Nhật Bản “xây dựng quốc gia mới” trong năm 2017

Theo Nikkei Asian Review, phát biểu tại một cuộc họp báo mới đây ở tỉnh Mi-ê, miền Trung Nhật Bản, Thủ tướng S.A-bê (Shinzo Abe) cho biết, năm 2017 là thời điểm để hướng đến tương lai 70 năm tới và xúc tiến “xây dựng quốc gia mới”. Ông nhấn mạnh, thế hệ người Nhật Bản hiện nay phải học tập các bậc tiền bối từ 70 năm trước đã xây dựng đất nước Nhật Bản sau chiến tranh, đương đầu với những thách thức và hoàn thành trách nhiệm đối với tương lai.

Thủ tướng S.A-bê cho biết, chính quyền của ông sẽ tiếp tục đặt mục tiêu phát triển kinh tế là ưu tiên cao nhất trong năm 2017, nỗ lực đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng giảm phát kéo dài 20 năm qua. “Chúng tôi sẽ quyết tâm thực hiện ba mũi tên trong chính sách Abenomics là: Thúc đẩy chi tiêu công, nới lỏng tiền tệ và tăng trưởng kinh tế sâu rộng”, Reuters dẫn lời Thủ tướng S.A-bê khẳng định. Theo Reuters, các chuyên gia cho rằng, sau hơn 3 năm triển khai chính sách Abenomics, kinh tế Nhật Bản đang dần thoát khỏi tình trạng trì trệ trong khi thị trường việc làm được cải thiện. Thị trường chứng khoán đã tăng hơn 40%, góp phần vào ổn định giá trị đồng Yên trên thị trường hối đoái, qua đó giúp hoạt động xuất khẩu tăng. Cùng với đó, chính sách Abenomics đã giúp tăng trưởng GDP của Nhật Bản ổn định hơn. Theo cuộc thăm dò dư luận do hãng tin Kyodo thực hiện mới đây, khoảng 65% người dân nói rằng, chính sách Abenomics đang mang lại hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, chính sách Abenomics của Thủ tướng S.A-bê vẫn còn gặp trở ngại trong bối cảnh kinh tế Nhật Bản chưa phục hồi bền vững, trong khi bối cảnh khu vực và quốc tế liên tiếp biến động. Vì vậy mà chính sách Abenomics cần phải được cân nhắc điều chỉnh cho phù hợp.

Khi phát biểu liên quan đến kế hoạch "xây dựng quốc gia mới", Thủ tướng S.A-bê còn nêu rõ, trong năm 2017, chính phủ của ông sẽ tiếp tục thúc đẩy “ngoại giao chủ động”, hướng ra khắp toàn cầu, điều mà ông đã nỗ lực thực hiện trong năm 2016. Đề cập đến điều này, Nikkei Asian Review đã dẫn ví dụ về cuộc hội đàm giữa Thủ tướng S.A-bê với Tổng thống Nga V.Pu-tin (Vladimir Putin) tại Nhật Bản hồi tháng 12-2016, trong đó, hai bên nhất trí tiến hành đàm phán về những hoạt động chung tại các hòn đảo tranh chấp hiện do Nga kiểm soát và gọi là Nam Cư-rin, còn Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc. Trong khi đó, nhiều nguồn tin cho biết, Thủ tướng S.A-bê và Tổng thống đắc cử Mỹ Đ.Trăm (Donald Trump) có thể đang lên kế hoạch hội đàm tại Mỹ vào cuối tháng 1 này, ngay sau khi ông Đ.Trăm nhậm chức.

Có một điều đáng chú ý trong phát biểu của Thủ tướng S.A-bê tại cuộc họp báo, đó là ông đã ám chỉ tới việc nâng cao “tính tự lực” của “xứ sở hoa anh đào”. “Tương lai của chúng ta không phải là một thứ gì do những người khác trao tặng. Chúng ta, những người Nhật Bản, sẽ phải là những người tạo ra nó bằng chính đôi bàn tay của mình. Bây giờ là thời điểm phù hợp và cần thiết để làm điều đó", Thủ tướng Nhật Bản khẳng định. Nikkei Asian Review lưu ý rằng, tuyên bố trên của Thủ tướng S.A-bê  được đưa ra trong bối cảnh Nhật Bản kỷ niệm 70 năm ban hành Hiến pháp hòa bình do Mỹ soạn thảo sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Điều 9 của Hiến pháp hòa bình đã nêu rõ: “Nhân dân Nhật Bản thành thật mong muốn một nền hòa bình quốc tế dựa trên chính nghĩa và trật tự, cam kết vĩnh viễn không phát động chiến tranh như là một phương tiện giải quyết xung đột quốc tế, bao gồm chiến tranh xâm phạm chủ quyền dân tộc và các hành vi vũ lực hoặc các hành vi đe dọa bằng vũ lực. Để thực hiện mục đích ghi ở trên, lục quân, hải quân và không quân cũng như các tiềm lực chiến tranh khác sẽ không được duy trì. Quyền tham chiến của đất nước sẽ không được công nhận”. Sau 70 năm thực hiện Hiến pháp hòa bình, trước những thay đổi to lớn của tình hình trong nước, khu vực và quốc tế, Chính phủ Nhật Bản đã tỏ rõ mong muốn sửa đổi bản Hiến pháp nhằm tăng cường bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia và đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng quốc tế. Từ lâu, Thủ tướng S.A-bê đã bày tỏ quan điểm rằng, Nhật Bản cần có một bản hiến pháp do “chính tay người Nhật” xây dựng để trở thành “một nước có chủ quyền thực sự”. Nikkei Asian Review cho biết, thắng lợi của liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ tự do (LDP) của Thủ tướng S.A-bê và đảng Công minh mới (Komeito) trong cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản hồi tháng 7 vừa qua, đã tạo cơ hội rộng đường hơn cho kế hoạch sửa đổi hiến pháp. Đó là chưa kể đến việc, Tổng thống đắc cử Mỹ Đ.Trăm vẫn luôn cho rằng, các đồng minh của Mỹ như Nhật Bản cần tự xem xét khả năng bảo vệ chính mình, thay vì cứ trông chờ vào Oa-sinh-tơn. Đây được xem là những điều kiện thúc đẩy Thủ tướng S.A-bê sẽ nỗ lực sửa đổi hiến pháp nhằm tạo ra một vị thế mới, một vai trò mới cho đất nước Nhật Bản sau 70 năm được bao quanh bởi “gọng kìm pháp lý” mang tên Hiến pháp hòa bình.

HOÀNG VŨ