chính xác về tình hình kinh tế. Trong Báo cáo về Chính sách tỷ giá giao dịch và kinh tế quốc tế trình bày trước quốc hội cuối tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ nhận định, không có đối tác thương mại lớn nào, kể cả Trung Quốc, có động thái thao túng giá trị tiền tệ trong giai đoạn hiện tại. 

Theo báo cáo trên, việc định giá đúng giá trị đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc trong năm 2017 đã giúp làm giảm thặng dư thương mại của Trung Quốc đối với Mỹ. Thặng dư tài khoản vãng lai của Trung Quốc chỉ còn khoảng 1,4% GDP nửa cuối năm 2017, giảm mạnh so với mức đỉnh điểm trên 10% GDP vào năm 2007. 

leftcenterrightdel
Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Trung Quốc phá giá tiền tệ. Ảnh: Getty Images.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia kinh tế và các tổ chức tài chính đã chỉ ra rằng, việc Trung Quốc đẩy mạnh cải cách cơ chế tỷ giá giao dịch ngoại tệ theo định hướng thị trường đã giúp đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc được sử dụng rộng rãi cùng với các đồng tiền lớn khác trong những năm gần đây.

Trước đó, Bộ Thương mại Mỹ đã công bố quyết định cấm các công ty trong nước xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cho ZTE-công ty viễn thông hàng đầu của Trung Quốc-với cáo buộc công ty này vi phạm các điều khoản thi hành án phạt từ một tòa án Mỹ vì hành vi bán hàng cho Iran và Triều Tiên, bất chấp các lệnh trừng phạt. Động thái này càng làm gia tăng căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ trong khi hai nước đều nhất trí sẽ giải quyết mâu thuẫn hiện nay thông qua đối thoại.

Thời gian qua, Washington quan tâm đặc biệt tới các hoạt động xuất khẩu công nghệ “nhạy cảm” cho các đối tác Trung Quốc do lo ngại những hoạt động này có thể giúp cho Bắc Kinh vươn lên nắm vị trí tiên phong trong lĩnh vực công nghệ.

 Việc Mỹ áp đặt lệnh cấm các công ty trong nước xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cho ZTE đồng nghĩa công ty này sẽ không thể tiếp tục nhập các linh kiện từ Mỹ để lắp đặt trong các sản phẩm của mình.  

Lệnh cấm được đưa ra sau khi giới chức Mỹ phát hiện ZTE có hành vi gian dối trong việc thi hành án phạt mà Tòa án Liên bang tại Texas đưa ra hồi tháng 3-2017, sau khi kết luận công ty này xuất khẩu bất hợp pháp các hàng hóa của Mỹ cho Iran, vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Theo đó, ZTE phải chịu mức phạt lên tới 1,2 tỷ USD.

Giới chuyên gia kinh tế đã phải lên tiếng cảnh báo về tác động tiêu cực từ lệnh cấm mới của Mỹ. Ông Dan Ikenson, Giám đốc Viện CATO tại Mỹ, cho biết: “Tôi nghĩ rằng, nó sẽ để lại hậu quả rất tai hại không chỉ đối với ZTE mà còn với mối quan hệ giữa Mỹ-Trung Quốc nói chung”. 

Phản ứng trước quyết định mới của Mỹ, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, Trung Quốc hy vọng Mỹ có thể giải quyết vấn đề trên một cách hợp lý, phù hợp với các nguyên tắc và luật pháp. Bộ Thương mại cũng sẽ theo dõi chặt chẽ vụ việc và sẵn sàng có các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc.

Hiện những căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc được giới chuyên gia đánh giá là chưa gây ra nhiều tác động nghiêm trọng tới nền kinh tế toàn cầu nói chung. Tuy nhiên, nếu hai bên tiếp tục leo thang những căng thẳng mới, dẫn tới bùng nổ một cuộc chiến thương mại thực sự thì hậu quả sẽ rất khó lường. Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ông Roberto Azevedo cảnh báo, tăng trưởng kinh tế toàn cầu có nguy cơ giảm xuống rất nhanh chóng và các cuộc đụng độ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là những khoảnh khắc khó khăn nhất mà WTO phải đối mặt trong lịch sử 23 năm hoạt động của mình.

XUÂN PHONG