Vận dụng linh hoạt, hiệu quả
Mở đầu buổi làm việc với cán bộ, học viên Trường Sĩ quan Chính trị lấy ý kiến về tiếp tục thực hiện hình thức hành quân dã ngoại làm công tác dân vận (CTDV), Đại tá Phạm Trọng Thắng, Trưởng phòng Dân vận, Cục Dân vận, TCCT, Phó trưởng đoàn công tác nói rõ về mục đích, ý nghĩa của việc khảo sát. Theo đó, từ năm 2007 trở về trước, khi Luật Nghĩa vụ quân sự (NVQS) quy định thời gian phục vụ tại ngũ của binh sĩ là 24 tháng, trong Chỉ lệnh huấn luyện hằng năm của Bộ Tổng tham mưu (BTTM) có quy định rõ thời gian hành quân dã ngoại làm CTDV (với bộ đội chủ lực là 1 tháng, bộ đội địa phương là 2 tháng). Đến năm 2007, khi Luật NVQS sửa đổi năm 2005 có hiệu lực, quy định thời gian phục vụ tại ngũ của binh sĩ rút xuống còn 18 tháng, nên cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng đề xuất không thực hiện hành quân dã ngoại làm CTDV, thay vào đó là hình thức kết hợp huấn luyện dã ngoại, diễn tập chiến thuật với làm CTDV. Hình thức này được áp dụng và duy trì cho đến nay. Tuy nhiên, từ năm 2016, Luật NVQS năm 2015 có hiệu lực, quy định thời gian phục vụ tại ngũ của binh sĩ là 24 tháng, các đơn vị có điều kiện thuận lợi hơn về thời gian để giúp địa phương xây dựng cơ sở chính trị địa bàn, xây dựng nông thôn mới...
Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 4, Lữ đoàn 82 (Quân khu 2) lao động giúp đồng bào huyện Mường Nhé (tỉnh Điện Biên). Ảnh: Minh Huệ
Từ sự gợi mở của đồng chí Phó trưởng đoàn công tác, nhiều cán bộ, giảng viên, học viên nhà trường phát biểu ý kiến, đề nghị nên tiếp tục thực hiện hình thức hành quân dã ngoại làm CTDV. Tuy nhiên, các ý kiến cũng phân tích, đóng góp về sự vận dụng linh hoạt của hình thức kết hợp huấn luyện dã ngoại, diễn tập chiến thuật với làm CTDV (hiện đang áp dụng). Đại tá Nguyễn Đức Rinh, Phó trưởng phòng Đào tạo, Trường Sĩ quan Chính trị cho rằng: Thực tế, từ năm 2007 đến nay, tuy không có trong chỉ lệnh huấn luyện, nhưng hình thức hành quân dã ngoại làm CTDV vẫn được các đơn vị vận dụng thực hiện thông qua các đợt hành quân giúp dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn... Đối với Trường Sĩ quan Chính trị, nhà trường thường tổ chức tốt các hoạt động giúp dân trong ngày nghỉ, giờ nghỉ và thông qua hoạt động hè tình nguyện làm CTDV. Với thời gian từ 7 đến 10 ngày, học viên hành quân làm CTDV, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với dân, đạt hiệu quả tốt; nhiều tập thể, học viên được cấp ủy, chính quyền địa phương khen thưởng.
Còn theo Đại tá Nguyễn Khoa Điềm, Phó chủ nhiệm Chính trị Quân đoàn 2, từ năm 2007 đến năm 2016, các đơn vị trong quân đoàn đã vận dụng linh hoạt việc kết hợp huấn luyện dã ngoại, diễn tập chiến thuật với làm CTDV. Khi có công việc cần giúp đỡ nhân dân phòng, chống thiên tai, bão lũ, xây dựng công trình nông thôn, đơn vị báo cáo cấp trên và hành quân dã ngoại giúp dân. Lực lượng này sẽ được huấn luyện bù vào thời gian sau đó.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, ở nhiều đơn vị, tuy từ năm 2007 đến nay, trong Chỉ lệnh huấn luyện hằng năm của BTTM không quy định và bố trí thời gian để các đơn vị hành quân dã ngoại làm CTDV, nhưng các đơn vị đã tổ chức linh hoạt các hoạt động giúp dân, kết hợp làm CTDV, được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao. Một số đơn vị sẵn sàng nhận nhiệm vụ đột xuất, tổ chức bộ đội hành quân dã ngoại (cấp đại đội, tiểu đoàn) tăng cường về các “điểm nóng” về an ninh trật tự, nhất là trong các dịp lễ, Tết để làm công tác vận động quần chúng. Bộ đội quán triệt và thực hiện tốt phương châm 3 cùng (cùng ăn, cùng ở, cùng làm), 4 bám (bám nghị quyết, bám địa bàn, bám dân, bám công việc); phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương tuyên truyền, vận động, giúp nhân dân nhận thức đúng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nhất là chính sách về tôn giáo, dân tộc. Qua đó, giúp đồng bào hiểu rõ bản chất chống phá của các thế lực thù địch, phản động, các đối tượng bất mãn, cơ hội về chính trị và âm mưu thủ đoạn kích động đồng bào, chống phá cách mạng, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc…
Hình thức phù hợp, cần tiếp tục thực hiện
Qua khảo sát bằng phiếu điều tra xã hội học của Đoàn công tác đối với cán bộ, học viên, chiến sĩ ở các đơn vị: Trường Sĩ quan Chính trị; Sư đoàn 325 (Quân đoàn 2); Bộ CHQS tỉnh Điện Biên, Lữ đoàn Bộ binh 82 (Quân khu 2), có hơn 80% số phiếu cho rằng: Cần tiếp tục thực hiện hình thức hành quân dã ngoại làm CTDV mà các đơn vị trong toàn quân đã thực hiện từ năm 2007 trở về trước. Qua khảo sát, nhiều cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp cũng phản ánh những bất cập trong thực hiện hình thức kết hợp giữa huấn luyện dã ngoại, diễn tập chiến thuật với làm CTDV. Đó là: Thời gian làm công tác dân vận ngắn; việc giúp dân và hoạt động dân vận phụ thuộc nhiều vào nội dung, thời gian, địa điểm huấn luyện, diễn tập và tình hình kinh tế-xã hội, an ninh chính trị... của địa phương.
Theo Thượng tá Nguyễn Xuân Quý, Chủ nhiệm Chính trị Sư đoàn 325: Thực hiện chủ trương của Nhà nước, hiện nay các địa phương đều đã giao khoán đất vườn đồi cho nhân dân quản lý nên đơn vị quân đội khi huấn luyện dã ngoại và tổ chức diễn tập chiến thuật kết hợp với làm dân vận phải mượn (có đơn vị phải thuê) đất của dân để xây dựng công sự, trận địa...; quá trình huấn luyện, diễn tập phải giữ gìn cây cối, hoa màu cho dân. Một số cán bộ thuộc Sư đoàn 3 (Quân khu 1), Sư đoàn 365 (Quân chủng Phòng không-Không quân), Lữ đoàn 126 (Quân chủng Hải quân), Lữ đoàn Xe tăng 201 (Binh chủng Tăng-Thiết giáp) mà chúng tôi có dịp trao đổi đều cho rằng: Khi huấn luyện dã ngoại, diễn tập chiến thuật kết hợp làm CTDV, công tác bảo mật phương án chiến đấu, tác chiến khá phức tạp; việc quản lý con người cũng như vũ khí, trang bị, phương tiện gặp khó khăn... Cùng với đó, thời gian giúp dân không liên tục và ngắn nên bộ đội khá vất vả trong việc hoàn thành các phần việc mà địa phương, người dân đề nghị giúp đỡ; một số công việc phải báo cáo cấp trên về huy động thêm lực lượng...
Về lý do cần tiếp tục thực hiện hình thức hành quân dã ngoại làm CTDV, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị mà Đoàn công tác đến khảo sát, tìm hiểu, cho rằng: Việc hành quân dã ngoại làm CTDV sẽ góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả CTDV của quân đội. Đại tá Nguyễn Duy Toàn, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Lữ đoàn Bộ binh 82 (Quân khu 2) khẳng định: Đó là một nội dung thiết thực đưa Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X vào cuộc sống và là một biện pháp hiệu quả thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung Đảng (khóa XI) về "Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với CTDV trong tình hình mới"; Nghị quyết số 49-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về "Tăng cường và đổi mới CTDV của quân đội trong tình hình mới".
Cũng theo lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị mà đoàn đến khảo sát, hành quân dã ngoại làm CTDV trong giai đoạn hiện nay là cần thiết, góp phần xây dựng thế trận lòng dân, củng cố quan hệ đoàn kết quân dân, là cơ hội để các đơn vị đẩy mạnh thực hiện các mô hình trong phong trào thi đua "Dân vận khéo"; phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”… Thực tiễn đã chứng minh, trước năm 2007, Quân đội ta đã tiến hành hình thức này đạt kết quả tốt, có kinh nghiệm quý và cán bộ, chiến sĩ luôn sẵn sàng thực hiện hành quân dã ngoại làm CTDV.
Chủ động phối hợp, nâng cao hiệu quả
Tại các đơn vị: Trường Sĩ quan Chính trị; Sư đoàn 325 (Quân đoàn 2); Bộ CHQS tỉnh Điện Biên, Lữ đoàn Bộ binh 82 (Quân khu 2) mà Đoàn công tác của cơ quan Bộ Quốc phòng khảo sát về “tiếp tục thực hiện hình thức hành quân dã ngoại làm CTDV”, Đại tá Trần Bá Mạnh, cán bộ Phòng Kế hoạch tổng hợp, Cục Quân huấn, BTTM phổ biến cụ thể về thời gian, nội dung huấn luyện của hạ sĩ quan, binh sĩ được áp dụng trong năm 2016 khi Luật NVQS năm 2015 có hiệu lực. Theo đó, với tổng thời gian huấn luyện so với thời gian thực hiện Luật NVQS còn “dư” 2 tháng 15 ngày. Khoảng thời gian này đủ cho huấn luyện bù, huấn luyện vét, làm công tác chuẩn bị huấn luyện, tổ chức cho bộ đội đi phép (đối với chiến sĩ năm thứ hai), đón Tết Nguyên đán và thực hiện hành quân dã ngoại làm CTDV.
Về thời gian, phương pháp hành quân dã ngoại làm CTDV, Đại tá Vũ Văn Liệu, Phó trưởng phòng Dân vận, Cục Chính trị (Quân khu 2) cho rằng: Đơn vị cần chủ động về thời gian hành quân dã ngoại làm CTDV, tổ chức mỗi đợt hành quân từ 20 đến 30 ngày. Cần phối hợp chặt chẽ với địa phương xây dựng kế hoạch, xác định nội dung công việc phù hợp.
Các đơn vị Đoàn công tác khảo sát, tìm hiểu đã đề nghị cần đưa nội dung hành quân dã ngoại làm CTDV vào Chỉ lệnh huấn luyện hằng năm. Thời gian thực hiện đợt hành quân dã ngoại làm CTDV đối với đơn vị chủ lực đủ quân từ 20 đến 30 ngày; đối với học viện, nhà trường từ 7 đến 10 ngày. Căn cứ nhiệm vụ, đặc điểm tình hình, các đơn vị tự xác định thời điểm thực hiện, báo cáo cấp trên phê duyệt. Cần làm tốt công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể địa phương và đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn để xác định địa điểm hành quân dã ngoại làm CTDV phù hợp; tạo điều kiện về kinh phí để hoạt động dân vận nói chung và hành quân dã ngoại làm CTDV nói riêng đạt hiệu quả cao.
Thời gian tới, Đoàn công tác của cơ quan Bộ Quốc phòng sẽ tiếp tục khảo sát tại một số đơn vị trên địa bàn Quân khu 5 và Quân khu 9, để có cơ sở báo cáo, đề nghị trên về thực hiện hình thức hành quân dã ngoại làm CTDV.
QUANG THẮNG