Khỏi phải nói, bà Theresa May đã thất vọng như thế nào trước kết quả này. Kể từ khi nhậm chức thủ tướng thay người tiền nhiệm David Cameron, gánh nặng Brexit luôn đè nặng trên vai “người đàn bà thép” của nước Anh, khi bà vấp phải quá nhiều khó khăn so với dự tính ban đầu. Cả Anh và EU đã phải tốn khá nhiều thời gian cho các cuộc đàm phán ở nhiều cấp trong suốt hai năm qua mới có thể đạt được một bản dự thảo thỏa thuận Brexit tương đối phù hợp cho cả hai bên vào tháng 11 năm ngoái.

Nhưng Thủ tướng Theresa May đã không lường trước được sức mạnh chống đối khi đưa bản dự thảo thỏa thuận Brexit ra Quốc hội Anh. Hai lần bỏ phiếu tại Hạ viện (ngày 29-1 và 12-3-2019) đều thất bại mà nguyên nhân chính vẫn là vấn đề biên giới Bắc Ireland. Bản thân các nghị sĩ Anh cũng như toàn bộ giới tinh hoa chính trị nước này hoàn toàn không lường trước được sự phức tạp của vấn đề Bắc Ireland khi Brexit diễn ra. Người Anh đã không tính trước được rằng, Brexit sẽ không thể diễn ra một cách êm xuôi nếu không phải trả một cái giá đắt, mà ở đây là nguy cơ phá vỡ thỏa thuận hòa bình trên đảo Ireland và có thể khiến Vương quốc Anh tan vỡ.

leftcenterrightdel
 Con đường Anh rời Liên minh châu Âu còn nhiều chông gai phía trước. Ảnh: vov.vn.

Thế nên, dù nhận được một số nhượng bộ từ phía EU vài giờ trước khi cuộc bỏ phiếu lần hai diễn ra tối 12-3, bà May vẫn không thuyết phục được các nghị sĩ thuộc Đảng Dân chủ Hợp nhất (DUP), thậm chí cả một số thành viên thuộc Đảng Bảo thủ cầm quyền, bỏ phiếu thuận ủng hộ. Điều an ủi duy nhất đối với bà May là tỷ lệ chênh lệch đa số phiếu trong lần này được rút ngắn lại từ 230 phiếu xuống còn 149 phiếu. Nhưng điều đó cũng không thể lật lại thế cờ cho bà May. Một thất bại khiến con đường Brexit trở nên gập ghềnh hơn, khó khăn hơn, nhất là khi EU thẳng thừng từ chối đàm phán thêm với London về các điều khoản “ly hôn”, đúng như lời Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker nói: “Sẽ không có cơ hội thứ ba”.

Thất bại của cuộc bỏ phiếu lần thứ hai đối với dự thảo thỏa thuận Brexit đã đẩy nền kinh tế lớn thứ năm thế giới vào tình thế chưa từng có tiền lệ và chẳng có hướng đi rõ ràng nào cho những ngày tới. Các lựa chọn của nước Anh vào thời điểm này bao gồm rời EU không có thỏa thuận, trì hoãn Brexit qua mốc ngày 29-3, tổ chức bầu cử sớm, hoặc thậm chí là tiến hành một cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai.  

Cho đến nay, kịch bản được nhắc đến nhiều nhất là Anh sẽ buộc phải lùi thời điểm rời EU sau ngày 29-3 tới. Đây đang là kịch bản khả thi nhất và nhiều khả năng nước Anh sẽ xin gia hạn đến ngày 22-5-2019, tức một ngày trước cuộc bầu cử châu Âu sẽ diễn ra từ ngày 23 đến 26-5. Tuy nhiên, việc gia hạn tiến trình đàm phán Brexit có thể khiến Anh phụ thuộc vào các yêu cầu của EU, hay nói cách khác đẩy quyền kiểm soát tiến trình này về phía khối liên minh. Kịch bản này sẽ dẫn tới một Brexit không theo sự kỳ vọng của những người đã bỏ phiếu ủng hộ London rời khỏi EU trong cuộc trưng cầu lần thứ nhất vào ngày 23-6-2016, hoặc sẽ dẫn tới một cuộc trưng cầu ý dân lần hai với kết quả có nhiều khả năng ngược lại.

Một khả năng khác cũng được nhắc tới là phương án “Brexit cứng”. Theo kế hoạch, Hạ viện Anh sẽ tiến hành một cuộc bỏ phiếu nữa vào hôm nay (ngày 14-3) để quyết định liệu nước này có ra khỏi khối thị trường chung lớn nhất thế giới mà không có thỏa thuận, hay còn gọi là "Brexit cứng", hay không.

Những ngày sắp tới sẽ chứng kiến nước Anh tiếp tục bị cuốn vào vòng xoáy khủng hoảng chính trị mới cùng những chia rẽ nội bộ ngày càng trở nên sâu sắc và trầm trọng hơn. Dù là kịch bản nào đi chăng nữa thì cánh cửa ra khỏi EU vẫn để mở đối với Anh. Chỉ có điều, sẽ không còn phép màu đằng sau cánh cửa này. Không còn con đường trải hoa hồng như nhiều người Anh từng nghĩ, mà là những đoạn đường gập ghềnh thách thức được nhân lên gấp bội sau những lần Hạ viện Anh khước từ dự thảo thỏa thuận Brexit đạt được hồi năm ngoái.

LINH OANH