Từ mô hình “Làng xã chiến đấu”…

Trong đó, tỉnh Quảng Trị là một trong những địa phương có nhiều thành tích nổi bật, toàn diện và vững chắc.  

Ngay từ đầu, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Quảng Trị đã thành lập Ban chỉ đạo và ban hành quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo ở các cấp để triển khai thực hiện đồng bộ chủ trương trên. Trước hết, các cấp ủy Đảng và chính quyền quán triệt các chỉ thị đến tận chi bộ, cán bộ đảng viên, LLVT và toàn dân nắm chắc 5 nội dung xây dựng cơ sở (XDCS) VMTD để triển khai thực hiện. Đồng thời, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức XDCS cho đội ngũ cán bộ các cấp.

Bộ đội địa phương giúp nhân dân huyện Triệu Hải thu hoạch lúa trong mưa bão. 

Các đơn vị, địa phương xác định XDCS vững mạnh về chính trị là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của công tác XDCS. Trong đó tập trung củng cố, kiện toàn tổ chức cơ sở đảng, bộ máy chính quyền, đổi mới phong cách lãnh đạo, quản lý điều hành, chuẩn hóa đội ngũ cán bộ các cấp. Thực hiện Chỉ thị của Đảng ủy Quân sự TƯ (nay là Quân ủy TƯ) về tăng cường cán bộ tham gia XDCS, năm 1998, Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị đã thành lập các đội XDCS tham gia trên địa bàn các huyện Hướng Hóa, Đa Krông, Hải Lăng, Vĩnh Linh, Triệu Phong và huyện Gio Linh. Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh tăng cường sĩ quan về làm phó bí thư đảng ủy các xã biên giới và giới thiệu đảng viên các đồn biên phòng về tham gia sinh hoạt chi bộ thôn, bản theo Quy định số 06-QĐ/TU của Tỉnh ủy. Đồng thời, Công an tỉnh cử cán bộ tham gia xây dựng phong trào và phụ trách xã về ANTT. Đội ngũ cán bộ tăng cường trên đây đã làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền tổ chức xây dựng hệ thống chính trị cơ sở ở các xã từng bước được củng cố và hoạt động có hiệu quả. Tiêu biểu là công tác bồi dưỡng, phát triển đảng viên, đi đôi với chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ là người dân tộc thiểu số. Nhờ đó đã góp phần xóa được thôn, bản “trắng” chưa có đảng viên. Số đảng viên trong lực lượng dân quân, tự vệ và dự bị động viên ngày càng được nâng cao, đến nay đã đạt tỷ lệ 28,59%.

Quá trình thực hiện chủ trương "Xây dựng cơ sở xã, phường, thị trấn VMTD; cụm ATLC, SSCĐ và ANTT" ở tỉnh Quảng Trị đã đúc rút được nhiều bài học kinh nghiệm quý trong công tác xây dựng "Cụm ATLC, SSCĐ và ANTT". Đây là mô hình “liên kết” từ cấp tỉnh đến từng làng xã, chủ yếu là tập trung xây dựng các cụm xã. Trong đó, một ủy viên thường vụ huyện ủy trực tiếp làm cụm trưởng và một vị trí cụm phó do lãnh đạo các xã thay nhau luân phiên. Các cuộc giao ban cụm hằng quý tổ chức luân phiên tại các xã và đều có lãnh đạo cấp trên trực tiếp dự và chỉ đạo. Mỗi cuộc giao ban là một dịp trao đổi kinh nghiệm phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh trên từng địa bàn. Nhiều vụ việc nổi cộm, nhiều vấn đề “nóng sốt” được tập trung bàn bạc, giải quyết rốt ráo tại các cuộc giao ban trên đây. Đó là lý do thiết thực để chế độ giao ban “Cụm ATLC-SSCĐ & ANTT” được duy trì nền nếp hơn 20 năm nay. Tiêu biểu như Cụm 7 và Cụm 8 ở huyện Hướng Hóa đã nhiều lần phối hợp tham gia các chuyên án truy bắt tội phạm trốn truy nã rất hiệu quả. Cụm 2 ở thị xã Quảng Trị phối hợp với Cụm 1 của huyện Hải Lăng tham gia bảo vệ ANTT trong các mùa lễ hội tôn giáo ở La Vang; Cụm 1 ở huyện Đa Krông phối hợp với xã Hồng Thủy (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế) giải quyết nhiều điểm nóng về tranh chấp đất đai… Thực tiễn hoạt động của mô hình "Cụm ATLC, SSCĐ và ANTT" đã được Trường Quân sự tỉnh xây dựng thành đề tài khoa học, được Bộ tư lệnh Quân khu 4 nghiệm thu và tổ chức diễn tập thực nghiệm nhiều năm nay.

Kết quả sinh động và thiết thực nhất của chủ trương “Xây dựng cơ sở xã, phường, thị trấn VMTD; cụm ATLC-SSCĐ và ANTT" là đã góp phần phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, tạo điều kiện thúc đẩy sự nghiệp quốc phòng-an ninh trong khu vực phòng thủ tỉnh. Năm 1989, khi tỉnh Quảng Trị được tái lập, nền kinh tế chủ yếu là sản xuất nông-lâm nghiệp và thủy sản. Việc chuyển đổi các loại cây trồng, vật nuôi có phát triển nhưng hiệu quả không cao, tổng sản phẩm trên địa bàn mỗi năm tăng bình quân chỉ 5,4%. Những năm gần đây, tỉnh Quảng Trị có sự thay đổi khá lớn trong phương hướng phát triển kinh tế, tạo sự khởi sắc trong quy hoạch và phát triển đô thị; tăng trưởng hàng năm đạt 7,5%; bình quân đầu người năm 2014 đạt 29,7 triệu đồng, tăng 4,3% so với năm 1989. Cùng đó, công tác xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ xóa nhà ở dột nát, tạm bợ cho hộ nghèo… cũng đạt được những kết quả rõ rệt. Tiêu biểu như kết quả thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững; Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững đối với huyện Đa Krông; Đề án giảm nghèo bền vững đối với các xã, thôn, bản, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn… Đặc biệt, tỉnh đã xây dựng nhiều giải pháp và mô hình giảm nghèo phù hợp với từng đối tượng, khuyến kích nhân dân phát triển kinh tế, gắn với nội dung xây dựng nông thôn mới...

Qua hơn một phần tư thế kỷ thực hiện 5 nội dung trọng tâm của “Xây dựng cơ sở, xã, phường, thị trấn VMTD; cụm ATLC, SSCĐ và ANTT”, thực tiễn đã khẳng định đây là một chủ trương đúng đắn, thể hiện sự chủ động về chiến lược trước yêu cầu và nhiệm vụ mới trong tình hình mới. Việc triển khai thực hiện chủ trương trên đây ở tỉnh Quảng Trị đã đi vào đời sống kinh tế-xã hội và hoạt động quốc phòng-an ninh một cách nhuần nhuyễn, đạt hiệu quả thiết thực; góp phần thực hiện tốt mục tiêu “Yên dân, ổn định địa bàn để phát triển”. Đó là cơ sở vững chắc để lãnh đạo tỉnh và các LLVT địa phương tiếp tục đẩy mạnh “Xây dựng cơ sở, xã, phường, thị trấn VMTD; cụm ATLC, SSCĐ và ANTT” trong thời gian tới.

Bài và ảnh: HÀ TUẤN NAM