Khẳng định này được đưa ra ngay sau khi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk lần đầu tiên ngỏ ý rằng, các nhà đàm phán EU đang cân nhắc nghiêm túc kịch bản không đạt được thỏa thuận với Anh.
Phát biểu trong buổi chất vấn thường kỳ hằng tuần trước Quốc hội ngày 11-10, giờ địa phương, Thủ tướng Theresa May cho biết, nếu tiến trình đàm phán Brexit không đạt kết quả, Anh sẽ phải đạt được thỏa thuận với các nước thành viên EU về quyền lợi của những người dân Anh đang sinh sống tại các nước này. Bà cũng bảo vệ lập trường đàm phán của chính phủ Anh về quyền của các công dân EU trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, đồng thời cho biết đang nỗ lực thúc đẩy tiến trình đàm phán Brexit hướng tới thỏa thuận có lợi cho Anh.
Thủ tướng Theresa May tại buổi chất vấn thường kỳ hằng tuần trước Quốc hội ngày 11-10. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, tại cuộc chất vấn này, thủ lĩnh Công đảng đối lập Jeremy Corbyn chỉ trích Thủ tướng May đã dẫn dắt chính phủ Anh rơi vào tình trạng "hỗn loạn" về chính sách đối nội và Brexit.
Cùng ngày, phát biểu tại một ủy ban Quốc hội Anh, Bộ trưởng Bộ Tài chính Phillip Hammond cho biết, chính phủ đã và đang chuẩn bị mọi phương án có thể xảy ra. Ông Hammond cũng bác bỏ ý kiến cho rằng, London cần bắt đầu sử dụng ngân sách cho vấn đề biên giới và hải quan nhằm chuẩn bị cho trường hợp Anh và EU không đạt được thỏa thuận về Brexit.
Cũng liên quan tới lĩnh vực thương mại, ngày 11-10, EU và Anh cho biết, hai bên dự định chia sẻ một cơ chế hạn ngạch nhập khẩu nông sản có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động thương mại sau khi Anh rời khỏi EU. Trong bức thư gửi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), EU và Anh cam kết sẽ minh bạch và hợp tác cởi mở, mang tính xây dựng với các đối tác quốc tế; bảo đảm với các đối tác trong WTO rằng cả hai bên sẽ “nỗ lực để giảm tối đa sự gián đoạn đối với hoạt động thương mại khi Anh rời EU”.
Cuộc tranh cãi xoay quanh cơ chế "hạn ngạch thuế quan" (TRQ) của WTO, một sự phân chia đặc quyền thương mại được đàm phán hết sức chặt chẽ và được coi là vô cùng quan trọng với các nước chuyên xuất khẩu hàng nông sản. Hệ thống này cho phép các nước nhập khẩu với mức thuế quan thấp một lượng nhất định các mặt hàng thịt và sản phẩm từ sữa. Thuế quan sẽ tăng lên sau khi số lượng nhập khẩu vượt quá hạn ngạch này.
Bản kế hoạch của EU và Anh đề xuất chia đôi mức hạn ngạch hiện nay giữa hai bên sau khi Anh rời EU để tránh một tiến trình đàm phán lại từ đầu với 164 thành viên của WTO. Tuy nhiên, hai bên hiện chưa xác định cụ thể cơ chế phân chia.
Theo kế hoạch, mục tiêu đặt ra là đến cuối năm nay, Anh và EU sẽ chuyển sang giai đoạn đối thoại về các nội dung liên quan đến quan hệ thương mại song phương trong tương lai. Các cuộc đàm phán sẽ phải kết thúc từ nay đến tháng 10-2018. Tuy nhiên, hiện tiến trình đàm phán Brexit được giới phân tích đánh giá là diễn biến khá chậm chạp, nhất là khi EU từ chối thảo luận về tương lai quan hệ thương mại với Anh cho đến khi tiến trình đàm phán Brexit đạt tiến bộ đáng kể về quyền công dân, vấn đề biên giới Ireland và hóa đơn tài chính của Anh để rời EU… Tại vòng đàm phán gần đây nhất, cả Anh và EU đều “đổ lỗi” cho nhau về việc không đạt được tiến triển trong quá trình đàm phán, trong đó vấn đề dàn xếp tài chính để thực hiện Brexit được xem là rào cản lớn nhất.
BÌNH NGUYÊN