Chỉ còn gần nửa tháng nữa là Binh nhất Đỗ Văn Dưỡng, Tiểu đoàn 18 (Sư đoàn 312), quê ở huyện Nghĩa Hưng (Nam Định), sẽ ra quân. Những ngày này đối với Dưỡng tràn đầy cảm xúc luyến lưu, nhung nhớ. Dưỡng tâm sự: “Mới đó mà hai năm rồi, em đã quá quen thuộc với môi trường quân ngũ...”.  Một thoáng rung động trong lòng, mũi tôi chợt cay cay. Đơn vị thực sự là chiếc nôi ấm êm, an lành để đến khi xa rời, tất cả đều cảm thấy tiếc nuối.

leftcenterrightdel
Các chiến sĩ Đại đội 7, Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 209, Sư đoàn 312 trong giờ giải lao.

Sư đoàn 312 có cảnh quan môi trường đẹp, điều này đã được toàn quân biết tiếng. Nhưng theo tôi, vẻ đẹp của cảnh quan môi trường chưa thể so sánh được với mối quan hệ tốt đẹp, gắn bó, nghĩa tình giữa mỗi thành viên trong đơn vị. Sự tốt đẹp đó dường như xóa nhòa ranh giới giữa cán bộ, chiến sĩ (CB, CS), mà thay vào đó là tình cảm gia đình, một đội quân “phụ tử chi binh”. Nhiều chiến sĩ nhớ lại những ngày đầu nhập ngũ bỡ ngỡ, lạc lõng, nhưng rồi ngay tức khắc được anh em chiến sĩ cũ cùng cán bộ chỉ huy trung đội, đại đội “cuốn phăng” vào những phong trào và nếp sống vui tươi, lành mạnh của đơn vị. Để đến khi xuất ngũ, những kỷ niệm đó vẫn còn tươi thắm, vẹn nguyên trong mỗi người.

Đại tá Phạm Quang Hải, Phó chính ủy Sư đoàn 312, nói: “Văn hóa của đơn vị chúng tôi là văn hóa điều lệnh. Nghĩa là mọi hành vi ứng xử của CB, CS đều thực hiện theo đúng điều lệnh. Bên cạnh đó, văn hóa đơn vị cũng tạo ra môi trường hài hòa, đối xử thân thiện, gần gũi giữa CB, CS, giữa bộ đội và nhân dân. Điều đó bắt nguồn từ thành quả của hoạt động dân chủ cơ sở đã được các thế hệ chỉ huy sư đoàn cũng như lớp lớp CB, CS duy trì trong nhiều năm qua”.

Có một chuyện khiến tôi cảm nhận được sự quan tâm sâu sát của cán bộ đơn vị. Ấy là khi chúng tôi tranh thủ tìm nhân vật để viết thêm những tấm gương ở đơn vị cơ sở, giữa rất nhiều gương mặt tiêu biểu, Phó chính ủy sư đoàn Phạm Quang Hải giới thiệu đích danh Thượng úy Lê Anh Hồng. Đồng chí này mới được bổ nhiệm làm Phó đại đội trưởng Đại đội 11, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 209 chưa đầy một tháng. Đến khi tiếp xúc với Lê Anh Hồng, chúng tôi mới thấy sự giới thiệu đó là xác đáng, bởi Hồng say mê công tác, yêu quý, gắn bó với đơn vị đến… quên lấy vợ. Chúng tôi cảm nhận được thông điệp ở câu chuyện này là: Cứ cống hiến hết mình thì nhất định sẽ được đơn vị ghi nhận.  

Xưa nay ở nhiều đơn vị quân đội thường có “tư duy giao lưu đồng cấp”. Nghĩa là đại đội thì “chơi” với cấp xã, tiểu đoàn “chơi” với cấp huyện… Cứ theo lẽ đó thì cấp thôn, xóm hẳn ít người chơi. Ấy thế nhưng lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn 312 đã xây dựng được “mối quan hệ kiểu mẫu” với nhiều thôn, xóm trên địa bàn đóng quân. Và “lối chơi” cũng rất thực chất, đi vào chiều sâu. Cụ thể, ngoài những hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao còn có các hoạt động nói chuyện thời sự, tuyên truyền chuyên đề… Đến bây giờ, mỗi khi có vấn đề khó nghĩ của thời sự trong nước, quốc tế, các cụ, các bác ở các thôn lại vào mời chỉ huy sư đoàn đến nói chuyện để nhân dân hiểu rõ. Chỉ huy sư đoàn bao giờ cũng vui vẻ tham gia những hoạt động này.

Sư đoàn 312 là đơn vị khởi dựng nhiều phong trào xây dựng môi trường văn hóa đã phổ biến toàn quân. Có thể kể tới như phong trào xây dựng đơn vị “sáng, xanh, sạch, đẹp”; văn hóa điều lệnh; lập các tổ tuyên truyền để xây dựng ý thức tự phòng, chống văn hóa xấu độc… Đó là những biện pháp tác động vào điểm gốc, vào ý thức, tình cảm, trách nhiệm của mỗi người. Để người dân nhìn vào hình ảnh bộ đội Sư đoàn 312, họ thấy rõ ràng văn hóa tỏa sáng từ tâm hồn chứ không chỉ là do cái “khung” điều lệnh làm nên văn hóa đó.

Chúng tôi đến thăm Trung đoàn 209. Đi giữa những vườn lan, vườn hồng, thược dược thơm ngát, cả đoàn công tác không dứt lời khen ngợi. Song không ít người cũng chạnh lòng thoáng nghĩ, trồng nhiều hoa như thế này thì tiền đâu mà mua giống cho xuể. Trung tá Phạm Khắc Luyến, Phó chính ủy trung đoàn, cười giòn khỏa lấp mối lo đó: “Tất cả giống hoa này đều được anh em nhân giống, tự ươm, tự trồng. Đó đều là sản phẩm từ công sức và trí tuệ của bộ đội”. 

Ngẫm lại từ những chiến sĩ nhập ngũ chỉ gắn bó với đơn vị chừng hai năm mà đã có tình cảm sâu sắc đối với đơn vị đến thế, cho đến những đồng chí chỉ huy cấp sư đoàn, trung đoàn, tiểu đoàn, đại đội luôn sát sao gần gũi, đau đáu tâm huyết xây dựng đơn vị. Đó cũng là một trong những bí quyết làm nên thành công của Cuộc vận động "Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong quân đội" ở Sư đoàn 312.

Bài và ảnh: NGUYÊN PHONG