Theo kế hoạch, nhà lãnh đạo Saudi Arabia sẽ ở lại Pakistan hai ngày trước khi tới Ấn Độ, nơi ông sẽ gặp Thủ tướng Narendra Modi và Bộ trưởng Dầu mỏ Dharmendra Pradhan. Ông dự kiến kết thúc chuyến công du này với chặng dừng chân tại Trung Quốc trong hai ngày (21 và 22-2). Hai chặng dừng chân ngắn ban đầu được lên kế hoạch vào ngày 17 và 18-2 tại Indonesia và Malaysia đã bị hủy không nêu rõ lý do.
Các nhà phân tích đánh giá chuyến công du Nam Á và Trung Quốc lần này là hoạt động đối ngoại lớn nhất của Thái tử Salman trong hai tháng qua. Đây là cơ hội để ông chứng tỏ với phương Tây rằng Saudi Arabia không bị cô lập sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại tại Lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) kéo theo một cuộc khủng hoảng ngoại giao, đặc biệt giữa Saudi Arabia với các đối tác phương Tây. Gần đây, quan hệ giữa hai bên cũng gặp thêm sóng gió mới khi Liên minh châu Âu (EU) bổ sung Ryath vào "danh sách đen các thiên đường trốn thuế".
Chuyên gia James M.Dorsey tại Trường Nghiên cứu quốc tế S.Rajaratnam ở Singapore nhận định: "Ông ấy (Mohammed bin Salman) muốn chứng tỏ rằng mình không bị cô lập trên trường quốc tế và là đại diện cấp cao nhất của Saudi Arabia sau Quốc vương Salman". Trong khi đó, các chuyên gia nghiên cứu Trung Đông tại Viện Nghiên cứu quốc tế Trung Quốc nhấn mạnh tới đặc tính quan trọng của các nước châu Á-đó là không can thiệp vào công việc nội bộ quốc gia khác. Saudi Arabia đang áp dụng các thay đổi về chiến lược và châu Á là một hướng mới trong ngoại giao của Saudi Arabia.
Bên cạnh nỗ lực khẳng định mình trên phương diện ngoại giao, một mục đích khác mà Thái tử Mohammed bin Salman muốn hướng đến trong chuyến công du này là thúc đẩy kinh tế. Trung Quốc hiện là nước mua nhiều dầu nhất của Saudi Arabia và các khách hàng lớn khác cũng đều ở châu Á, như: Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Bà Karen Yong, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu doanh nghiệp Mỹ cho biết: "Châu Á là nguồn đầu tư vào năng lượng và hạ tầng cơ sở của vùng Vịnh và tăng trưởng tương lai của nền kinh tế toàn cầu sẽ diễn ra tại châu Á". Vì vậy, Saudi Arabia không phải là quốc gia vùng Vịnh duy nhất "xoay trục" về phía Đông và đây là một "sự thay đổi logic".
Trong khi đó, đối với Pakistan, chuyến thăm lần này của Thái tử Mohammed bin Salman là dấu mốc quan trọng khẳng định mối quan hệ sâu sắc giữa Riyadh và Islamabad trong bối cảnh tình hình khu vực trở nên căng thẳng khi Ấn Độ và Iran cáo buộc Pakistan ủng hộ các nhóm vũ trang tiến hành các vụ tấn công liều chết đẫm máu trên lãnh thổ nước mình trong những ngày gần đây. Pakistan cần sự ủng hộ của Riyadh với các vấn đề khu vực, đồng thời cũng hy vọng chuyến thăm của đồng minh cũ sẽ đem đến xung lực mới cho nền kinh tế đang chật vật đối mặt với khó khăn của mình.
Tờ Aljazeera cho biết, tháp tùng Thái tử Mohammed bin Salman trong chuyến công du lần này có hơn 1.000 người, trong đó bao gồm các nhà đầu tư của Saudi Arabia. Dự kiến chuyến thăm sẽ mang đến các khoản đầu tư vào Pakistan trị giá tới 20 tỷ USD. Theo ông Haroon Sharif, Chủ tịch Hội đồng Đầu tư của Pakistan, Saudi Arabia sẽ đầu tư chủ yếu vào lĩnh vực năng lượng, xây dựng một tổ hợp khai thác và lọc dầu ở Gwadar, thành phố ven biển phía Tây Nam nước này. Trước đó, hồi tháng 10 năm ngoái, Saudi Arabia cũng đã công bố gói hỗ trợ tài chính trị giá 6 tỷ USD cho Pakistan để giúp nước này điều chỉnh lại cán cân thanh toán khi dự trữ ngoại tệ của Islamabad đang nhanh chóng cạn kiệt.
HÀ HÙNG