Theo nội dung của đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Quốc phòng sẽ chỉ giữ lại 100% vốn Nhà nước tại 17 doanh nghiệp (DN). Các nguồn lực được tái cơ cấu theo hướng DNQĐ sẽ đẩy mạnh thực hiện thuê đất cho các mục đích kinh tế-quốc phòng, chỉ giữ lại 2 xe biển đỏ ở mỗi DN...

Cần nhận thức đúng của cấp ủy, người chỉ huy

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thượng tướng Trần Đơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh, thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả của DN Nhà nước, từ năm 2001 đến nay, Bộ Quốc phòng đã thực hiện 5 đề án sắp xếp được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Từ năm 2001 đến nay, bằng nhiều hình thức sắp xếp, Bộ Quốc phòng đã tổ chức lại các DNQĐ. Từ hơn 300 DN từ trước năm 2000, đến nay còn lại 88 DN 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ Quốc phòng và 21 công ty cổ phần có vốn Nhà nước do Bộ Quốc phòng quản lý.

Trong điều kiện khó khăn chung của kinh tế trong nước, khu vực và thế giới, nhiều DNQĐ vẫn có tốc độ tăng trưởng khá, giữ vững thương hiệu trên các lĩnh vực mà quân đội có tiềm năng, như: Viễn thông, bay dịch vụ, dịch vụ cảng biển, xây dựng, đóng tàu... đóng góp quan trọng vào ngân sách Nhà nước. Các DNQĐ đã thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng, góp phần giữ vững an ninh chính trị trên các địa bàn chiến lược, nhất là biên giới, biển, đảo. Theo Thiếu tướng Võ Hồng Thắng, Cục trưởng Cục Kinh tế, Bộ Quốc phòng, năm 2017, dự kiến doanh thu của các DNQĐ đạt 379.000 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 46.500 tỷ đồng, nộp ngân sách đạt 43.500 tỷ đồng.

leftcenterrightdel
Cán bộ, nhân viên Công ty Cổ phần X20 giới thiệu sản phẩm với khách hàng.   
Công tác sắp xếp, đổi mới và phát triển DN trong thời gian qua dù đạt được kết quả nhất định, nhưng còn bộc lộ những hạn chế. Theo đó, Thượng tướng Trần Đơn khẳng định, việc đẩy mạnh sắp xếp, tái cơ cấu DNQĐ theo đúng chủ trương của Đảng, quy định của Nhà nước là để DNQĐ mạnh hơn, hoạt động hiệu quả hơn, kể cả DN 100% vốn Nhà nước và DN thực hiện cổ phần hóa. Tuy nhiên, thời gian qua, nhận thức của một số cấp ủy, người chỉ huy ở một số đơn vị chưa đầy đủ về sắp xếp đổi mới DN trong tình hình mới. Một số cán bộ chủ trì ở các DN có tư tưởng kéo dài thời gian thoái vốn, cổ phần hóa (CPH) do lo ngại sau khi chuyển thành công ty cổ phần, thoái hết phần vốn Nhà nước sẽ không còn được tham gia các dự án đầu tư của Bộ Quốc phòng; hoặc chỉ với mục đích cá nhân là chờ đến thời hạn phong quân hàm, nâng lương. Việc lập đề án sắp xếp, đổi mới và phát triển DN chưa lường hết các khó khăn, vướng mắc; chưa xây dựng được biện pháp tổ chức thực hiện hiệu quả, phối hợp tốt giữa các cơ quan, đơn vị, DN...      

Chỉ còn 17 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước

Để lãnh đạo thực hiện thắng lợi Đề án cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNQĐ đến năm 2020, ngày 18-5-2017, Quân ủy Trung ương ban hành Nghị quyết số 425-NQ/QUTW về sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNQĐ đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Ngày 4-10-2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt "Đề án cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNQĐ đến năm 2020".

Theo đề án được phê duyệt, Bộ Quốc phòng tiếp tục duy trì DN 100% vốn Nhà nước đối với 17 DN, trong đó giữ nguyên 12 DN đang thực hiện các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đề án hình thành 5 tổng công ty có nhiệm vụ sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật đặc chủng, trên cơ sở cơ cấu lại các DN công nghiệp quốc phòng. Thực hiện CPH 29 DN có ngành nghề kinh doanh chủ yếu là thương mại, xây dựng, dịch vụ. Thực hiện thoái vốn Nhà nước tại 20 công ty cổ phần (thuộc danh mục DN, Nhà nước không cần nắm giữ vốn điều lệ). Một số DN có quy mô nhỏ sẽ được sáp nhập, hợp nhất.

Bộ Quốc phòng sẽ duy trì tỷ lệ vốn Nhà nước từ 51% vốn điều lệ đến hết năm 2019 tại 12 DN sau khi CPH, gồm các tổng công ty: Đông Bắc, Xăng dầu Quân đội, Xây dựng Lũng Lô, Xây dựng Trường Sơn, Thành An, Đầu tư phát triển nhà và Đô thị Bộ Quốc phòng, Xây dựng công trình hàng không (ACC), Tổng công ty 28 và các công ty: X20, Ứng dụng kỹ thuật và sản xuất (Tecapro), In Quân đội 1, In Quân đội 2. Năm 2020, điều chỉnh tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữ tại các DN này theo tiêu chí, phân loại DN Nhà nước, DN có vốn Nhà nước hiện hành.    

Theo đề án, đối với tổng công ty, công ty hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con tổ chức thành hội đồng thành viên, chủ tịch hội đồng thành viên; ban tổng giám đốc, tổng giám đốc, kiểm soát viên. Trong đó, chủ tịch hội đồng thành viên cơ cấu là bí thư đảng ủy; thành viên hội đồng thành viên cơ cấu là đảng ủy viên; tổng giám đốc là thành viên hội đồng thành viên, cơ cấu là phó bí thư đảng ủy, là người đại diện theo pháp luật. Các chức danh này đều do Thường vụ Quân ủy Trung ương quyết định và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng bổ nhiệm.

Đối với các công ty độc lập, tổ chức thành chủ tịch công ty, tổng giám đốc (giám đốc), kiểm soát viên. Trong đó, chủ tịch công ty cơ cấu là bí thư đảng ủy, tổng giám đốc (giám đốc) cơ cấu là phó bí thư đảng ủy, là người đại diện theo pháp luật. Các chức danh này do Thường vụ Đảng ủy trực thuộc Quân ủy Trung ương đề nghị và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng bổ nhiệm.

Đối với các công ty cổ phần Nhà nước nắm giữ hơn 50% vốn điều lệ, tổ chức thành hội đồng quản trị, ban tổng giám đốc, ban kiểm soát; trong đó: Chủ tịch hội đồng quản trị cơ cấu là bí thư đảng ủy; tổng giám đốc (giám đốc) cơ cấu là phó bí thư đảng ủy, là người đại diện theo pháp luật. Các chức danh này do Bộ Quốc phòng giới thiệu và hội đồng quản trị DN bầu.

Đối với các DN thuộc diện cổ phần hóa, sáp nhập, hợp nhất để hình thành các tổng công ty, giải thể pháp nhân DN giữ nguyên mô hình tổ chức như hiện tại để thuận lợi triển khai nhiệm vụ sắp xếp, tránh gây xáo trộn về tổ chức, biên chế.

Đất đai, xe "biển đỏ" sẽ được kiểm soát chặt hơn nữa

Trong thời gian qua, các nguồn lực dành cho DNQĐ đã ngày càng được kiểm soát chặt chẽ hơn. Cụ thể, về đất đai, các DN sử dụng đất quốc phòng cho mục đích kinh tế-quốc phòng cũng sẽ phải thuê đất. Bộ Quốc phòng đã thu hồi hơn 1.400 biển số xe quân sự của các DN, để tới đây mỗi DNQĐ, kể cả DN 100% vốn Nhà nước cũng chỉ có tối đa 2 xe biển số quân sự. Khi rút hết vốn Nhà nước tại DN nào thì cũng đồng thời sẽ thu hồi hết biển số xe quân sự tại DN đó.

Bộ Quốc phòng yêu cầu đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền, định hướng tư tưởng để cán bộ, đảng viên và người lao động tại các DN thuộc diện cơ cấu lại, sáp nhập, cổ phần hóa, thoái vốn và giải thể nhận thức đầy đủ, thực hiện đúng quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước và Quân ủy Trung ương; kiên quyết đấu tranh với những tư tưởng ngại đổi mới, né tránh cổ phần hóa.

Bài và ảnh: HỒ QUANG PHƯƠNG