Các cường quốc thế giới thống nhất thỏa thuận ngừng bắn ở Xy-ri

Một thỏa thuận ngừng bắn ở Xy-ri đã được các cường quốc thế giới thống nhất và có thể thực hiện trong một tuần nữa.

Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri (John Kerry) và Ngoại trưởng Nga Xéc-gây La-vrốp (Sergei Lavrov) cùng thông báo nhóm 17 quốc gia ủng hộ Xy-ri đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạm thời và cung cấp viện trợ nhân đạo tại quốc gia Trung Đông bị chiến tranh tàn phá này, AP ngày 12-2 đưa tin. Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Giôn Ke-ri cho hay, tại cuộc đàm phán hòa bình ở thành phố Muy-ních (Đức), "Nhóm Quốc tế Ủng hộ Xy-ri" đã nhất trí thực thi một lệnh ngừng bắn, tạm dừng các hoạt động thù địch trên toàn lãnh thổ Xy-ri. Ngoài ra, các bên cũng đã đạt được thỏa thuận nhằm tăng cường viện trợ nhân đạo tại nước này. Theo ông Giôn Ke-ri, lệnh ngừng bắn tạm thời này sẽ được thực thi trong vòng “một tuần nữa”. “Tôi hài lòng để nói rằng hôm nay tại Muy-ních, chúng tôi đã đạt được tiến bộ trên cả hai mặt trận nhân đạo và chấm dứt chiến sự trước mắt; hai mặt trận này, tiến trình này, có tiềm năng thực hiện đầy đủ để có thể thay đổi cuộc sống hàng ngày của người dân Xy-ri”, ông Giôn Ke-ri nói. Ngoại trưởng Giôn Ke-ri cũng lưu ý xung đột ở Xy-ri không nhất thiết phải kết thúc trong tương lai gần. Bản thỏa thuận chỉ đơn thuần giúp "tạm dừng" cuộc chiến để đưa viện trợ nhân đạo tới Xy-ri. Trả lời trước báo giới, Ngoại trưởng Giôn Ke-ri cho biết số hàng hỗ trợ nhân đạo sẽ được chuyển đến Xy-ri trong tuần này. Ngoài ra, ông cho hay, các bên cũng nhất trí rằng cuộc đàm phán hòa bình về Xy-ri ở Giơ-ne-vơ (Thụy Sĩ) cần được nối lại "càng sớm càng tốt".

Về phần mình, Ngoại trưởng Nga La-vrốp cho biết, lệnh ngừng bắn nói trên không áp dụng đối với các nhóm thánh chiến như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng hay Mặt trận Al-Nusra và các hoạt động quân sự chống lại những nhóm phiến quân này sẽ vẫn được tiến hành. Ngoại trưởng Nga La-vrốp cho rằng việc ngừng các hoạt động thù địch tại Xy-ri là một nhiệm vụ rất khó khăn. Cũng theo ông, cuộc đàm phán hòa bình về Xy-ri tại Giơ-ne-vơ cần được nối lại trong thời gian sớm nhất có thể với sự tham gia của tất cả các nhóm đối lập Xy-ri. Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh, các bên tham chiến tại Xy-ri ngừng bắn là một bước tiến đến khởi động đàm phán giữa các bên Xy-ri. Đàm phán giữa các bên Xy-ri cũng không nên có bất cứ điều kiện tiên quyết nào và phải bao gồm đại diện rộng rãi phe đối lập. Ông nhấn mạnh, không để lặp lại thực tế một phần phe đối lập Xy-ri có thái độ không xây dựng và đưa ra các điều kiện trước khi đàm phán.

Vòng đàm phán hòa bình Xy-ri mới nhất diễn ra ở Giơ-ne-vơ đầu tháng này đã lâm vào bế tắc khi cả hai phe chính phủ và lực lượng đối lập Xy-ri không chấp nhận nhượng bộ. Đặc phái viên LHQ về Xy-ri, ông Xtáp-phan Đề Mi-xtu-ra (Staffan de Mistura) đã phải tuyên bố hoãn vòng đàm phán tới ngày 25-2 tới. Cũng nhân dịp này, Ngoại trưởng Nga đã hối thúc liên quân chống IS do Mỹ dẫn đầu hợp tác với quân đội Nga tại Xy-ri, bởi cả hai đều có "chung một kẻ thù". Bên cạnh đó, ông La-vrốp cũng tuyên bố quan điểm cho rằng sự thay đổi chính quyền Tổng thống Xy-ri Ba-sa An Át-xát (Bashar al-Assad) sẽ có những tác động tích cực chỉ là một sự ảo tưởng. Ông La-vrốp cũng cảnh báo âm mưu biến tiến trình chuyển tiếp chính trị tại Xy-ri thành một cuộc đảo chính với sự hỗ trợ từ bên ngoài, nhấn mạnh tiến trình này phải được thực hiện qua sự thỏa thuận giữa chính quyền và phe đối lập mang tính đại diện đầy đủ.

Công bố ngừng bắn được đưa ra trong bối cảnh lực lượng quân đội chính phủ Xy-ri, với sự yểm trợ của không quân Nga, đang tiến vào tỉnh A-lép-pô mở đợt tấn công mới. Diễn biến này đe dọa sẽ lại đẩy hàng chục nghìn người dân Xy-ri bị bao vây trong các khu vực do lực lượng nổi dậy chiếm đóng thuộc thành phố A-lép-pô vào những khó khăn mới. Ngoại trưởng Đức Ph.Xtên-mai-ơ (Frank-Walter Steinmeier) cho hay, các quan chức Mỹ và Nga khẳng định rằng những chiến dịch quân sự nhằm chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng sẽ tiếp tục, nhưng cả Mát-xcơ-va và Oa-sinh-tơn đồng ý phối hợp chặt chẽ hoạt động của mình.

Mặc dù thỏa thuận trên giấy đã được thông qua, ông Giôn Ke-ri vẫn cảnh báo rằng, thử thách thực sự sẽ là liệu tất cả các bên có tuân theo những cam kết trong văn bản này hay không. Một lực lượng chuyên trách do Mỹ và Nga cùng điều hành sẽ có trách nhiệm thực thi thỏa thuận ngừng bắn thông qua các cuộc tham vấn với những lực lượng tham chiến của Xy-ri.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga La-vrốp tiếp tục cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ đang góp phần gây ra bạo lực trong khu vực khi lực lượng phiến quân ở A-lép-pô đang được sự hậu thuẫn của nước này. Ông cũng nhắc đến tuyên bố mới đây của A-rập Xê-út rằng họ đang xem xét đưa bộ binh tới Xy-ri, và cảnh báo rằng sự xuất hiện của quân đội nước ngoài tại Xy-ri có thể sẽ khiến xung đột leo thang. Về vấn đề này, ngày 11-2, Thủ tướng Nga Đmi-tơ-ri Mét-vê-đép (Dmitry Mevedev) cảnh báo nếu các lực lượng A-rập “nhảy vào” vào cuộc chiến tại Xy-ri, họ sẽ làm bùng phát "một cuộc chiến tranh thế giới mới".

NGỌC HÀ