Trận chung kết EURO 2015 khởi đầu đầy hào hứng khi đội Pháp tung lực lượng tấn công dồn ép Bồ Đào Nha. E.Gri-xman tăng tốc đi bóng trong sự tiếp ứng của Pay-ê, Gi-ru và Pốc-ba. Vũ khí mới “để dành” Xi-xô-cô liên tục dùng thể lực và tốc độ xuyên thẳng vào trung lộ. Thế trận Pháp như nắng ban mai nhanh, mạnh tràn trên lãnh thổ đối phương. Nhưng các pha dốc bóng của quân áo xanh bị hàng thủ áo bã trầu chặn lại trước khu cấm địa. Những cú sút của Pay-ê, Xi-xô-cô, Gri-xman buộc phải vội vàng nên hoặc không chính xác, hoặc thiếu uy lực. Pha bóng đẹp nhất, nguy hiểm nhất là cú đánh đầu của Gri-ma vào góc xa khung thành đã bị thủ môn Pa-tri-xi-ô bay người đẩy được.

Đội tuyển Bồ Đào Nha chia vui với Ê-đê (giữa) - cầu thủ ghi bàn thắng duy nhất trận chung kết. Ảnh: UEFA

Để phá thế bị ép, Bồ Đào Nha mở các đường phản công sở trường đưa bóng đến các vị trí của Rô-nan-đô, Na-ni. Lập tức từ những ngòi nổ này, các đường bóng sắc nét cũng được phóng về phía trước khung thành Lô-rít. Thế trận đôi bên trở nên cân bằng. Đúng lúc này Rô-nan-đô đã bị chấn thương đầu gối sau một pha tranh chấp với Pay-ê. Đội trưởng của Bồ Đào Nha gượng dậy tiếp tục thi đấu, nhưng chấn thương nặng hơn anh và mọi người tưởng. Phút 25, Rô-nan-đô phải rời trận đấu trong nước mắt.

Không có ngôi sao sáng nhất, nguồn động lực lớn nhất, tưởng như Bồ Đào Nha sẽ yếu thế hẳn nhưng mọi sự ngược lại. Đội quân áo đỏ bã trầu càng chơi càng gắn kết. Một trận thế tổng lực phòng thủ đã giúp họ đứng vững. Các trung vệ Pê-pê và Phôn-tê khóa chặt Gi-ru và không để cho Gri-xman phối hợp với các vệ tinh. Hàng tiền vệ và các hậu vệ biên chơi kín kẽ, vũ khí áp sát, phạm lỗi kể cả phải nhận thẻ phạt của họ đã vô hiệu hóa được Pay-ê, hạn chế Pốc-ba, Ma-tui-đi. Thứ nhiệt năng hừng hực quyết chiến của Bồ Đào Nha đã làm nên lớp lớp rào cản lạnh lùng ngăn chặn các màn công phá của Pháp.

Một trận đấu giằng co, chặt chẽ kéo qua hiệp 2 rồi hiệp phụ. Dẫu sao, người ta vẫn hy vọng một bàn thắng rồi sẽ đến cho đội Pháp. Nhưng ngược lại, cái gì phải đến cũng đã đến, chỉ một thoáng mất tập trung không truy cản đến cùng của trung vệ Kô-xi-e-ni đã để cầu thủ vào thay người Ê-đê bắn cú sút chìm vào góc xa. Bàn thắng cho Bồ Đào Nha, đó là phút 109. Một kịch bản như trận thắng Crô-a-ti-a đã lặp lại. Một thành quả của lối chơi phòng ngự-phản công mẫu mực đã lên ngôi.

Đội bóng chơi quyết tâm hơn đã chiến thắng. Sau trận đấu, HLV F.Xan-tốt đã phát biểu như thế. Xem trận đấu, chúng ta đã thấy được điều đó. Khát vọng một lần vô địch ở các giải đấu lớn của Bồ Đào Nha đã được nung nấu qua bao thế hệ cầu thủ. Đặc biệt là thế hệ Rô-nan-đô. 12 năm kể từ trận thua Hi Lạp ngay trên sân nhà tại EURO 2004, Bồ Đào Nha luôn là một thế lực đáng gớm của bóng đá châu Âu và thế giới. 4 năm trước đây, họ cũng chỉ chịu thua một đội tuyển Tây Ban Nha hay nhất trong lịch sử sau loạt sút luân lưu ở trận bán kết EURO 2012. Nỗi đau đã tích tụ, kinh nghiệm trận mạc đã nhuyễn trong từng đường gân thớ thịt. Sức mạnh của kinh nghiệm và ý chí chiến đấu của từng cầu thủ đã được HLV Xan-tốt kết liên, nhân lên và ém trong lối chơi chặt chẽ mà đột khởi khôn ngoan.

Trước Bồ Đào Nha già dặn được tổ chức khoa học, hàng công dù đã vào độ chín nhưng không đa dạng của Pháp đã không thể tạo nên may mắn trong những đường chuyền cuối cùng và các tình huống dứt điểm.

Một lần nữa sau Hi Lạp EURO 2004, I-ta-li-a World Cup 2006, đội phòng ngự và phản công chớp thời cơ giỏi hơn đã giành chiến thắng cuối cùng. Các đội tuyển tấn công xuất sắc trước đây như Tây Ban Nha, Đức năm nay đã bị vòng quay đối chọi công - thủ đánh bật. Họ không còn đủ mạnh để áp đảo trong khi xu hướng phòng ngự - phản công đang trở lại phổ biến và mạnh mẽ, lọc lõi hơn. EURO với thể thức 24 đội năm nay càng làm cho xu hướng này có đất, có cơ thành tựu và đảo lộn trật tự vai vế và giá trị.

Nếu người Đức đã có chiến thắng trước I-ta-li-a, người I-ta-li-a đã đánh bại Tây Ban Nha, Pháp đã vượt qua được Đức thì câu chuyện người Bồ Đào Nha lần đầu tiên hạ được Pháp là chuyện hoàn toàn có thể và thực tế đã xảy ra dù không ngoạn mục, dù đầy bi tráng.

Nếu bóng đá Đức muốn làm mới mình bằng cách thay đổi theo hướng kiểm soát bóng, chơi bóng đá tấn công áp đặt và đẹp mắt thì người Bồ Đào Nha lại làm ngược lại, họ không còn thứ kỹ thuật, ngẫu hứng từng được gọi là “Bra-xin của châu Âu” mà lựa chọn và nâng cấp các phong cách Hy Lạp, Pa-ra-goay. Mỗi nền bóng đá, mỗi thời kỳ đều có lựa chọn mục tiêu và hướng đi. Mục tiêu của Bồ Đào Nha là phải có danh hiệu quốc tế, họ đã đạt được theo cách mà tự họ cũng cho là thực dụng, xấu xí.

Xét về mặt lối chơi, EURO 2016 không mới, không đẹp nhưng cái mới, cái đẹp nhất lại đến từ làn sóng mới của các đội tuyển mới lần đầu góp mặt như Xứ Gan, Ai-xơ-len hay các đội ẩn mình quá lâu trong lịch sử như Hung-ga-ri, Xlô-va-kia. Họ đến để thể hiện mình, góp những nét đặc sắc nhất của mình cho ngày hội. Những vẻ đẹp thân thiện của các cổ động viên trên các sân đấu, trên các Fanzone thành phố, những màn cổ vũ kiểu Viking với hàng vạn đôi tay vỗ cùng một nhịp… EURO mới lên vì thế và EURO cứ có sức sống, cứ đem lại niềm vui, cứ cố kết con người ngay trong bối cảnh nước Pháp phải đương đầu với những cam go, ngột ngạt.

Và như vậy, nước Pháp và EURO đã có chiến thắng cuối cùng, nhiều phần trọn vẹn.

NGUYỄN MẠNH